Sáng 27-11, sau khi nghe ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã có giải trình các vấn đề đại biểu quan tâm về dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí (thay thế cho Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013).

Duy trì thường niên Ngày Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là cần thiết

Nói về ngày toàn dân thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, ông Thắng cho hay dự luật đề xuất lựa chọn ngày 31-5 hằng năm là Ngày Toàn dân thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Đề xuất này lấy theo ngày của bài viết đăng trên báo Cứu Quốc ngày 31-5-1949, để lan tỏa tư tưởng của Hồ Chí Minh về tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần xây dựng văn hóa tiết kiệm cho toàn xã hội. 

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay việc quy định dự thảo luật để phát động và duy trì thường niên Ngày Toàn dân thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là cần thiết, góp phần đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành tự giác, tự nguyện như là cơm ăn, nước uống, áo mặc hằng ngày, như tại bài viết "Cần kiệm" mà Tổng Bí thư Trường Chinh đã đề cập.

"Thực tế chúng ta cũng đã có một số luật quy định về ngày phát động, hưởng ứng, thực hiện trong lĩnh vực đó, ví dụ như là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ngày Toàn dân phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, hay Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Việc quy định ngày này không dẫn đến cách hiểu là trong cả năm chỉ có một ngày chúng ta làm", ông Thắng nói.

Nói thêm về một số vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay một số quy định về các hành vi gây lãng phí cần cụ thể, đầy đủ theo tinh thần Nghị quyết số 63 của Ban Chỉ đạo Trung ương. 

Theo ông Thắng, dự luật quy định nhận diện rõ từng hành vi gây lãng phí trái pháp luật về việc dự thảo có thể xử lý đối với một hành vi như ý kiến đại biểu đã nêu. Hiện nay ban soạn thảo cũng đang nghiên cứu để phát triển và sửa đổi.

Mặt khác, cách giải thích từ "tiết kiệm" đảm bảo nhất quán với giải thích từ ngữ tại Nghị quyết số 63. Đồng thời giải thích từ "tiết kiệm đạt" thành đối với trường hợp thực hiện đúng tiêu chuẩn, định mức, chế độ nhưng đạt hiệu quả cao hơn mục tiêu đã định.

Đồng thời bổ sung, chỉnh lý các quy định về quyền và trách nhiệm của người đấu tranh chống lãng phí, xử lý thông tin đấu tranh chống lãng phí nằm ở đây cũng rõ ràng theo quy định 231 của Chính phủ về bảo vệ người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và đồng bộ.

"Dự thảo luật cũng thêm các trường hợp cần thiết cho phòng chống lãng phí là chỉ tiếp kiểm tra tiết kiệm rõ ràng. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng tiếp thu, chỉnh lý nhiều nội dung tại các điều khoản mà các đại biểu quan tâm và đã có quá trình thể hiện", ông Thắng nói.

Quy định cụ thể những lĩnh vực, hoạt động thuộc phạm vi điều chỉnh

Phát biểu thảo luận, đại biểu Tô Thị Bích Châu (TP.HCM) cho hay dự Luật Tiết kiệm, chống lãng phí được ban hành trong bối cảnh yêu cầu đổi mới quản trị công, tăng cường kỷ luật tài chính, quản lý tài sản, tài nguyên, năng lượng và ngân sách nhà nước ngày càng được chú trọng. 

Theo đại biểu, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2013 đã góp phần hình thành khuôn khổ pháp lý cơ bản, nhưng thực tế thi hành cho thấy còn nhiều hạn chế trong việc cụ thể hóa trách nhiệm người đứng đầu, công khai thông tin, giám sát xã hội và ứng dụng công nghệ số trong quản lý nguồn lực công. 

Việc sửa đổi là cần thiết nhằm hoàn thiện thể chế tiết kiệm, chống lãng phí đồng bộ với các luật về ngân sách, đầu tư công, tài sản công và quản lý nhà nước hiện đại, bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch, hiệu quả.

Góp ý cụ thể, bà Châu cho rằng dự luật quy định phạm vi điều chỉnh khá rộng, gồm cả khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước. 

Quy định này thể hiện tinh thần tiến bộ, song bà Châu đề nghị làm rõ ranh giới giữa "hoạt động của khu vực nhà nước" và "hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng của nhân dân" để tránh chồng lấn phạm vi điều chỉnh với các luật chuyên ngành khác. 

"Nên bổ sung một khoản quy định cụ thể những lĩnh vực, hoạt động thuộc phạm vi điều chỉnh trực tiếp của luật, đồng thời khẳng định phạm vi khuyến khích đối với khu vực tư nhân mang tính định hướng", bà Châu ý kiến.

Đề xuất xây dựng luật, chọn 31-5 là 'ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí'

Chính phủ đề xuất xây dựng dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí (thay thế), trong đó bổ sung quy định ngày toàn dân tiết kiệm, chống lãng phí là 31-5 hằng năm.