Ông Nguyễn Văn Đông - Ảnh: H.ĐIỆP

Năm 1995, ông Nguyễn Văn Đông (61 tuổi, ngụ tại TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) thuê một nhà xưởng cạnh khu đất 261B Lê Hồng Phong (thuộc phường 8, TP Vũng Tàu). Đây là đất mà ông Nguyễn Công Uẩn (một chủ nhà thầu) mượn phường 8 “bằng miệng”.

Đến năm 1999, ông Uẩn làm giấy bán nhà xưởng cho ông Đông (kèm đất) với giá tiền là 1,2 triệu đồng. Trong giấy bán này, ông Uẩn khẳng định nếu xảy ra tranh chấp thì ông Uẩn hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Năm 2005, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ra quyết định thu hồi diện tích đất thuộc đường Lê Hồng Phong để xây dựng công trình - trong đó có diện tích 248m² đất ông Đông đang sử dụng ở và trồng cây.

UBND TP Vũng Tàu xác định thửa đất ông Đông là đất giao cho cơ quan tổ chức nên không bồi thường giá trị quyền sử dụng đất mà chỉ bồi thường vật kiến trúc và hoa màu trên đất.

Không đồng ý, ông Đông khiếu nại đề nghị cấp đất tái định cư và không yêu cầu bồi thường giá trị quyền sử dụng đất. Khiếu nại của ông Đông bị bác.

Năm 2008, ông Đông tiếp tục khiếu nại. Nhằm chứng minh việc yêu cầu của mình là chính xác, ông Đông đưa ra nhiều loại giấy tờ cần thiết. Trong đó có sổ tạm trú của gia đình từ năm 1999 nhưng lại được sửa thành 1990 (trước năm 1993 - thời điểm Luật đất đai có hiệu lực).

Do chờ đợi cơ quan chức năng giải quyết lâu quá, tháng 6-2010, ông Đông rút đơn khiếu nại.

Tuy nhiên, trong quá trình xem xét, Ban giải phóng mặt bằng TP Vũng Tàu giải quyết bồi thường cho ông Đông với số tiền 2,4 tỉ đồng kèm một lô đất tái định cư có diện tích 108m² tại phường 10, TP Vũng Tàu. Ông Đông đã nộp thuế trước bạ lô đất và sang tên cho người khác.

Sau khi nhận được tiền bồi thường, cuối năm 2012 ông Đông bị khởi tố tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và bị bắt tạm giam hai năm, rồi lại được cho tại ngoại.

Bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tuyên phạt ông Đông 12 năm tù nhưng bản án phúc thẩm TAND cấp cao tại TP.HCM hủy bản án này để điều tra lại.

Trong căn cứ để hủy án, HĐXX phúc thẩm TAND cấp cao cho rằng Nguyễn Văn Đông có hành vi gian dối là cung cấp giấy tờ bị sửa và các giấy tờ khác sai với thực tế nhưng Đông chỉ sử dụng giấy tờ này để khiếu nại.

Còn việc có chấp nhận hay không thì cuối cùng vẫn thuộc về thẩm quyền của cơ quan nhà nước chứ không phụ thuộc vào yêu cầu chủ quan của Đông.

Bản án cũng khẳng định: “Ông Đông có rút yêu cầu nhưng Nhà nước vẫn bồi thường cho ông Đông thì đó không thuộc lỗi của bị cáo”.

Sau hơn 1 năm điều tra lại, mới đây, Viện KSND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiếp tục ban hành cáo trạng truy tố Nguyễn Văn Đông vẫn với tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điểm a, khoản 4 điều 139 BLHS.