Phóng to

Cây mai dương mọc từ mép nước tràn lên hai bên đoạn kênh Phát Lát dọc đường Tố Hữu, ngay trước UBND TP Huế - Ảnh: Ngọc Hiển

Tại hai bên kênh Phát Lát đoạn cuối đường Tố Hữu (P.Xuân Phú), cây mai dương mọc um tùm với mật độ dày đặc. Cây mai dương phủ kín từ mặt nước kênh, tràn lên sát mép đường Tố Hữu, nhiều cây cao bằng đầu người. Đã có nhiều người đi sát lề đường này bị vướng phải gai gây xước da, rách quần áo. Hàng cây sưa trên vỉa hè đường Tố Hữu đã hơn hai năm tuổi nhưng không phát triển nổi bởi rễ mai dương xâm lấn, mọc đầy xung quanh. Nhìn từ xa, đoạn đường này như một rừng cây mai dương.

Tương tự, tại cánh đồng lúa ở làng Nhứt Đông, ở khu An Cựu City và khu dân cư vùng ven của khu Kiểm Huệ, TP Huế (P.Xuân Phú) cũng đang bị cây mai dương xâm lấn, mọc khắp các tường rào, trên những khu đất trống, trong vườn nhà dân, thậm chí trên cả ruộng lúa.

Không riêng gì ở P.Xuân Phú mà nhiều khu vực đông dân cư khác trên địa bàn TP Huế và các vùng lân cận cũng bị cây mai dương “tấn công”, như khu tái định cư Phú Mậu (huyện Phú Vang), hai bên đường của đoạn đường Thủy Dương - Thuận An đoạn đi qua xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, khu vực sân bay phường Tây Lộc... Loại cây này cũng có mặt rất nhiều ở kinh thành Huế cũng như ở khu vực sáu bộ của triều đình nhà Nguyễn ngày xưa, nay thuộc P.Thuận Thành.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, người dân P.Xuân Phú, cho biết năm 2008 thành phố chở đất về san lấp mặt bằng đem theo mầm giống cây mai dương, từ đó đến nay loại cây này phát triển một cách nhanh chóng. “Cứ tới mùa gieo lúa là tui chặt sát gốc mai dương, gom thân lại đốt cho cháy hết nhưng cây này mọc dai quá, sau một trận mưa là nó lại mọc lên khắp nơi rồi”- ông Tuấn nói.

Ông Nguyễn Văn Thành, phó chủ tịch UBND TP Huế, cho biết: “Nhiều lần thành phố tổ chức chặt phá rất tốn công sức nhưng vẫn không diệt được cây mai dương. Do đó thành phố đã đề nghị ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn kết hợp Trung tâm Công viên cây xanh TP Huế có giải pháp mang tính khoa học công nghệ để xử lý tận gốc rễ. Tuy nhiên đến nay các cơ quan này vẫn chưa trả lời!”.

Theo nhà thực vật học Đỗ Xuân Cẩm (TP Huế), mai dương thuộc họ đậu, tái sinh chủ yếu bằng hạt, chịu được nhiều tác động ngoại cảnh trong quá trình phát tán và lưu cữu được ở môi trường không thuận lợi vài ba năm, sau đó sẽ nảy mầm nếu gặp điều kiện thuận lợi, nhất là gặp nước. Hiện nay người ta thường chỉ chặt gốc mai dương, nhưng nhiều cây con sẽ trồi lên từ các hạt rơi rụng. Việc đốt bỏ mai dương có khi tác dụng ngược, sẽ kích thích hạt nảy mầm. Muốn diệt tận gốc cây mai dương phải dựa vào cơ chế sinh trưởng và phát tán của cây, rồi có giải pháp tiêu diệt một cách bền bỉ, bài bản và triệt để.

“Phải chặt hạ tận cổ rễ khi chưa đến kỳ ra hoa kết trái, cây càng non càng tiết kiệm được công sức và hiệu quả tác động càng cao. Bất kỳ nơi đâu, nếu thấy cây xuất hiện lập tức chặt bỏ, nhổ gốc. Nếu gặp cây đã có quả, cần gom quả lại đào hố sâu để chôn lấp cùng với vôi. Cần làm kiên trì trong thời gian dài, ít nhất trong năm năm sau sẽ sạch nguồn gen” - ông Đỗ Xuân Cẩm cho hay.