Tranh minh họa Đàn chuột trong vườn xuân của họa sĩ Phạm Quang Phúc

Họa sĩ Lê Thiết Cương cho rằng 4-5 năm gần đây, phong trào vẽ tranh con giáp mỗi kỳ tết về rất phát triển, trong đó có vài người rất chuyên chú với đề tài này như họa sĩ Tào Linh, nhà điêu khắc Lê Đinh Nguyên, Đinh Công Đạt, Thái Nhật Minh…

Dù vậy, những ngày cận tết năm nay thấy thưa vắng hẳn những bức tranh chuột được các họa sĩ khoe trên mạng xã hội. Lý do được các họa sĩ đều công nhận là vẽ con chuột cho đẹp, cho ra không khí xuân rất khó.

Ngọn cỏ còn có Phật tính nữa là chuột

Họa sĩ Lê Thiết Cương lý giải việc năm nay ít tranh vẽ "chú Tý" là bởi tạo hình chuột khó nhất trong 12 con giáp. 

Ở Việt Nam, tranh làng Sình, tranh Kim Hoàng, tranh Hàng Trống đều không có tranh chuột, chỉ có tranh Đông Hồ là có hai bức tranh Đám cưới chuột, Chuột vinh quy bái tổ và trên trám bia của làng Đông Hồ có hình hai con chuột đang giã gạo chầu mặt trời.

Họa sĩ Tào Linh được họa sĩ Lê Thiết Cương đánh giá là người vẽ tranh chuột nhiều và đẹp nhất năm nay nhưng cũng phải thừa nhận là vẽ chuột cho người ta yêu thương, cho ra không khí xuân là rất khó bởi hình tượng chuột trong dân gian Việt Nam là một con vật "ghê ghê, bẩn bẩn, gian gian".

Tuy thế, họa sĩ Lê Thiết Cương cho rằng vẽ không phải là chép lại hiện thực, ngay cả vẽ theo lối hiện thực thì cũng phải sáng tạo hiện thực một lần nữa. 

Thêm nữa, như nhà Phật có câu: "Ngọn cỏ còn có Phật tính", nên con chuột vẫn có thể là đề tài sáng tác thú vị. Cũng từ câu nói này của nhà Phật, năm nay họa sĩ Lê Thiết Cương vẽ bức tranh một ông Phật đang ngồi, ba con chuột đang chạy dưới chân ông.

Tranh chuột của họa sĩ Tào Linh

Từ "chuột đẹp" của hai nghệ sĩ tuổi Tý

Trong khi các họa sĩ năm nay ít vẽ chuột thì họa sĩ Tào Linh lại vẽ tới 30 bức. Anh có nhiều cảm hứng sáng tác với con giáp này có lẽ bởi con chuột chính là con giáp của anh. 

Lối vẽ lập thể với những đường nét đơn giản, khúc chiết, quyện hòa với sắc ấm áp của Tào Linh hóa ra lại rất thành công trong việc tạo ra những chú chuột dễ thương, tươi vui và đầy không khí xuân.

Nếu như ở hội họa năm nay có Tào Linh vẽ nhiều và rất đẹp về chuột thì ở lĩnh vực điêu khắc có nghệ sĩ trẻ Thái Nhật Minh với 20 tác phẩm điêu khắc chuột ngộ nghĩnh và đầy cảm xúc, đủ sắc màu tươi vui với điểm nhấn ở chiếc đuôi của "chú Tý". Khi làm tượng con giáp, Thái Nhật Minh thường chọn chất liệu bột giấy, keo, que đồng và acrylic.

Một điều thú vị là cả hai nghệ sĩ vẽ tranh và làm tượng đẹp và nhiều nhất năm nay lại đều là người tuổi Tý.

Tranh minh họa Đeo chuông cho mèo của họa sĩ Bình An

Đến những chú chuột tinh nghịch...

Ít chịu ảnh hưởng từ tranh dân gian truyền thống nhưng lại lấy cảm hứng từ nhiều nền văn hóa khác nhau, các họa sĩ ở Sài Gòn thỏa sức sáng tạo hình ảnh chú chuột qua những bức tranh minh họa nhiều màu sắc và xinh xắn.

Bộ tranh của họa sĩ Hồ Bình An bắt nguồn từ ngụ ngôn Aesop: Đeo chuông cho mèo, Chuột đồng và chuột thành phố. Hai câu chuyện châm biếm nhẹ nhàng bên những chú chuột được phác họa ngộ nghĩnh trong tranh của Bình An khiến người xem có cảm giác dễ chịu như được xem một bộ phim hoạt hình thu gọn. 

Họa sĩ Bình An chia sẻ mỗi câu chuyện đều mang bài học dành cho cô, ở Đeo chuông cho mèo là những việc làm phù hợp khả năng của mình, còn với Chuột đồng và chuột thành phố là giá trị của một cuộc sống giản dị.

Mỗi dịp đầu năm, họa sĩ minh họa Phạm Quang Phúc lại giới thiệu trên Facebook tranh về các con giáp. 

Anh cho rằng khó mà vẽ những con chuột đáng yêu nhưng vẫn không làm mất đi bản sắc của chúng, nhất là ở khuôn mặt. 

Phạm Quang Phúc đã chọn cách nhân hóa loài chuột để dễ biểu cảm, anh chia sẻ: "Vì là một họa sĩ minh họa nên tranh của mình chú trọng không khí chung và hành động của nhân vật nhiều hơn là tập trung vào tính trang trí mỹ thuật. Tranh không chỉ đẹp mà còn phải gợi mở trí tưởng tượng, ai cũng có thể nghĩ ra câu chuyện nào đó từ tác phẩm".

Bức tranh Đàn chuột trong vườn xuân của họa sĩ Phạm Quang Phúc lấy ý từ tứ nghệ cầm - kỳ - thi - họa với bốn chú chuột quây quần cùng cha mẹ. Tác phẩm này được anh gửi gắm thông điệp tu thân dưỡng tính, hun đúc tình cảm giữa các thành viên trong gia đình.

* Một số tranh chuột của các họa sĩ ba miền

Tác phẩm của họa sĩ Thái Nhật Minh

Tác phẩm của họa sĩ Thái Nhật Minh

Tranh minh họa Chuột Đồng và chuột Thành Phố của họa sĩ Bình An - Ảnh: NVCC

Tranh Chuột của họa sĩ Tào Linh

Tác phẩm của họa sĩ Thái Nhật Minh

Tác phẩm của họa sĩ Thái Nhật Minh

Tác phẩm của họa sĩ Thái Nhật Minh

Tranh minh họa Chuột Đồng và chuột Thành Phố của họa sĩ Bình An - Ảnh: NVCC

Tranh minh họa Đeo chuông cho mèo của họa sĩ Bình An - Ảnh: NVCC

Tranh Chuột của họa sĩ Tào Linh

Tranh Chuột của họa sĩ Tào Linh

Tác phẩm “Gia đình hạnh phúc” của họa sĩ Huỳnh Thị Tường Vân - Ảnh: AN NHIÊN

Tác phẩm của họa sĩ Thái Nhật Minh

Dự án Bé Chuột: Chuột cũng có chuột tiên, chuột thiền

TTO - Bé Chuột là dự án tranh minh họa mừng năm mới rất 'tưng bừng' của các họa sĩ trẻ - với nguồn cảm hứng từ các chất liệu dân gian như lễ hội truyền thống, tranh Đông Hồ… hoặc từ đời sống đương đại để sáng tác 44 tranh và một video hoạt họa.