Ảnh minh họa. Nguồn: nationaljewish.org

Xơ phổi mô tả một nhóm bệnh phổi trong đó việc thành phế nang dày lên do hóa sẹo có thể gây ra ho, khó thở, mệt mỏi và làm giảm nồng độ oxy trong máu.

Vô căn có nghĩa là không xác định, làm cho nó trở thành một cái tên phù hợp cho căn bệnh xa lạ với nhiều người. Và người ta cũng không rõ tại sao xơ hóa phổi vô căn phát triển.

Xơ hóa phổi vô căn (Idiopathic Pulmonary Fibrosis - IPF) là một bệnh về phổi khiến các mô trong phổi của bệnh nhân bị cứng. Điều này khiến bệnh nhân khó hít vào và thở ra một cách tự nhiên. Mỗi trường hợp mắc IPF là khác nhau. Vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ để biết chi tiết cụ thể hơn về tiến triển của bệnh.

Nguyên nhân gây ra xơ hóa phổi vô căn

Một số trường hợp xơ hóa phổi là nguyên nhân của việc nhiễm trùng, sử dụng thuốc, phơi nhiễm môi trường và thậm chí là từ một số bệnh khác. Trong phần lớn các trường hợp, các bác sĩ không thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh.

Đa số những người xơ hóa phổi đều có xơ hóa phổi vô căn. Và một phần nhỏ trong đó có tiền sử từ gia đình cũng mắc bệnh.

Một số nguyên nhân tiềm ẩn nguy hiểm khi chẩn đoán xơ hóa phổi, bao gồm:

- Ô nhiễm và các chất độc;

- Liệu pháp xạ trị;

- Sử dụng thuốc;

- Những yếu tố về gen.

Nếu không thể xác định được các nguyên nhân gây bệnh, căn bệnh có thể gọi là vô căn.

Dấu hiệu của xơ hóa phổi vô căn

Xơ hóa phổi vô căn gây ra sẹo và xơ cứng trong phổi. Qua thời gian, những vết sẹo này sẽ tồi tệ đi và các vết cứng sẽ khiến bệnh nhân khó thở hơn.

Một vài triệu chứng thông thường bao gồm:

- Khó thở;

- Ho kéo dài;

- Mệt mỏi, yếu đuối;

- Giảm cân;

- Khó chịu ở ngực;

- Cuối cùng, phổi của bệnh nhân có thể sẽ không nhận đủ oxy để cung cấp cho cơ thể. Điều này sẽ dẫn đến suy hô hấp, suy tim và một số vấn đề sức khỏe khác.

Các giai đoạn của xơ hóa phổi vô căn?

IPF không có các giai đoạn cụ thể. Tuy nhiên nó vẫn có những giai đoạn đặc trưng duy nhất trong sự phát triển của bệnh.

Khi được chẩn đoán lần đầu tiên, bệnh nhân có thể không cần đến sự hỗ trợ oxy. Tuy nhiên ngay sau đó, bệnh nhân có thể phát hiện ra mình cần đến oxy khi hoạt động vì cảm thấy khó thở khi đi bộ, làm vườn hoặc dọn dẹp.

Khi các sẹo ở phổi trở nên tồi tệ hơn, bệnh nhân có thể cần đến oxy mọi lúc bao gồm khi bệnh nhân nghỉ ngơi, hoạt động và thậm chí khi bệnh nhân ngủ.

Ở các giai đoạn sau của IPF, một số công nghệ cao có thể cần phải áp dụng để cung cấp oxy liên tục cho bệnh nhân.

IPF dần trở nên tồi tệ hơn, một số người cũng sẽ trải qua các đợt bùng phát bệnh hoặc các giai đoạn khó thở hơn. Thiệt hại cho phổi trong những giai đoạn này là không thể hồi phục và bệnh nhân không thể lấy lại bất kỳ chức năng phổi nào sau khi đã trải qua những hậu quả xấu.

Chẩn đoán xơ hóa phổi vô căn?

