Ông Nguyễn Văn Thành, chạy xe ôm trên đường Hoàng Văn Thụ, TP.HCM, cho biết một ngày chạy xe kiếm được khoảng 100.000 đồng vừa đủ nuôi thân. Vì vậy, ông nói rất vui nếu Chính phủ dừng thu phí xe máy - Ảnh: Thanh Tùng

Trang nhất báo Tuổi Trẻ ngày 16-7 có hình một anh xe ôm cười tươi, bên cạnh thông tin văn phòng Quỹ bảo trì đường bộ trung ương đang soạn thảo văn bản để báo cáo Chính phủ kiến nghị dừng thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy theo kết luận của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng.

Đây chắc cũng là niềm vui chung của những đại biểu dân cử, những cơ quan ngôn luận lâu nay đã kiên trì phản ảnh nguyện vọng của cử tri và người dân về sự cần thiết bãi bỏ phí xe máy.

Vừa qua đã có nhiều ý kiến phân tích việc thu phí xe máy vừa khó hiểu vừa khó thực hiện, vừa khó đảm bảo công bằng, minh bạch.

Mục đích thu nhằm vào chiếc xe máy đã không hợp lý, phương thức thu qua đầu phương tiện người nộp, người không dẫn đến không đạt hiệu quả. Vì vậy HĐND một số tỉnh thành như Đà Nẵng, Khánh Hòa đã lần lượt tạm dừng thu phí.

Thế nhưng, người dân ở Quảng Nam vẫn phải nộp phí. Nếu một người dân ở Quảng Nam mua chiếc xe máy qua Đà Nẵng làm nghề xe ôm có phải nộp phí không? Câu chuyện này cho thấy đã đến lúc Chính phủ cần bãi bỏ loại phí này để tạo sự đồng bộ trên toàn quốc.

Việc lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải và Quỹ bảo trì đường bộ trung ương dựa trên tình hình thực tế và tiếp thu dư luận để có kiến nghị dừng thu phí xe máy là đáng ghi nhận. Tuy nhiên qua đây đặt ra hai vấn đề.

Thứ nhất, cần phải liên tục rà soát các loại phí và lệ phí (kể cả trong danh mục theo quy định pháp luật cũng như đang tồn tại ngoài danh mục) để bãi bỏ những khoản đóng góp không hợp lý, thậm chí còn có chuyện phí chồng phí.

Đặc biệt phương thức thu phải đảm bảo công bằng dựa trên định nghĩa của pháp luật về phí và lệ phí, tránh trường hợp kiểu như xe đi ít, xe đi nhiều, xe đắt tiền, xe rẻ tiền đều phải nộp một khoản phí như nhau.

Cụ thể, cùng với phí xe máy, Chính phủ cần xem xét quy định về phí trước bạ.

Hiện nay cơ chế thu lệ phí trước bạ đối với ôtô chở người dưới 10 chỗ ngồi và xe máy được quy định mức thu theo tỉ lệ khác nhau giữa các địa phương, dẫn đến thiếu thống nhất về mức thu, chưa bình đẳng về nghĩa vụ của công dân trên phạm vi toàn quốc.

Thứ hai, việc bãi bỏ thu phí xe máy phải được tiến hành đồng bộ với các giải pháp để nâng cao chất lượng thi công và bảo trì hệ thống đường bộ.

Suy cho cùng, mọi khoản chi từ ngân sách cho hạ tầng đường bộ đều từ tiền đóng thuế của người dân, kể cả với dự án BOT thì người dân cũng phải đóng phí, sử dụng những đồng tiền thuế và phí đó sao cho hiệu quả, tránh tham nhũng, lãng phí chính là cách tốt nhất để giảm gánh nặng cho người dân.

NGUYỄN THỊ KHÁ (đại biểu Quốc hội)