Chủ tọa hội thảo là BS. CKII. Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM. Trước đó, ngày 6-4, Hội thảo cùng chuyên đề được tổ chức tại Hà Nội.

BS Lynette Moey, Giám đốc Nhánh Dược phẩm của Bayer phát biểu tại hội thảo

"Thủ phạm" của hơn 80% trường hợp mù lòa do thoái hóa hoàng điểm

Tại hội thảo, các chuyên gia chỉ ra rằng, thoái hóa hoàng điểm là bệnh có liên quan đến tuổi tác. Bệnh này ảnh hưởng trực tiếp lên hoàng điểm - chịu trách nhiệm vùng thị lực trung tâm. Khi thị lực trung tâm suy giảm, bệnh nhân sẽ gặp khó khăn hoặc thậm chí không thể nhìn thấy các chi tiết như: nhận diện khuôn mặt, đọc sách báo, lái xe…

Có hai thể bệnh thoái hóa hoàng điểm - thể ướt và thể khô; trong đó thoái hóa hoàng điểm thể ướt gây hậu quả nghiêm trọng và là nguyên nhân của hơn 80% trường hợp bị mù do thoái hóa hoàng điểm. Khi bị thoái hóa hoàng điểm thể ướt, các mạch máu bên dưới vùng hoàng điểm tăng sinh bất thường, gây chảy máu và rò rỉ dịch, có thể dẫn đến suy giảm thị lực nhanh chóng.

Dự kiến đến năm 2040, khu vực châu Á Thái Bình Dương sẽ có 17 triệu bệnh nhân bị thoái hóa hoàng điểm thể ướt. Thoái hóa hoàng điểm thể ướt phổ biến ở độ tuổi trên 50. Như vậy bệnh lý này cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người dân Việt Nam vì tỷ lệ số dân từ 60 tuổi trở lên của nước ta dự kiến sẽ tăng gấp 3, từ 10,7% vào năm 2016 lên 27,9% vào năm 2050.

Đối với thoái hóa hoàng điểm thể ướt, phát hiện bệnh càng sớm thì điều trị càng hiệu quả. Ngay khi có một hoặc vài trong các triệu chứng như: nhìn mờ, có ám điểm trung tâm; nhìn méo, nhìn đường thẳng thấy gợn sóng hoặc biến dạng, khó phân biệt màu sắc hay sự tương phản, nhạy cảm với ánh sáng đèn, gặp khó khăn khi làm những công việc tỉ mỉ như may vá…, chúng ta cần đến chuyên khoa mắt để kiểm tra ngay vì đây có thể là các dấu hiệu cảnh báo bệnh thoái hóa hoàng điểm thể ướt. Các triệu chứng này thường diễn biến âm thầm và nặng lên từng ngày.

Cần tầm soát bệnh lý võng mạc sớm và thường xuyên

Theo số liệu thống kê năm 2015, Việt Nam có 3,5 triệu người trưởng thành mắc đái tháo đường, tương đương 6% dân số và dự kiến đến năm 2040 sẽ có 6,1 triệu người trưởng thành có thể mắc đái tháo đường, tăng 74%.

Ở bệnh nhân đái tháo đường, tuyến tụy không thể sản sinh insulin và/ hoặc cơ thể không thể sử dụng insulin một cách phù hợp, dẫn đến chỉ số đường huyết cao, gây biến chứng lên toàn bộ cơ thể, từ mắt đến bàn chân.Trong đó, phù hoàng điểm do đái tháo đường là một trong những biến chứng thường gặp. Khi bị phù hoàng điểm do đái tháo đường, các mạch máu vùng võng mạc bị tổn thương, gây rò rỉ dịch, làm phù hoàng điểm và dẫn đến suy giảm thị lực trung tâm.

"Điều trị sớm bệnh phù hoàng điểm do đái tháo đường giúp bệnh nhân bảo tồn và/hoặc cải thiện thị lực. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, các dấu hiệu bệnh lý thường khó cảm nhận đối với bệnh nhân. Do đó, bệnh nhân thường đến khám khi đã có các triệu chứng suy giảm thị lực như: mất thị lực từng mảng, nhìn mờ, nhìn đục, không phân biệt được các màu sắc khác nhau… Việc điều trị ở giai đoạn này gặp nhiều khó khăn và hiệu quả thấp hơn so với điều trị sớm," BSCKII Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM.