Vì các dấu hiệu và triệu chứng của IPF phát triển chậm theo thời gian, các bác sĩ sẽ khó có thể chẩn đoán ngay lập tức. Các nguyên nhân gây sẹo IPF cũng trông giống như những sẹo được gây ra bởi các bệnh phổi khác.

Các bác sĩ có thể sẽ có một thời gian khó khăn để tìm ra được sự khác biệt giữa IPF và các bệnh phổi khác trong giai đoạn đầu của nó. Một số thử nghiệm có thể được sử dụng để xác định IPF và loại trừ một số nguyên nhân khác có thể gây ra.

Các xét nghiệm được sử dụng để chấn đoán IPF bao gồm:

- X-quang ngực;

- Xét nghiệm chức năng phổi;

- Làm xung oxy;

- Chụp cắt lớp vi tính độ phân giải cao (HRCT);

- Xét nghiệm thủy tinh máu động mạch;

- Các bài tập kiểm tra;

- Sinh thiết phổi.

Liệu pháp điều trị

Hiện tại vẫn chưa có cách chữa trị cho IPF. Tuy nhiên bác sĩ có thể lựa chọn cách điều trị để giảm các triệu chứng. Mục tiêu chính của việc điều trị là giảm viêm phổi, bảo vệ mô phổi và làm chậm việc mất chức năng phổi. Điều này sẽ cho phép bệnh nhân thở dễ dàng hơn.

Các lựa chọn điều trị phổ biến nhất bao gồm các loại thuốc để kiểm soát viêm và giảm sẹo mô phổi, cũng như liệu pháp oxy để giúp dễ thở. Ghép phổi cũng có thể suy nghĩ khi cần thiết tuy nhiên nó vẫn thường được xem là bước điều trị cuối cùng.

Điều trị sớm là rất quan trọng đối với những người được chẩn đoán mắc bệnh.

Tiên lượng cho bệnh

IPF là một bệnh tiến triến, có nghĩa là nó sẽ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Mặc dù có thể thực hiện các bước để kiểm soát các triệu chứng, nhưng không thể hoàn toàn ngăn chặn sẹo và tổn thương phổi.

Đối với một số người, bệnh có thể tiến triển rất nhanh. Tuy nhiên với một số, có thể mất nhiều năm trước khi các vấn đề về hô hấp đến với họ.

Khi các chức năng phổi bị hạn chế nghiêm trọng, nó có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

- Suy tim;

- Viêm phổi;

- Tăng huyết áp động mạch phổi;

- Thuyên tắc phổi (cục máu đông trong phổi).

Các triệu chứng hiện đang mắc cũng có thể trở nên tồi tệ hơn sau khi bị nhiễm trùng, suy tim hoặc thuyên tắc phổi.

Tuổi thọ đối với người xơ hóa phổi vô căn

IPF thường ảnh hưởng đến người già trong độ tuổi từ 50 đến 70. Bởi vì nó ảnh hưởng đến rất nhiều mặt trong cuộc sống nên tuổi thọ trung bình sau khi chẩn đoán là từ ba đến năm năm.

Tuổi thọ của bệnh nhân với IPF phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:

- Tuổi hiện tại của bệnh nhân;

- Sức khỏe tổng thể;

- Bệnh tiến triển như thế nào;

- Cường độ của các triệu chứng.

Không có cách chữa trị cho IPF. Các nhà nghiên cứu đang làm việc để quyên tiền cho các thử nghiệm lâm sàng để tìm ra các cách phục hồi và chữa trị mới.

Thay đổi lối sống để quản lý xơ hóa phổi vô căn

Một phần lớn của việc quản lý IPF là học cách áp dụng và thực hành lối sống lành mạnh để có thể làm giảm các triệu chứng và cải thiện triển vọng của bệnh nhân. Những hành vi thay đổi lối sống bao gồm:

- Bỏ thuốc lá.

- Giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh.

- Thực hiện tiêm vắc xin, bổ sung thuốc, vitamin đầy đủ.

- Sử dụng máy theo dõi oxy để giữ độ bão hòa oxy trong cơ thể ở mức tối ưu.