Sai phạm về tổ chức cán bộ ở Tập đoàn Dầu khí và Bộ Công thương nhiệm kỳ trước đã gây ra những dự án thua lỗ nặng nề

Câu hỏi được dư luận đặt ra là vì sao có nhiều cán bộ sai phạm gây ra thiệt hại lớn về kinh tế và tổn thất niềm tin trong xã hội như vậy?

Ông Thang Văn Phúc (nguyên thứ trưởng Bộ Nội vụ): 

Phải cải cách công tác cán bộ

Thực tế đã có nhiều đợt chỉnh đốn Đảng, sắp xếp tổ chức, tinh giản biên chế, luật hóa các vấn đề công chức, viên chức nhà nước. 

Tính từ năm 1999 đến nay, đã có ít nhất 4 nghị quyết trung ương chuyên đề về tổ chức cán bộ, tinh giản biên chế.

Tuy nhiên, hiện tại công tác cán bộ phải cập nhật theo kịp sự thay đổi của tình hình mới. Nếu cứ giữ mãi khuôn mẫu cũ, tư duy cũ thì không thể có được đội ngũ cán bộ như mong muốn, đáp ứng thời kỳ mới.

Hậu quả của cơ chế cũ đã thấy rõ khi cả đến cán bộ cấp cao, ở vị trí ủy viên Bộ Chính trị cũng sai phạm, bị xử lý kỷ luật và nay đã bị khởi tố. Đây là lỗi của công tác cán bộ.

Việc xử lý như vậy là nghiêm khắc. Đã đến lúc phải cải cách công tác cán bộ, tạo được cơ chế tuyển lựa được đội ngũ thực tài, đặt ra tiêu chuẩn cụ thể cho từng vị trí. 

Từ đó, đối chiếu với đội ngũ hiện tại để thấy từng cán bộ có đáp ứng được yêu cầu không, có cần bồi dưỡng, thay đổi hay thậm chí phải đưa ra khỏi công vụ? 

Nếu làm nghiêm sẽ không có cửa cho người bất tài, không đáp ứng được công việc tồn tại hay leo lên những vị trí cao hơn. Nhưng vấn đề là ai sẽ làm những việc này, ai là người chịu trách nhiệm chính?

Sau nhiều chục năm làm công tác cán bộ, tôi đúc rút ra công tác cán bộ cần quy về hai đối tượng phải chịu trách nhiệm chính: một là lãnh đạo có thẩm quyền giao việc cho cán bộ, hai là cơ quan tổ chức nhân sự. Khi có lỗi về con người, phải đưa hai đối tượng này ra kiểm điểm.

Công tác cán bộ phải thực sự dân chủ, khách quan, minh bạch. Như vậy mới có thể kiểm soát được chặt chẽ. Phải đề cao trách nhiệm cá nhân, chứ không phải việc gì cũng lôi tập thể ra làm lá chắn, hợp thức hóa sai phạm núp dưới cái bóng "đúng quy trình".

Những sai phạm của cán bộ vừa qua cho thấy không còn cách nào khác là phải xử lý để lấy lại lòng tin của xã hội.

Chuyên viên cao cấp Diệp Văn Sơn:

Cán bộ xấu kéo lùi đất nước

Thời gian vừa qua, báo chí, dư luận đã chỉ mặt, đặt tên rõ hiện tượng "cả họ làm quan" diễn ra ở tất cả các cấp, các ngành và nhiều địa phương.

Nhân dân cũng đã từng thắc mắc "đúng quy trình" việc bổ nhiệm đề bạt ông Vũ Quang Hải, con trai bộ trưởng Bộ Công thương, hay vụ phó Vụ kinh tế Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ Vũ Minh Hoàng (25 tuổi), việc bổ nhiệm 60 cán bộ của Thanh tra Nhà nước và 19 cán bộ của Sở VH-TT&DL TP.HCM ở phút 89 trước khi lãnh đạo nghỉ hưu... 

Ai cũng bức xúc cực độ khi cán bộ thoái hóa, tiêu cực lại có thể leo cao, luồn sâu như ông Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh...

Đó là minh chứng rõ ràng cho thấy công tác cán bộ của Đảng đang có "lỗ hổng" lớn.

Hệ thống đề bạt, bổ nhiệm của chúng ta theo một quy trình khá phức tạp, qua nhiều công đoạn, tầng nấc nhưng tại sao để "con voi chui qua lỗ kim"? 

Hay là có trục trặc ở khâu nào? Quy trình có nặng tính hình thức không? Có thiếu tính khoa học và dân chủ? Sao mà người dân luôn được nghe quá nhiều điệp khúc "đúng quy trình"?

Quá nhiều câu hỏi đáng suy nghĩ. Trả lời những câu hỏi này dù nhức nhối nhưng không thể tránh né. Đấy thuộc bản lĩnh chính trị và trách nhiệm của hệ thống tổ chức.

Quy trình suy cho cùng cũng do con người đặt ra thì cũng chính con người nếu muốn có thể lách. Vả lại, sòng phẳng thì quy trình chẳng mấy khi sai, nhưng chính những người thực hiện quy trình ấy lại trí trá chứ không làm đúng.

Tại Hội nghị toàn quốc ngành tổ chức xây dựng Đảng năm 2016, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng "trong dư luận xã hội vẫn râm ran chuyện chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp, chạy chế độ, chạy luân chuyển, chạy khen thưởng...". 

Và trong Hội nghị trung ương 4, khóa XII, các đại biểu lại đánh giá bổ sung thêm: "Xuất hiện những biểu hiện tiêu cực mới, tinh vi, phức tạp hơn...".

Bộ Chính trị có kết luận số 24 về công tác quy hoạch và luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý đến năm 2020 và những năm tiếp theo. 

Theo đó, yêu cầu đổi mới mạnh mẽ công tác luân chuyển cán bộ, bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch, công bằng; ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm, quan hệ dòng họ, thân quen... 

Không điều động về trung ương, về địa phương hoặc sang địa phương khác những cán bộ bị kỷ luật, năng lực yếu, uy tín giảm sút, không có triển vọng phát triển.

Luân chuyển cán bộ là một chủ trương đúng đắn của Đảng về công tác nhân sự. 

Qua cách luân chuyển này, người có năng lực thực sự, có khát vọng cống hiến sẽ có dịp được tiếp cận cơ sở, hiểu hơn đời sống từ cơ sở và qua đó thử thách phẩm chất và năng lực điều hành của người lãnh đạo. 

Tuy nhiên nếu làm không chuẩn sẽ bị lợi dụng chạy luân chuyển để "xóa dấu vết". Nó chẳng khác như chuyện rửa tiền, hô biến những đồng tiền bẩn do tham nhũng, hối lộ thành tiền sạch, chính đáng.

Người dân đang kỳ vọng lãnh đạo Đảng thực sự cầu thị, dân chủ, không hình thức, có cơ chế giám sát hiệu quả trong công tác cán bộ. Công tác cán bộ bị hổng thì hệ quả không chỉ là tham nhũng, tiêu cực, phát triển đất nước bị kéo lùi. 

Điều làm cho Đảng vĩ đại không phải là không mắc sai lầm, khuyết điểm, mà là cần dũng cảm nhận, tích cực tìm nguyên nhân, giải pháp khắc phục.

Đồ họa: TRANG TRẦN