Phóng to

Ông Nguyễn Văn Tôn - Ảnh: H.Điệp

Khi đám cưới, chúng tôi có ra phường báo cáo, rồi làm vài mâm mời anh em họ hàng. Do trong một chuyến di chuyển từ Campuchia về Việt Nam tôi đã đánh mất chứng minh nhân dân do Campuchia cấp nên tôi và vợ không đăng ký kết hôn được.

Không có giấy tờ, không có trình độ và cũng không có việc làm, hằng ngày tôi ngồi cắt chìa khóa ở cổng Trường Nguyễn Thái Bình (đường Lý Thường Kiệt, TP.HCM) nhưng kiếm được ít tiền quá, tiền nhà lại tăng không ngừng nên tôi chuyển sang nghề chở và bán cá thuê. Mỗi ngày đều phải đi làm từ 11g đêm chở cá từ chợ đầu mối Bình Điền về chợ Tân Bình để bán. Hôm nào bán hết sớm thì 3g chiều về nhà, hôm nào hết cá muộn thì 4g chiều mới rời chợ mà thu nhập cũng chẳng đủ.

20 năm nay tôi đã nhiều lần gặp công an khu vực đề nghị được nhập hộ khẩu và làm chứng minh nhân dân để đi lại đỡ bất tiện nhưng cảnh sát khu vực nói phải lên phường. Tôi lên Công an phường 9, quận Tân Bình hỏi thì được cán bộ ở đây hướng dẫn tôi trở về Campuchia xác nhận tôi là người Việt Nam và đã sang Campuchia sinh sống, cư trú hợp pháp ở đó.

Gom góp nhiều năm liền, năm 2005 vợ chồng tôi bán một chỉ vàng lấy tiền cho tôi làm lộ phí trở lại Campuchia làm thủ tục xác nhận mình là người Việt Nam.

Cầm tờ giấy chứng nhận của ông Châu Văn Chi, chủ tịch Hội Việt kiều tại Campuchia, trong đó có viết: “Ông Nguyễn Văn Tôn, hội viên Hội người Việt Nam, từng cư trú tại Campuchia là đúng. Kính chuyển Đại sứ quán Việt Nam xem xét giúp đỡ”, tôi vui mừng lên phường 9 để xin nhập hộ khẩu. Nhưng một lần nữa hồ sơ của tôi tiếp tục bị từ chối.

20 năm sinh sống tại Việt Nam, từ lúc tôi cưới vợ rồi tới lúc chúng tôi gả con gái mà tôi vẫn chưa có hộ khẩu và chưa được nhập quốc tịch Việt Nam, chưa có chứng minh nhân dân. Tôi không thể đi xe phân khối lớn để chở cá và bán cá bởi không có bằng lái. Mua một chiếc xe để sử dụng nhưng không thể được đứng tên chính chủ. Năm nay tôi đã 50 tuổi, sức khỏe không còn nhiều, công việc chở cá và bán cá cũng trở nên quá nặng nhọc. Tôi mong có hộ khẩu và chứng minh nhân dân để sau này sức già không còn đi chở cá được nữa thì có thể xin làm bảo vệ để công việc đỡ nặng nhọc hơn và không phải làm phiền con cái. Và hơn cả, ngoài mong ước giản đơn ấy tôi cũng muốn được chính thức công nhận mình là người Việt Nam.

(Ghi theo lời kể của ông Nguyễn Văn Tôn, phường 9, quận Tân Bình, TP.HCM)