BS. CKII. Nguyễn Minh Khải, Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương chủ tọa hội thảo tại TP.HCM

"Vì thế, điều quan trọng là cần tầm soát ngay bệnh phù hoàng điểm do đái tháo đường ngay khi phát hiện bị đái tháo đường, không chờ cho đến khi triệu chứng bệnh về mắt xuất hiện. Việc tầm soát bệnh phù hoàng điểm do đái tháo đường cũng cần được thực hiện thường xuyên trong suốt quá trình điều trị bệnh đái tháo đường," BSCKII Nguyễn Minh Khải cho biết thêm.

Đồng thời, để góp phần chăm sóc và bảo vệ mắt tốt, theo BSCKII Nguyễn Minh Khải, cần có chế độ dinh dưỡng giàu vitamin E, nhiều rau xanh, nhiều vi chất, hạn chế xem TV, hạn chế sử dụng smartphone vì đây là các thiết bị điện tử có ánh sáng xanh gây tác động trực tiếp vào vùng hoàng điểm của mắt.

Bước đột phá trong điều trị thoái hóa hoàng điểm

Sự ra đời của liệu pháp kháng VEGF - yếu tố làm gia tăng các mạch máu bất thường ở võng mạc - đã trở thành bước đột phá trong điều trị các bệnh lý võng mạc thường gặp, trong đó có bệnh thoái hóa hoàng điểm thể ướt và phù hoàng điểm do đái tháo đường. Điều trị đúng với liệu pháp kháng VEGF không chỉ ngăn ngừa việc mất thị lực mà còn có thể giúp cải thiện thị lực.

TS.BS. Lee J. Chen, Bác sĩ chính - Bệnh viện Mackay Memorial, Đài Bắc - Chủ tịch Hội Võng Mạc Đài Loan cập nhật thông tin về những đột phá trong kỉ nguyên kháng VEGF

Hiện nay, thế hệ mới của liệu pháp kháng VEGF với khả năng ức chế yếu tố VEGF cao và thời gian ức chế lâu giúp giãn cách khoảng thời gian giữa các lần tiêm thuốc, do đó làm giảm số lần tiêm thuốc và/hoặc theo dõi hàng tháng nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Nhờ đó, bệnh nhân và thân nhân có thể tiết kiệm thời gian đồng thời có được nhiều điều kiện thuận lợi hơn trong suốt quá trình điều trị, điều này cũng giúp nâng cao sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân và đồng thời giảm gánh nặng cho các cán bác sĩ, cán bộ y tế cũng như các cơ sở y tế chuyên khoa.

Cập nhật mới nhất từ hội nghị Hiệp hội Dịch kính-Võng mạc châu Á Thái Bình Dương lần thứ 11 ở Malaysia tháng 12 năm 2017 cho thấy, liệu pháp kháng VEGF thế hệ mới cũng hiệu quả cho nhóm bệnh nhân bị bệnh lý mạch máu dạng polyp hắc mạc (viết tắt là PCV), một phân nhóm của bệnh thoái hóa hoàng điểm thể ướt thường gặp ở người châu Á.

"Chúng tôi hy vọng với thế hệ mới của liệu pháp ức chế VEGF, Bayer sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân Việt Nam thông qua việc giúp bảo tồn thị lực, cải thiện thị lực và ngăn ngừa mù lòa do thoái hóa hoàng điểm thể ướt và phù hoàng điểm do đái tháo đường; từ đó, bệnh nhân có cuộc sống độc lập và ý nghĩa hơn, bắt đầu từ những việc đơn giản nhất như tự lái xe, tự đọc báo, tiếp tục làm việc, nhìn thấy rõ nét mặt của người thân yêu…" bác sĩ Lynette Moey, Giám đốc Nhánh Dược phẩm của Bayer tại Việt Nam chia sẻ.

Đến nay, liệu pháp ức chế yếu tố VEGF của Bayer đã được cấp phép lưu hành tại 107 quốc gia trên thế giới để điều trị thoái hóa hoàng điểm thể ướt và tại 103 quốc gia để điều trị phù hoàng điểm do đái tháo đường.