Yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm về cơ chế, chính sách để quản lý hiệu quả thị trường vàng thời gian tới tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương trở thành chủ đề nóng trên thị trường vàng những ngày qua.

Nóng bởi vì chính sách độc quyền vàng miếng duy trì gần 13 năm qua đã dẫn đến những "tác dụng phụ" nhất định. Từ chỗ chỉ chênh vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng so với giá vàng thế giới, giá vàng miếng SJC và cả vàng nữ trang có lúc chênh đến 18 - 20 triệu đồng/lượng.

Trong vòng hơn một năm trở lại đây khi giá vàng thế giới liên tục tăng cao do các bất ổn địa chính trị thì thị trường vàng trong nước càng bị thử thách khi nguồn cung vàng miếng cạn dần vì nhiều năm không sản xuất thêm vàng miếng SJC.

Nguồn cung hạn chế trong khi nhu cầu thị trường là có, thậm chí tăng lên, do vậy đã tạo ra độ chênh rất lớn so với giá vàng thế giới.

Năm 2024, thị trường vàng đã xảy ra hiện tượng chưa từng có là người dân xếp hàng ròng rã nhiều ngày để chờ mua vàng và các công ty vàng phải giới hạn số vàng bán ra cho mỗi người ở mức 1 lượng vàng miếng hoặc 1 - 2 chỉ vàng nhẫn vì không đủ nguồn cung. Nhiều thời điểm trong năm nay người dân cũng xếp hàng mua vàng.

Là "người trong cuộc", chính Công ty SJC cũng than khổ vì cơ chế độc quyền đồng thời khẳng định không được hưởng lợi từ độc quyền mà lại còn bị mang tiếng là "làm giá" vàng.

Còn các công ty nữ trang thì than thiếu nguồn nguyên liệu vì nhiều năm qua không được cấp phép nhập vàng theo đường chính ngạch.

Nghị định 24 ra đời được xem như một giải pháp tình thế để giải quyết thực trạng thị trường vàng khi đó, cũng như cắt cơn sốt vàng dai dẳng do việc cho phép ngân hàng huy động vàng và chuyển một phần vốn vàng thành tiền, dẫn đến việc nhiều ngân hàng tham gia "đánh lên, đánh xuống".

Nghị định 24 siết sản xuất vàng miếng SJC cũng đồng thời siết đầu vào của vàng lậu, từ đó giúp tỉ giá VND/USD tại thị trường tự do giảm và dần ổn định...

Tuy nhiên hiện nay bối cảnh của thị trường đã khác, do vậy chính sách cũng cần phải thay đổi để tăng hiệu quả quản lý, đồng thời giúp thị trường vàng vận hành một cách thông suốt, công khai, minh bạch.

Việc nhanh chóng sửa đổi nghị định 24, xóa bỏ độc quyền vàng miếng đồng thời "mở rộng quyền nhập khẩu có kiểm soát" sẽ giúp thị trường vàng trong nước được tăng cung đáng kể, tạo điều kiện cho nhiều thương hiệu vàng miếng cùng cạnh tranh với nhau nhằm tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, từ đó giúp đa dạng hóa nguồn cung và ổn định giá cả.

Có thể sẽ mất một vài tháng để sửa đổi chính sách cho thị trường vàng nhưng những quyết sách trên đã tạo nên niềm tin cho thị trường.

Khi Nhà nước đã quyết tâm gỡ nút thắt trên thị trường vàng thì tâm lý người dân sẽ vững hơn, không còn chăm chăm bỏ vốn vào vàng như thời gian qua, vàng lậu sẽ không còn đất sống, giá vàng trong nước cũng không thể duy trì mức chênh vô lý so với giá vàng thế giới như hiện nay.

Tăng cung vàng cho thị trường

Ngày 26-5, giá vàng thế giới đã giảm 1,5 triệu đồng/lượng so với cuối tuần trước, về mức 119 triệu đồng/lượng, nhưng vẫn cao hơn đến gần 14 triệu đồng/lượng so với giá vàng thế giới quy đổi, tương đương mức chênh 13,3%.