Đại biểu tụ hội về thủ đô Hà Nội dự khai mạc Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII - Ảnh: NAM TRẦN

Đối thoại cùng Tuổi Trẻ, anh Bùi Quang Huy, bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn, cho hay:

- Đây là những vấn đề rất quan trọng, không chỉ riêng tôi mà là trăn trở chung của cán bộ Đoàn các cấp, cũng là yêu cầu, nhiệm vụ Đảng đặt ra cho tổ chức Đoàn. Đã có những thay đổi trong nội dung và phương thức hoạt động của Đoàn và đại hội sẽ thảo luận, xác định nội dung cụ thể để cùng tìm lời giải trong nhiệm kỳ này.

Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy - Ảnh: NGUYỄN KHÁNH

Nhiệm vụ đột phá

* Như anh nói đã có những thay đổi trong nội dung và phương thức hoạt động của Đoàn, cụ thể là thế nào?

- Trong sự phát triển chung của xã hội hiện nay, đặc biệt là sự phát triển về công nghệ, Đoàn phải thích ứng, đổi mới mạnh mẽ, vận dụng có hiệu quả những yếu tố tích cực của công nghệ số và phát huy tối đa sự sáng tạo của thế hệ Z, thế hệ Alpha trong các phong trào, chương trình.

Bên cạnh đó, khuyến khích tổ chức hoạt động tình nguyện trực tuyến, theo dự án và làm nhiều năm để giải quyết triệt để vấn đề trên địa bàn. Đồng thời thiết lập cơ sở dữ liệu về mô hình, cách làm hay, gương thanh niên tiêu biểu và xây dựng cộng đồng kết nối thanh niên trên các lĩnh vực.

Đại hội Đoàn lần thứ XII chọn "Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Bản lĩnh - Sáng tạo" làm khẩu hiệu hành động, cũng là những từ khóa quan trọng trong hành trang của mỗi bạn trẻ. 

Từ đó tôi mong các bạn không những giỏi về chuyên môn, có tinh thần đổi mới, sáng tạo, năng lực hội nhập toàn cầu mà cần có bản lĩnh, khí phách, nhân cách của con người Việt Nam trong thời kỳ mới. 

Hãy nuôi dưỡng khát vọng, ước mơ tốt đẹp về quê hương, đất nước và cố gắng từng ngày để hiện thực hóa. Đây cũng là những phẩm chất của thanh niên để thích ứng và đòi hỏi từ xã hội.

* Thưa anh, khởi nghiệp dường như là cụm từ và hoạt động đã quen song chuyển đổi số là câu chuyện khá mới mẻ mà Đoàn và thanh niên không thể đứng ngoài cuộc?

- Chuyển đổi số, khởi nghiệp, nhất là khởi nghiệp sáng tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn là nhiệm vụ đột phá trong nhiệm kỳ này. Đoàn sẽ phải tập trung nguồn lực, ưu tiên đầu tư các giải pháp đồng bộ từ trung ương đến cơ sở, tham mưu chính sách để tạo cơ chế, nguồn lực thực hiện.

Có thể kể ra các đề án, chương trình để thực hiện các nhiệm vụ trên gồm: Nâng cao năng lực số cho thanh thiếu niên Việt Nam giai đoạn 2022-2030, Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2022-2030, Đào tạo bồi dưỡng cán bộ Đoàn giai đoạn 2023-2027 để hiện thực hóa và báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. 

Trong đó chương trình Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2022-2030 đã được ban hành là cơ sở quan trọng để Đoàn có giải pháp mang tính thực chất, hiệu quả trong thời gian tới.

Đoàn đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ Đoàn - Hội - Đội và tinh thần "tự giáo dục" của đoàn viên, thanh niên. Đổi mới phương thức giáo dục, trọng tâm là ứng dụng chuyển đổi số, tăng cường giáo dục trên không gian mạng. 

Nhiều chỉ tiêu đã được xác lập để phát huy tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo trong thanh niên như 15.000 tỉ đồng vốn vay để thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp, làm kinh tế; hỗ trợ 7.000 dự án khởi nghiệp sáng tạo của thanh niên, gấp 7 lần so với nhiệm kỳ trước.

Các đại biểu dự Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII - Ảnh: NAM TRẦN

Làm mới mình

* Yếu tố con người sẽ là mấu chốt trong nhiều vấn đề, trong đó việc hoàn thành tốt các nhiệm vụ kể trên, hẳn Đoàn đã tính đến việc nâng chất đội ngũ?

