Các tổng công ty, tập đoàn nhà nước nắm trong tay vốn chủ sở hữu của Nhà nước lên tới 700.000 tỉ đồng, lớn hơn tổng số thu ngân sách hằng năm của quốc gia song hiệu quả kinh doanh lại không tương xứng với đầu tư của Nhà nước và sự kỳ vọng của nhân dân. Một số “quả đấm thép” đang tan chảy khiến chúng ta phải tính đến tái cấu trúc. Phải chăng có nguyên nhân là do Nhà nước quá nuông chiều, sẵn sàng cung ứng bầu sữa ngân sách, nguồn lực đất đai mà chưa xem xét toàn diện đến năng lực của các “công tử” này?

Vinashin, Vinalines là những bài học đắt giá, cho thấy biểu hiện của tham nhũng càng tinh vi phức tạp, chúng ta càng cần phải có bộ máy chống tham nhũng tinh thông, tinh nhuệ, thiện chiến, chuyên nghiệp, phải có những Bao Công quả cảm, công minh, chính đại, trong sáng, vô tư, dám cởi bỏ cả mũ ô sa, lấy cả tính mạng và chức tước của mình để tuyên chiến với tham nhũng.

Tham nhũng có mặt khắp nơi với nhiều mặt nạ, nhiều vỏ bọc khác nhau như thách đố kỷ cương phép nước. Đất đai, tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng cơ bản, tín dụng ngân hàng, thu chi ngân sách, quản lý vốn và tài sản nhà nước, mua sắm tài sản công, công tác tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ... là những mảnh đất màu mỡ, nơi khu trú của tham nhũng. Chỉ riêng lĩnh vực đất đai với trên 365.000ha đất bỏ hoang hóa, cấp sai đối tượng, chuyển nhượng trái pháp luật, sử dụng sai mục đích, kém hiệu quả, nhiều dự án “treo” xuyên thế kỷ của trên 10.796 tổ chức, cá nhân, đơn vị trong toàn quốc là lĩnh vực phát sinh nhiều tham nhũng, tiêu cực nhất. Người đứng đầu cơ quan hành chính các cấp có quyền gần như tuyệt đối trong việc định đoạt đất đai, khi đất đai trở thành hàng hóa có giá trị đặc biệt thì những người được giao quyền rất dễ “xúc động” trước những nguồn lợi béo bở đó.

Giống như buôn lậu, gian lận thương mại, tham nhũng, hối lộ không đi theo con đường chính ngạch mà thường len lỏi theo các con đường tiểu ngạch. Đó là các quý bà, quý cô, quý cậu, quý người thân trong gia đình. Bằng hình thức chuyển dịch tiền và tài sản của chủ sở hữu khác nhau bằng cách dùng phép thuật nhào nặn, biến hóa các số liệu thu, chi tài chính phi pháp thành hợp pháp. Mỗi khi thanh tra, kiểm toán hỏi thăm thì được trả lời bằng rất nhiều mỹ từ thân thiện lọt tai như quà biếu, quà cảm ơn, mừng sinh nhật, mừng nhà mới, tặng thẻ tín dụng, khuyến mãi gia đình tour du lịch nước ngoài, thậm chí còn mừng cả căn hộ, ôtô khi lên chức.

Tiếp xúc với cử tri quận Ba Đình trước kỳ họp này, đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói rằng “phòng chống tham nhũng lần này trung ương quyết tâm cao, biện pháp đủ rồi, cắt thuốc trúng rồi”, song đại biểu Nguyễn Phú Trọng còn băn khoăn lo là “liệu có chịu uống thuốc không và có uống đủ liều không”. Tiếp xúc với cử tri quận 1, TP.HCM, đại biểu Quốc hội, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh “chức vụ càng cao thì sự chuyển biến về nhận thức và hành động càng phải cao, chức vụ càng cao thì sự gương mẫu càng phải cao”. Tôi cho rằng đã bắt trúng mạch, cắt đúng thuốc mà không chịu uống thuốc thì việc bắt mạch, cắt thuốc sẽ không còn ý nghĩa. Đã là trọng bệnh thì phải dùng biệt dược, không thể xoa bóp ngoài da.