Trong đó, tỉ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ dưới 5 tuổi ở TP.HCM đã gia tăng gấp 3 lần trong hơn 10 năm qua, từ 3,7% lên 11,5% và tỉ lệ thừa cân, béo phì ở học sinh phổ thông tại TP.HCM tăng gấp đôi, từ 11,6% lên 21,9%.

Theo một nghiên cứu ở 8 tỉnh, thành phố lớn ở nước ta trong đó có Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng… số lượng trẻ suy dinh dưỡng nhẹ cân ước tính khoảng 100.000 nhưng trẻ thừa cân béo phì cũng xấp xỉ con số đó. Như vậy trẻ thừa cân béo phì và trẻ suy dinh dưỡng ở các thành phố lớn đang gần như ngang nhau.

Mục tiêu của chương trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em là khống chế tỷ lệ trẻ béo phì dưới 5% và không có tỉnh nào vượt quá 10% nhưng đến thời điểm này, mục tiêu đó đã bị phá vỡ. Ở TP.HCM, các kết quả của nhiều nghiên cứu đều chỉ ra số trẻ em thừa cân béo phì đã vượt xa số lượng trẻ bị suy dinh dưỡng. Nghiêm trọng nhất là xu hướng tăng của tỉ lệ thừa cân ở Việt Nam là rất nhanh.

Trẻ thừa cân béo phì là xu hướng đáng lo ngại không chỉ riêng Việt Nam mà trên toàn cầu. Trong khi tỉ lệ suy dinh dưỡng đã được khống chế và giảm nhiều thì cho đến nay chưa có châu lục hay quốc gia nào thành công trong việc ngăn chặn sự tăng lên của tỉ lệ thừa cân/béo phì.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nguyên nhân chính của thừa cân, béo phì là do tình trạng mất cân bằng giữa lượng calo đưa vào cơ thể và lượng calo được sử dụng. 

Xu hướng gia tăng trẻ em thừa cân, béo phì hiện nay chủ yếu là do gia tăng tiêu thụ các thực phẩm giàu năng lượng như đồ ăn nhanh, nước ngọt có ga… cùng với lối sống ít hoạt động thể lực, lười vận động.

Béo phì sẽ gây ra nhiều hậu quả cho sức khỏe như không dung nạp glucose, rối loạn lipid máu, hội chứng buồng trứng đa nang, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu - thoái hóa mỡ gan hoặc viêm gan nhiễm mỡ, tăng huyết áp, sỏi mật, đau đầu giả u não cơ học, chứng ngưng thở khi ngủ…

Để can thiệp hiệu quả việc phòng chống béo phì ở trẻ em, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo cần đưa ra các mô hình khuyến khích chế độ ăn lành mạnh, cùng với đó tăng cường hoạt động thể lực trong trường học, điều chỉnh cấu trúc bữa ăn, tránh lạm dụng đường và các chất béo.

Một trong những biện pháp tốt để kiểm soát cân nặng ở trẻ nhỏ là thay đổi lối sống, hành vi. Đó là tăng hoạt động thể lực (thời gian hoạt động ở mức trung bình ít nhất 60 phút/ngày), giảm thời gian tĩnh tại. Trẻ dưới hai tuổi không xem tivi, trẻ lớn hơn thì chỉ được xem tivi dưới 2 giờ/ngày hoặc dưới 14 giờ/tuần. 

Thay đổi hành vi thông qua việc khuyến khích tự kiểm soát, tự đặt mục tiêu, ngủ: 0-5 tuổi (ngủ đủ 11 giờ/ngày), 5-10 tuổi (10 giờ/ngày), trên 10 tuổi (ngủ đủ 9 giờ/ngày)