Therese và Carol trong một cảnh phim

Trịnh Đình Lê Minh, đạo diễn trẻ VN có phim ngắn được chọn dự thi tại Liên hoan phim BFI, đã gửi Tuổi Trẻ bài viết về phim Carol sau khi bị chinh phục bởi bộ phim đầy đam mê này.

Phim mở đầu bằng một cảnh liền mạch theo chân một nhân vật nam, qua đó miêu tả một góc sống nhộn nhịp về đêm ở New York. Anh ta đi mải miết qua các góc phố, vào một nhà hàng và nhận ra Therese, tầm 20 tuổi (Rooney Mara) đang ăn tối cùng một người phụ nữ tóc vàng ngoài 30, Carol (Cate Blanchett). Họ có vẻ đang ở giữa một cuộc trò chuyện. Họ lưỡng lự, bối rối, phân vân như thể chưa nói hết điều gì đó cùng nhau. Carol nhanh chóng rời khỏi nhà hàng để đến một bữa tiệc. Therese thì đến một buổi tiệc khác cùng chàng trai.

Phim chuyển qua góc nhìn của Therese từ đó, kể lại lần gặp gỡ đầu tiên của hai người phụ nữ và tình cảm giữa họ. Therese mới chập chững tập chụp ảnh và còn loay hoay cho định hướng của mình. Carol thì từng trải, đã có một gia đình kiểu mẫu, nhưng cô luôn cảm thấy cuộc sống mình đang sống là vay mượn. Họ gặp nhau khi Carol hỏi han Therese, nhân viên bán hàng về mẫu búp bê cô đang tìm cho con gái mình để làm quà Giáng sinh. Ánh mắt không ngừng chạm vào nhau khiến họ bối rối và muốn biết hơn về nhau.

Đúng như Carol nói, Therese là một cô gái kỳ lạ. Cuộc hành trình của họ, mối quan hệ giữa họ chính là để giải mã sự khác biệt của họ. Những rụt rè và hoang mang ban đầu của Therese, sự ngần ngại bởi rào cản của gia đình và pháp lý trong Carol dần được thay thế bằng đam mê, khát vọng được chia sẻ...

Sự phân vân, luôn ráo riết tìm kiếm được thể hiện qua những cận cảnh vào đôi mắt to tròn của Rooney Mara. Đôi lúc đó là những khuôn hình cận hòa vào hậu cảnh và ánh sáng đường qua tấm kính cửa xe nhìn ra ngoài. Trong khi đó, Cate Blanchett lại miêu tả nhân vật của mình bằng ánh mắt sắc, lạnh, tưởng như lạnh lẽo bên ngoài nhưng lại mềm yếu và dễ vỡ bên trong. Ánh mắt đó như không an phận theo những lề lối xã hội áp đặt, mà luôn khát khao, đam mê và chực chờ giây phút bùng nổ để chạy theo bản ngã.

Có thể nói, cả hai nữ diễn viên đã thể hiện xuất sắc vai diễn của mình, đặc biệt là phần diễn xuất thể hiện qua ánh mắt. Tuy im lặng nhưng họ đã nói với nhau rất nhiều điều.

Carol đẹp như một bài thơ với lối kể chuyện đẩy xung đột nhẹ nhàng. Nửa đầu phim có tiết tấu hơi chậm, đưa người xem trở về với không khí phim những năm 1960. Cách nhân vật trò chuyện cũng chậm rãi, vừa dí dỏm, hài hước, nhưng cũng đầy ẩn ý như cách hai cô gái vuốt ve nhau qua đối thoại trong lần gặp gỡ đầu tiên và cuộc hẹn đầu tiên. Nửa sau của phim bắt đầu cuộc hành trình rời khỏi New York trong Giáng sinh, tiết tấu phim được đẩy nhanh hơn, mâu thuẫn và kịch tính được ủ lại rồi cháy âm ỉ.

Đạo diễn Todd Haynes không cố gắng kịch tính hóa hay làm ướt át câu chuyện vốn có rất nhiều chất liệu để gợi cảm xúc. Ông chọn cách nuôi cảm xúc bằng những khuôn hình cận đặc tả ánh mắt nhân vật, đôi lúc lưỡng lự ở lại với người xem như thể một sự kéo dài khoảng vô định để miêu tả những quyết định của nhân vật. Ông như một người thợ cạo, dùng lưỡi dao cạo mơn trớn cảm xúc của người xem, đẩy nó đi xa, cạo một vết mãnh liệt nhất đến mức gần như trầy xước rồi trở lại nhẹ nhàng, dịu dàng.

Todd Haynes có một tình yêu sâu đậm cho những người phụ nữ độc lập. Nếu như trong bộ phim xuất sắc trước đây Far from Heaven, người phụ nữ dù nhen nhóm khát vọng cá nhân nhưng không thể tìm được giải pháp để giải phóng bản thân thì trong Carol, sự bế tắc đó không còn nữa. Hai người phụ nữ trong Carol yêu say đắm, đôi lúc hoài nghi, đôi lúc do dự bởi những rào cản của bản thân và xã hội, nhưng cuối cùng tiếng gọi của đam mê, cảm xúc và tự do vẫn là tiếng gọi mãnh liệt nhất.

Với diễn xuất tuyệt vời, đầy nhạy cảm và đam mê, Cate Blanchett và Rooney Mara là hai ứng viên sáng giá cho giải Oscar về diễn xuất năm nay.