Từ lâu, làm kiệu lá đã trở thành nét đẹp truyền thống của người dân các thôn xã Đông Phương Yên (nay là xã Phú Nghĩa, Hà Nội) mỗi dịp Trung thu. Xưa cứ 5 năm một lần, cả 6 thôn của xã Đông Phương Yên lại cùng nhau thi kiệu lá, phô diễn tài năng từ đôi bàn tay khéo léo.

Từ năm 2020, khi dịch COVID-19 bùng phát, việc làm kiệu lá mỗi dịp Trung thu bị gác lại. Đến nay, sau 10 năm, kiệu lá mới tái xuất khiến Trung thu của bà con xã Phú Nghĩa thêm rộn ràng.

Làm kiệu lá cũng thật cầu kỳ, từ chọn nguyên liệu đến tạo hình. Một tuần trước lễ Trung thu, bà con thôn Đồi Hai tất bật chuẩn bị làm kiệu, đó cũng là lúc bão Bualoi gây mưa lớn ở miền Bắc. Hễ ngớt mưa, bà con lại khẩn trương tìm nguyên liệu, tập trung cùng nhau làm.

Thôn Đồi Hai vốn là làng nghề mây tre giang đan, kiệu lá cũng là kết tinh của nghề truyền thống này.

Các chi tiết trên kiệu như long, lân, quy, phụng, vảy rồng, lọng tre được làm từ các nguyên liệu gần gũi như củ khoai, bưởi, nhãn, lá lưỡi hổ, lá dừa, quả dứa, hoa cây móc, thanh long, hoa cau cảnh, quả cà, hoa súng, hoa sen, đu đủ…

Đầu rồng là công đoạn khó nhất khi làm kiệu lá, bởi phải thật khéo léo mới toát lên được thần thái của rồng.

Ông Đào Huy Phủ (61 tuổi, thôn Đồi Hai), người trực tiếp làm công đoạn này, cho biết làm kiệu lá không có bản thiết kế nào cả, mà hoàn toàn dựa vào trí tưởng tượng cũng như đôi bàn tay của người làm.

"Đầu rồng được làm bằng các loại quả, lá như quả cau, hạt nhãn làm mắt rồng, mi mắt làm bằng lá quả dứa, lưỡi bằng hoa chuối cảnh, tai bằng mo cau, râu bằng hoa móc…", ông Phủ chia sẻ.

Năm nay, người làm kiệu lá không chỉ có các cụ cao niên trong làng mà còn có người trẻ, ai cũng chăm chú theo dõi từng công đoạn tạo hình.

Sau gần một tuần thực hiện, kiệu rồng uy nghiêm từ cỏ cây, hoa lá được bà con thôn Đồi Hai rước trong ngày hội Trung thu, tiếng nói cười rộn vang thôn xóm.

Kiệu được rước khoảng 2km dọc tuyến đường làng, từ Quán Chính Linh Từ cuối xóm đến sân vận động đầu xóm, để người dân khắp nơi cùng tham gia và hòa chung không khí lễ hội.

Phục dựng lồng đèn cho Trung thu thêm ý nghĩa

Giữa thành phố náo nhiệt có một không gian xưa cũ bên bờ kênh Nhiêu Lộc (phường Nhiêu Lộc, TP.HCM), nơi những gương mặt trẻ miệt mài khò từng chiếc nan, phủ giấy kiếng. Đó là những chiếc lồng đèn bọ ngựa, cự giải… phục dựng từ hình ảnh trăm năm.