Ông bà nội tôi chỉ có một người con trai duy nhất là cha tôi, cha tôi thường gọi mảnh đất đó là đất hương hỏa của ông bà nội để lại, hằng năm trồng gianh để dùng vào việc tu bổ nhà cửa, hương khói cho ông bà. Đến năm 1978, cha tôi bị bệnh ung thư và qua đời, để lại đất cho mẹ tôi và hai anh em tôi (lúc này mẹ tôi đã ngoài 60 tuổi, tôi đang tại ngũ, đóng quân ở biên giới phía Bắc, em trai tôi là học sinh lớp 9 nên đất không có người canh tác).

Cùng năm này tại địa phương theo chủ trương chung thành lập Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Văn Thạnh, đã xây dựng văn phòng HTX. Ban quản lý HTX đã mượn mảnh đất 350m² nói trên của gia đình tôi để làm sân phơi thóc của HTX. Mẹ tôi đã đồng ý và HTX trả hoa lợi hằng năm quy thóc. Cùng đồng ý cho HTX làm sân phơi có đất của gia đình hai ông L. và R. cùng cư trú tại thôn Văn Trị.

Sau này đến năm 1993, HTX nông nghiệp Văn Thạnh không sử dụng làm sân phơi thóc nữa (lý do là ruộng đất đã chia cho xã viên theo chính sách mới khoán 100 của Nhà nước). Tại địa phương đã thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) theo quy định của Nhà nước. Số diện tích đất cho HTX mượn của các hộ ông L., R. nói trên (không rõ diện tích) đã được địa phương (HTX Văn Thạnh, xã Hải Tân) trả lại và đã được cấp GCNQSDĐ.

Riêng mảnh đất 350m² của gia đình tôi HTX giao cho hội phụ lão địa phương để trồng hoa màu ngắn ngày cho đến nay.

Tôi đã nhiều lần đề nghị HTX và chính quyền địa phương xin cấp GCNQSDĐ cho gia đình tôi nhưng đều bị từ chối, được chính quyền trả lời là không được theo quy định Nhà nước. Tôi thắc mắc tại sao theo quy định thì hai mảnh đất của ông L. và ông R. thì được trả lại, còn của gia đình tôi thì không. Địa phương trả lời là do đất của ông L. và ông R. liền canh liền cư nên qua quá trình đo đạc cấp GCN cho dân địa phương, hai ông đã được cấp GCNQSDĐ.

Còn mảnh đất của gia đình tôi tọa lạc riêng biệt, không liên đới với khu dân cư, nên HTX vẫn cứ giao cho hội phụ lão sản xuất hoa màu ngắn ngày. Theo tôi biết thì không hề có quy định về việc không được cấp GCNQSDĐ trong trường hợp này. Hiện gia đình tôi không còn giữ bất cứ giấy tờ nào liên quan đến mảnh đất, nhưng UBND địa phương hoàn toàn có thể xác minh nguồn gốc mảnh đất trên.

Mong được chuyên mục tư vấn, giải thích giúp, trong trường hợp này tôi phải xử lý thế nào để có thể đòi lại mảnh đất trên và xin cấp được GCNQSDĐ? Xin cảm ơn.

Thành Nguyễn Đức

- Trả lời:

Việc UBND địa phương hoàn toàn có thể xác minh nguồn gốc mảnh đất trên là của gia đình bạn, chỉ có giá trị về mặt thời gian để Nhà nước xem xét cấp GCNQSDĐ chứ không có giá trị để bạn đòi lại QSDĐ trên.

Hơn nữa, hiện tại Nhà nước không xem xét lại chủ trương, chính sách và việc thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa liên quan đến nhà đất đã ban hành trước ngày 1-7-1991 (điều 1 nghị quyết 23/2003/QH11 ngày 26-11-2003 của Quốc hội).

Vì vậy, nếu bạn không có văn bản, giấy tờ thể hiện việc HTX đã mượn đất của gia đình bạn thì bạn rất khó có cơ sở để đòi lại QSDĐ trên.

Tuy nhiên, trong trường hợp có thể chứng minh được HTX đã mượn đất của gia đình bạn thì bạn có quyền khiếu nại đến chủ tịch UBND huyện Hải Lăng để được giải quyết tranh chấp (sau khi đã được UBND xã Hải Tân hòa giải theo quy định).