- Đúng vậy, nhiệm vụ căn bản là thực hiện tốt công tác cán bộ. Chúng tôi xác định nâng chất đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp để đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Cụ thể sẽ chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ và tuyển dụng, thu hút sinh viên giỏi, xuất sắc, tài năng trẻ vào các vị trí phù hợp trong tổ chức Đoàn và yếu tố then chốt chính là tuyển chọn người trưởng thành từ phong trào, là thủ lĩnh thực sự của thanh niên.

Đề án "Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ Đoàn - Hội - Đội giai đoạn 2023-2027" với nhiều giải pháp đồng bộ cũng sẽ là cơ sở để Trung ương Đoàn xây dựng cơ chế trong đào tạo bồi dưỡng cán bộ. Đây là một trong 10 đề án, chương trình lớn của cả nhiệm kỳ.

* Thực tế sự phát triển nhanh của xã hội hiện nay cũng đặt ra đòi hỏi cao hơn ở người cán bộ Đoàn.

- Tôi cho rằng cần quyết liệt hơn nữa và coi trọng tính nêu gương. Vì thế sẵn sàng thay thế cán bộ làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, tín nhiệm thấp. Sự nêu gương của cán bộ Đoàn, đặc biệt người đứng đầu chính là điểm bắt đầu, tiền đề để lan tỏa, nâng cao đạo đức cách mạng, "quét sạch chủ nghĩa cá nhân" trong thanh niên.

Vì thế chắc chắn mỗi cán bộ Đoàn cần nghiêm khắc với bản thân hơn, gương mẫu, kiên trì rèn luyện kỹ năng, chuyên môn, thường xuyên tu dưỡng phẩm chất đạo đức để phù hợp với cuộc sống.

* Hoạt động Đoàn sẽ "làm mới mình" như thế nào để phù hợp với đòi hỏi của thanh niên trong bối cảnh hiện nay, thưa anh?

- Ba phong trào hành động cách mạng, ba chương trình của nhiệm kỳ 2017-2022 đã để lại dấu ấn đẹp trong thanh niên và xã hội. Đoàn sẽ tiếp tục các phong trào, chương trình này song cần phải có nhiều điểm mới đáp ứng yêu cầu thực tiễn và đòi hỏi của thanh niên, để thanh niên "thẩm thấu".

Vì thế thanh niên luôn là trung tâm, chủ thể của hoạt động Đoàn. Đoàn tạo cơ hội để đoàn viên, thanh niên đề xuất ý tưởng, trực tiếp hiện thực hóa các hoạt động, chương trình theo nhu cầu, nguyện vọng. Đoàn sẽ chú trọng tính lan tỏa của phong trào, đặt thanh niên làm trọng tâm với chủ trương "3 liên kết" là liên kết lực lượng, liên kết địa bàn và liên kết cộng đồng.

Để ba phong trào (Thanh niên tình nguyện, Tuổi trẻ sáng tạo, Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc) cùng ba chương trình đồng hành với thanh niên (trong học tập; khởi nghiệp, lập nghiệp; rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần), Đoàn đã đề ra 10 chương trình, đề án trọng điểm.

Trong đó 5/10 chương trình, đề án đã được Thủ tướng phê duyệt, 2/10 chương trình, đề án đang trình Thủ tướng phê duyệt. Đây là cơ sở pháp lý và nguồn lực quan trọng để ngay sau đại hội, Trung ương Đoàn và các cấp bộ Đoàn có cơ sở triển khai ngay, tạo cơ chế, chính sách, sản phẩm cụ thể cho hoạt động Đoàn.

Từ góc nhìn và trải nghiệm của chính người trong cuộc, một số đại biểu là nhữnggương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu và có nhiều dấu ấn trong nghiên cứu sáng tạo, chuyểnđổi số và khởi nghiệp, lập nghiệp chia sẻ thêm mong muốn về Đoàn.

* TS.BS ĐÀO VIỆT HẰNG (Trường ĐH Y Hà Nội):

Giúp thanh niên bổ túc thêm nhiều kỹ năng

Khả năng sử dụng và thích ứng với công nghệ của thanh niên Việt Nam khá vượt trội, đặc biệt là công nghệ số. Bên cạnh đó, khả năng nghiên cứu độc lập, sáng tạo, kết nối với các tổ chức trong và ngoài nước. Tuy nhiên, còn những kỹ năng mà các bạn cần trang bị thêm: khả năng làm chủ công nghệ lõi, định hướng và lãnh đạo để xây dựng nhóm nghiên cứu hoặc hoạt động trong lĩnh vực chuyên sâu, độc lập và kỹ năng hội nhập...

