Sau những trận mưa lũ kinh hoàng như đã diễn ra ở các tỉnh miền Trung vừa qua, người dân trên cả nước lẫn các cơ quan truyền thông đều xắn tay vào đóng góp về tiền bạc, nhân lực để góp phần làm giảm bớt những thiệt hại của những người dân ở các vùng bị thiên tai.

Đây là một nghĩa cử đẹp, thể hiện được giá trị “lá lành đùm lá rách” của nhân dân ta. Tuy nhiên, với một đất nước thường xuyên phải gánh chịu nhiều thiên tai như nước ta, điều cần hơn là phải tính đến những giải pháp nhằm giảm thiểu các thiệt hại của thiên tai một cánh căn cơ hơn.

Một trong các giải pháp đó là cần phải triển khai nhanh loại hình bảo hiểm thiên tai cho người dân tại các vùng thường xuyên phải đối diện trước bão lũ.

Cấp bách nhất là cần phải có hình thức bảo hiểm thiên tai cho các hộ dân nghèo, bởi lẽ các hộ dân nghèo thường sống trong những vùng dễ bị tổn thương, nhà cửa không kiên cố và họ cũng không có nhiều nguồn lực để có thể tự gượng dậy được sau những thiệt hại do thiên tai gây ra.

Loại bảo hiểm thiên tai dành cho các hộ nghèo, hộ khó khăn nên được Nhà nước cung cấp miễn phí hoặc miễn giảm phần lớn.

Bên cạnh hình thức bảo hiểm này, có lẽ cần áp dụng ngay các giải pháp từ ngành phát triển cộng đồng (community development) vốn dựa trên việc khai thác các nguồn lực của cộng đồng tại chỗ để giải quyết những vấn đề chung mà cộng đồng phải đối diện.

Chẳng hạn tại các cộng đồng thường xuyên gặp thiên tai, chính quyền địa phương nên vận động hình thành các quỹ “tín dụng - tiết kiệm” cộng đồng, theo đó các hộ dân sẽ góp tiền vào quỹ này một cách tự nguyện tùy theo khả năng và đến khi có việc cần giải quyết thì các hộ dân tham gia có thể vay mượn từ quỹ này với mức lãi suất do các thành viên tham gia quỹ quyết định hoặc rút ra toàn bộ số tiền mình đã gửi. Dù quỹ này không lớn nhưng lại rất cần kíp trong những tình huống khẩn cấp.

Ngoài việc bảo hiểm cho các hộ dân nghèo, có lẽ cũng cần tính đến các hình thức bảo hiểm thiết bị, nhà xưởng của các doanh nghiệp tại các vùng thường xuyên đối mặt với thiên tai bởi mỗi khi thiên tai xảy đến, nhà xưởng, máy móc của các công ty, xí nghiệp cũng chịu chung số phận bị thiệt hại.

Việc bảo hiểm này cũng là một giải pháp nhằm tạo sự yên tâm cho các nhà đầu tư khi đầu tư vào những khu vực dễ bị tổn thương.

Những loại hình bảo hiểm đối với thiên tai thường không hấp dẫn đối với những doanh nghiệp bảo hiểm, nên Nhà nước cần có các chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích các công ty cung cấp các dịch vụ bảo hiểm này.

Khi có những loại hình bảo hiểm như thế cũng như các quỹ tín dụng - tiết kiệm cộng đồng thì có lẽ việc khắc phục hậu quả của thiên tai sẽ hiệu quả hơn là chỉ có giải pháp từ thiện như hiện nay.