Thông tin này thoạt nghe thì thấy đáng tiếc. Dù gì nguồn vốn ODA với thời gian dài và lãi suất ưu đãi vẫn rất cần thiết trong bối cảnh ngân sách quốc gia thiếu trước hụt sau. Nhưng nghĩ lại, ngay từ lúc này kết thúc "bầu sữa ngoại" ODA lại là giải pháp tốt để phát huy nội lực.

Còn nhớ cách nay vài tháng, khi tốc độ tăng trưởng GDP sụt giảm và không có khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm, Thủ tướng vẫn quyết liệt yêu cầu toàn bộ hệ thống phải phấn đấu đạt mục tiêu đúng như dự kiến. Nếu bộ ngành và tỉnh thành nào không hoàn thành theo quy định để đạt mục tiêu tăng trưởng sẽ bị kỷ luật. 

Lúc đó, nhiều chuyên gia nhận định đây là nhiệm vụ bất khả thi. Nhưng các số liệu mới nhất cho thấy mục tiêu tăng trưởng năm nay có nhiều dấu hiệu lạc quan và hoàn toàn có khả năng đạt được. Đúng là trong cái khó ló cái khôn.

Đối với vốn vay ODA, cách làm cũng tương tự: sẽ không vay thêm bất kỳ đồng ODA nào, đồng thời Chính phủ phân công trách nhiệm đến từng địa chỉ cụ thể cách thức xử lý nguồn vốn thiếu hụt. Trước mắt cần kỷ luật ngay bộ ngành nào chậm giải ngân vốn đầu tư công, tình trạng mà lãnh đạo Chính phủ từng than thở là "có tiền mà không tiêu hết được". 

Nguồn bù đắp cho thiếu hụt nguồn lực công và nguồn vốn ODA không đâu khác, đến từ việc tiết kiệm các khoản chi tiêu lãng phí và tham nhũng. Chẳng hạn chỉ cần tiết giảm mỗi năm 30% chi tiêu thường xuyên thì dư sức cân đối được ngân sách và dư nguồn lực bù đắp khoản ODA thiếu hụt.

Muốn vậy, không thể hô hào chung chung mà không có tính răn đe. Chính phủ cần lập một tổng đồ danh mục các bộ ngành, tỉnh thành mỗi năm phải có trách nhiệm tiết kiệm cụ thể bao nhiêu. Giải pháp nào để đạt được? Và mức kỷ luật tương ứng nếu lãnh đạo từng đơn vị không hoàn thành nhiệm vụ đã đăng ký.

Các nguồn lực tăng thêm để cân đối ngân sách và bù đắp nguồn vốn ODA thiếu hụt bằng cách làm này còn có cái hay nữa là sẽ tạo thêm dư địa cho ngân sách chi cho đầu tư phát triển, mà không phải tính đến giải pháp tăng thuế giá trị gia tăng đang làm dư luận nổi sóng.

Bên cạnh những dự án ODA tốt đóng góp vào tăng trưởng bền vững của nền kinh tế, cũng có không ít những dự án gây nhiều quan ngại. Nhất là đối với các dự án ODA "rẻ và bẩn" ngốn một số vốn khổng lồ trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông đến từ những nhà tài trợ quốc tế được xếp hạng minh bạch kém nhất thế giới. 

Kết thúc vay nợ ODA, nhân tiện cũng kết thúc nhận tiền vay từ các đối tác cho vay này, hóa ra lại là tin tốt lành.