Tôi mong Đoàn định hướng, giúp thanh niên xác định được những kỹ năng cần thiết dựa trên năng lực, nhu cầu, độ tuổi, lĩnh vực chuyên môn. Từ đó xây dựng các chương trình phát triển kỹ năng cụ thể với từng đối tượng, theo địa bàn. Đồng thời, Đoàn kết nối giữa thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước cùng hoạt động trong các lĩnh vực, phát huy vai trò nòng cốt là các gương thanh niên tiêu biểu, nhiệt huyết và có kinh nghiệm.

Từ góc nhìn và trải nghiệm của chính người trong cuộc, một số đại biểu là những gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu và có nhiều dấu ấn trong nghiên cứu sáng tạo, chuyển đổi số và khởi nghiệp, lập nghiệp chia sẻ thêm mong muốn về Đoàn.

* Anh LƯU ĐỨC PHONG (Tập đoàn Công nghiệp - viễn thông quân đội):

Cần đẩy mạnh thực hành số trong đoàn viên, thanh niên

Việc tiếp cận tri thức, công nghệ tiên tiến, thậm chí dẫn dắt, sáng tạo ra các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) và điện toán đám mây (Cloud Computing)... đã trở nên đơn giản hơn nhiều so với trước. Một thế hệ đoàn viên mới, đặc biệt là gen Z, với cuộc sống gắn liền với số hóa, chuyển đổi số sẽ trở thành lực lượng đầu tàu dẫn dắt và triển khai các hoạt động, phong trào.

Vì thế Đoàn cần đẩy mạnh thực hành số trong đoàn viên, thanh niên. Nhờ chuyển đổi số chúng ta có thể học tập, sáng tạo hoặc áp dụng công nghệ số để giải quyết được các vướng mắc đang đặt ra hằng ngày, hằng giờ xung quanh cuộc sống, ngay tại địa phương, đơn vị. Đó chính là chuyển đổi số hiệu quả và thực chất nhất thay vì hô hào, khẩu hiệu.

* Anh LÊ YÊN THANH (CEO Công ty cổ phần công nghệ Phenikaa MaaS):

Trải nghiệm mới ra ý tưởng khởi nghiệp

Để khởi nghiệp, với tôi, bất kỳ bạn trẻ nào cũng cần chuẩn bị ba yếu tố: sản phẩm, tài chính và hệ thống kết nối. Phải có một sản phẩm với ý tưởng tốt, có tiềm lực về tài chính và hệ thống kết nối cần thiết để triển khai sản phẩm của mình.

Ý tưởng phải bắt nguồn từ trải nghiệm. Do đó mỗi bạn trẻ cần tham gia, được trải nghiệm thật nhiều các hoạt động khác nhau để hình thành những ý tưởng và trên cơ sở đó hiện thực hóa chúng thành các ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống, giúp giải quyết những vấn đề mà người dân đang gặp phải.

Bạn có thể tìm nguồn đầu tư qua hệ sinh thái hỗ trợ khởi nghiệp, các vườn ươm và quỹ đầu tư mạo hiểm vốn rất quan tâm đến người trẻ cùng các ý tưởng độc đáo. Tuy nhiên, nếu có thêm sự bảo trợ của Đoàn - Hội qua các cuộc thi càng thuận lợi. Còn network đơn giản chính là những người bạn gặp được, có thể là qua hoạt động Đoàn - Hội.

Bạn trẻ cũng cần rất nhiều kỹ năng (lãnh đạo, tư duy phản biện, giao tiếp...) để có thể vận hành tốt công ty start-up của mình mà những kỹ năng này chúng ta có thể được rèn luyện trong môi trường hoạt động Đoàn - Hội. Như vậy Đoàn - Hội có thể làm "bà đỡ" cho khởi nghiệp chính là tạo môi trường giúp người trẻ hoàn thiện những kỹ năng hoặc các chương trình tập huấn trang bị kỹ năng, các hoạt động thúc đẩy tư duy sáng tạo và phản biện cho các bạn trẻ.

H.THANH - Q.LINH ghi

Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII bước vào phiên làm việc trọng thể

TTO - Sáng nay 15-12, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII bước vào phiên làm việc trọng thể với sự tham dự và phát biểu chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước.