Cuộc chiến sinh tử

Câu chuyện về Flavio được chính cậu và bà Catherine Nordey (mẹ của Flavio) chia sẻ tại buổi thảo luận báo chí với chủ đề "Gánh nặng bệnh tật và những kiến thức cần biết trong phòng ngừa bệnh do não mô cầu xâm lấn", diễn ra ngày 3-11 tại TP.HCM.

Sự kiện do Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) tổ chức với sự tài trợ của Sanofi, nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng tháng hành động đẩy lùi bệnh viêm màng não trên toàn cầu, hướng đến mục tiêu đánh bại căn bệnh này vào năm 2030 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Flavio chia sẻ về hành trình vượt qua bệnh do não mô cầu tại Việt Nam ngày 3-11 - Ảnh: NHÂN LÊ

Chia sẻ tại buổi thảo luận, Flavio, chàng trai người Pháp sinh năm 2002, cho biết ấp ủ ước mơ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp từ thuở nhỏ. Thế nhưng cậu đã bị vuột mất cơ hội trở thành cầu thủ chuyên nghiệp ngay khi chuẩn bị ký hợp đồng với một đội bóng, vì mắc bệnh do não mô cầu.

Flavio phát bệnh chỉ từ những triệu chứng đơn giản như nghẹt mũi, sốt, đau họng. Tuy nhiên, căn bệnh nhanh chóng chuyển biến xấu khiến cậu rơi vào hôn mê, nhiễm trùng huyết nặng, chỉ còn 1% cơ hội sống. Do tình trạng suy đa cơ quan và mạch máu bị hoại tử, bà Catherine chấp nhận cắt cụt một chân con trai để bảo toàn tính mạng cho cậu.

Flavio mất một chân, giã từ sự nghiệp sân cỏ vì mắc bệnh do não mô cầu - Ảnh: Zbdtalent

Nhớ lại ngày định mệnh đó, bà Catherine vẫn thấy tức giận và buồn bã. "Căn bệnh này có thể cướp đi mạng sống hoặc làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của bất cứ ai chỉ trong vài tiếng đồng hồ, trong khi lại có vắc xin phòng ngừa. Giá mà tôi biết thì tôi sẽ làm mọi thứ để ngăn ngừa chuyện này", bà Catherine nói.

Vực dậy sau biến cố, Flavio thành lập Hiệp hội Thought By Flavio Da Pozzo để hỗ trợ vận động viên khuyết tật và tích cực chia sẻ câu chuyện của mình để nâng cao nhận thức về mức độ nguy hiểm của não mô cầu xâm lấn cho cộng đồng.

Thanh thiếu niên có nguy cơ kép

TS.BS Nguyễn An Nghĩa, Phó khoa nhiễm - thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), cho biết vi khuẩn não mô cầu gây hai thể bệnh phổ biến là viêm màng não và nhiễm trùng huyết, hoặc thể phối hợp cả hai. Bệnh có thể gây tử vong chỉ trong vòng 24 giờ.

Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường có triệu chứng không điển hình như sốt, đau họng, dễ nhầm lẫn với cúm, cảm lạnh dẫn đến bỏ sót và chậm trễ điều trị. Các dấu hiệu điển hình như tử ban xuất huyết, cứng gáy, buồn nôn, sợ ánh sáng thường xuất hiện muộn hơn, chỉ từ sau 12 - 24 giờ, khiến việc điều trị và cứu sống trở nên mong manh.

"Có đến 50% trường hợp sẽ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, khoảng 20% người sống sót phải chịu những tổn thương và di chứng nặng nề như đoạn chi, giảm thính lực, rối loạn thần kinh, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và chất lượng sống", bác sĩ An Nghĩa chia sẻ.

TS.BS Nguyễn An Nghĩa, Phó khoa nhiễm - thần kinh, chia sẻ não mô cầu có thể khiến người khỏe mạnh tử vong trong 24 giờ - Ảnh: NHÂN LÊ

Vi khuẩn não mô cầu lây qua các giọt bắn từ đường hô hấp của người bệnh hoặc người mang trùng không biểu hiện triệu chứng. Có khoảng 10-20% dân số là người lành mang trùng, thậm chí trong các đợt dịch, tỉ lệ này có thể tăng lên đến 50%. Theo các nghiên cứu, thanh thiếu niên có tỉ lệ mắc bệnh do não mô cầu có thể gấp 2 lần dân số chung.

"Thanh thiếu niên thường sinh hoạt, vui chơi, học tập ở môi trường tập thể như nhà trọ, ký túc xá, doanh trại… Nhóm này cũng hay có thói quen sử dụng chung vật dụng cá nhân nên dễ làm lây lan mầm bệnh", bác sĩ An Nghĩa giải thích.

Tiêm vắc xin là chiến lược phòng bệnh then chốt

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết 6 nhóm huyết thanh não mô cầu gồm A, B, C, Y, W-135 và X là nguyên nhân gây ra hơn 90% ca bệnh não mô cầu trên toàn cầu. 

Trong đó, 5 nhóm huyết thanh A, B, C, Y và W-135 đã có các loại vắc xin phòng ngừa tại Việt Nam. Nếu chỉ tiêm vắc xin phòng một hoặc vài nhóm huyết thanh, cơ thể vẫn có thể mắc bệnh. Vì vậy, mọi người cần phối hợp tiêm đầy đủ các loại vắc xin phòng đầy đủ các nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh.

Hiện đã có nhiều quốc gia trên thế giới thường xuyên khuyến khích tiêm chủng vắc xin não mô cầu cho tất cả trẻ vị thành niên trong chương trình Tiêm chủng mở rộng và chương trình Tiêm chủng dịch vụ.

Thanh thiếu niên tiêm vắc xin phòng bệnh tại Hệ thống tiêm chủng VNVC - Ảnh: AN NHIÊN

Bên cạnh đó, bác sĩ Chính khuyến cáo mọi người cần duy trì thói quen phòng bệnh bằng cách tăng cường vệ sinh cá nhân, giữ môi trường sinh hoạt thông thoáng, che miệng khi ho, hắt hơi để giảm nguy cơ lây nhiễm, tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.