Phó trưởng Đoàn ĐBQH TP Hà Nội Ngọ Duy Hiểu - Ảnh: VIỆT DŨNG

Theo ông Hiểu, để triển khai có hiệu quả kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2020 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, thì phải đột phá bằng được vào vấn đề “con người và thể chế - những điểm nghẽn, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân kìm hãm, làm chậm quá trình phát triển của đất nước”.

Nâng niu hay tìm cớ gây nhũng nhiễu?

Ông Hiểu nhìn nhận: việc bố trí, sắp xếp, phân công không ít cán bộ trong các cơ quan, địa phương, doanh nghiệp không phù hợp với năng lực, trình độ, kinh nghiệm, sở trường. Đây là vấn đề cần khắc phục sớm với quyết tâm chính trị cao, cách làm khoa học và bài bản, chặt chẽ và quyết liệt.

Một số cán bộ công chức không yếu về năng lực, trình độ, thậm chí so với công chức trong khu vực, nhưng lại kém về phẩm chất đạo đức và tinh thần, trách nhiệm.

Ông nhấn mạnh: “Thử hỏi cả nước có bao nhiêu % công chức các cấp khi cầm trên tay hồ sơ hành chính của công dân, doanh nghiệp và tổ chức để giải quyết, họ thực sự nâng niu, trân trọng và coi đó là trách nhiệm của mình?”

“Liệu có bao nhiêu % trong họ thường trực một tâm niệm: phải tham mưu, xử lý thật nhanh, thật đúng để công dân kịp thời giải quyết công việc cá nhân và gia đình của họ; để doanh nghiệp sớm đi vào hoạt động, ăn nên làm ra, giải quyết việc làm, nộp thuế cho Nhà nước”.  

“Hay họ tìm cớ gây khó khăn, nhũng nhiễu; làm cho nhiều doanh nghiệp, công dân ngại ngần, sợ hãi khi phải tiếp cận các thủ tục hành chính. Đây là vấn đề không cá biệt ở các cấp, các ngành, các địa phương. Quốc hội, Chính phủ không có con số thống kê nhưng nhiều công dân, doanh nghiệp không làm nhiệm vụ thống kê, không hiểu về khoa học thống kê lại có thể có những con số khá chính xác về thực trạng này”.

Phải dẹp bỏ các văn bản trói buộc, kìm hãm, trục lợi…

Về vấn đề thể chế, đại biểu Ngọ Duy Hiểu cho rằng “đất nước còn nhiều văn bản pháp luật chất lượng không cao, hiệu lực ngắn, xung đột, chồng chéo với các văn bản khác trong hệ thống, khó đi vào đời sống. Một số văn bản khác trói buộc, kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp và sức sáng tạo của nhân dân”.

“Có cả những văn bản, doanh nghiệp và cử tri kêu ca là thể hiện rõ sự trục lợi và lợi ích nhóm, ôm quyền và lợi ích về mình nhưng đẩy khó khăn, trách nhiệm cho địa phương, cơ sở”.

“Một xã hội khởi nghiệp, sáng tạo thật khó sinh sôi và phát triển trong một môi trường pháp lý như vậy. Ngay từ những phiên họp đầu tiên của Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các thành viên Chính phủ tập trung xây dựng, hoàn thiện dự thảo các nghị định để trình Chính phủ, khắc phục bệnh kinh niên nợ văn bản, luật ra nhưng không được đi vào cuộc sống” - ông Hiểu nói.

Đồng thời lưu ý rằng “quyết tâm của Chính phủ, của Thủ tướng là vậy, nhưng chúng tôi vẫn không hết nỗi lo về thể chế. Ở một số Bộ, Bộ trưởng thì quan tâm nhưng cấp dưới thì không chú trọng việc xây dựng hệ thống các thông tư, nghị định”.

“Có bộ chưa chọn những cán bộ giỏi, am tường, nhiều kinh nghiệm trực tiếp tham gia xây dựng văn bản, chính sách. Số cán bộ này dành thời gian tham gia các dự án, đi công tác nước ngoài, làm những công việc khác. Họ dành việc xây dựng văn bản, chính sách cho các chuyên viên, thậm chí cho cả những chuyên viên mới về bộ công tác được vài ba năm”.

Thực tế nêu trên dẫn đến “hệ quả là hệ thống pháp luật của nước ta chưa thực sự là hành lang pháp lý để quản lý xã hội, để khơi sức sáng tạo, để thúc đẩy phát triển, để xây dựng thói quen tôn trọng pháp luật cho tất cả mọi người”.