Tôi đã ký hợp đồng mua đất của Công ty Alibaba, sau đó nhiều người trong công ty bị khởi tố và tôi vẫn chưa được nhận đất. Năm 2022 Tòa án nhân dân TP.HCM xử sơ thẩm xác định tôi là bị hại và tuyên Công ty Alibaba và Nguyễn Thái Luyện có trách nhiệm trả lại tiền cho tôi. Sau khi án sơ thẩm tuyên xong, tôi không kháng cáo gì nhưng vụ án có nhiều bị cáo và một số bị hại kháng cáo. Tôi và nhiều bị hại khác nghĩ phần của mình có hiệu lực pháp luật rồi nên chúng tôi đến Cục Thi hành án dân sự TP.HCM để yêu cầu thi hành án. Tuy nhiên Cục Thi hành án không nhận đơn và hướng dẫn tôi về chờ án có hiệu lực. Luật sư cho tôi biết đến khi nào thì tôi mới được thi hành án?

Bạn đọc Trần Đông Dương (quận Tân Bình) gửi câu hỏi xin luật sư tư vấn.

Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn Luật sư TP.HCM) tư vấn:

Theo như câu hỏi ông trình bày thì ông đã được tòa sơ thẩm tuyên được nhận lại phần tiền đã ký hợp đồng mua đất của Công ty Alibaba. Tuy nhiên, đây mới là bản án sơ thẩm và cũng theo ông trình bày, thì bản án này đang bị kháng cáo. Do đó, bản án sơ thẩm mà ông có là bản án chưa có hiệu lực pháp luật. Xin được giải thích cụ thể với ông như sau:

- Thứ nhất, khoản 1 điều 330 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định tính chất của xét xử phúc thẩm: "Xét xử phúc thẩm là việc tòa án cấp trên trực tiếp xét xử lại vụ án hoặc xét lại quyết định sơ thẩm mà bản án, quyết định sơ thẩm đối với vụ án đó chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo hoặc kháng nghị". Như vậy, khi bản án sơ thẩm bị kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm thì bản án sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật.

Cho dù người bị hại không kháng cáo phần liên quan đến mình thì vẫn không thể yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự thực hiện các nội dung mà bản án sơ thẩm đã tuyên liên quan đến mình.

 Bản án có hiệu lực pháp luật có nghĩa là không có kháng cáo và không bị kháng nghị. 

Trường hợp cụ thể này, trong vụ án Alibaba, các bị cáo khác và những người liên quan khác có kháng cáo cho nên bản án chưa có hiệu lực pháp luật, nên hồ sơ vụ án vẫn còn do tòa cấp phúc thẩm thụ lý.

- Thứ hai, khoản 1 điều 2 Luật Thi hành án dân sự năm 2019 quy định về bản án, quyết định được thi hành: "Bản án, quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật và đã có quyết định thi hành". 

Nghĩa là bản án được đưa ra thi hành trước hết bản án đó phải có hiệu lực pháp luật. Vì vậy, ông và nhiều bị hại khác phải chờ cấp phúc thẩm xem xét kháng cáo của các bị cáo và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, bị hại, nguyên đơn dân sự... khác. 

Sau khi án phúc thẩm xử xong (sẽ có hiệu lực pháp luật ngay lập tức) thì hồ sơ vụ án được chuyển sang cơ quan thi hành án dân sự để thực hiện các thủ tục tiếp theo. Khi đó, ông sẽ làm các thủ tục để được thi hành án đối với phần tiền của mình.

Mời bạn đọc gửi câu hỏi để luật sư tư vấn

Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân - gia đình, kinh doanh - thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế..., chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.

Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi (gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE) về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ tuvanphapluat@tuoitre.com.vn.