Món xà bần của má tôi - Ảnh tác giả cung cấp
Có một món ăn mà nguyên liệu chỉ là một số nguyên liệu đã chế biến dư ra từ những thức ngon ngày Tết nhưng lại nhắc nhớ một nếp nhà khéo vén của má tôi.
Cái tên món ăn của thời con đông, nhà khó vậy mà ngon, mà nhớ mãi thời chắt chiu.
Má gom lại mỗi thứ một ít, từ lát khổ qua không còn nhân, dưa cải, kiệu chua, lỗ tai heo đến miếng thịt chỉ còn da dính mỡ, vài lát chả lụa, khúc lạp xưởng chỉ còn một nửa... tất tần tật cho vào một cái nồi kho lại với nước thịt, làm nên "món xà bần" có vị mặn ngọt rất ngon.
Và thích nhất là có thể được ăn xà bần bất cứ lúc nào mà không sợ người lớn quở trách, không cần đợi đến bữa.
Nhiều khi mấy chị em đang chơi đùa, rủ nhau chạy vào bếp mở nắp nồi, lấy bánh tráng nhúng vào nhai tòm tèm; lúc lại chực chờ một mình xuống bếp... cứ thế mà nồi xà bần cạn lúc nào không hay.
Mà thật lạ, càng hâm đi hâm lại nồi thập cẩm của má càng hấp dẫn lũ trẻ đang độ tuổi lớn. Bên dưới nồi luôn là "phần cái" mềm nhừ đậm vị, trên cùng là "phần nước" trong veo béo ngậy, chan vào cơm hay bún là phê cái bao tử luôn đói vì đôi chân hay chạy nhảy của trẻ con thời ấy.
Hết "phần cái", má lại châm thêm rau củ vào kho cho rục, đến "hết mùng" thì kết thúc "món ăn đặc sản" chẳng có tên trong thực đơn ẩm thực nào nhưng lại đậm đà mùi vị khó quên.
Thời ấy cả xóm chẳng ai có tủ lạnh để trữ thức ăn, nhưng với bàn tay khéo vén của má, "món xà bần" còn là những khoanh bánh tét, vạt bánh ít dư ra từ mâm cơm cúng ông bà tổ tiên.
Má gom lại xếp vào cái mẹt tre đem phơi dưới nắng để dành hấp với cơm hay chiên lại ăn sáng đi học.
Bánh khi ấy không còn tròn trịa khuôn cạnh như lúc đầu mà vỡ vụn, lúc chiên má phải dùng cái sạn ém lại thành từng miếng cho dẹp rồi rắc thêm tí muối nên bánh có vị giòn giòn mằn mặn rất ngon.
Ăn xong, má lấy lá chuối gói thêm cho mỗi đứa một cái bỏ vào cặp mang theo đến trường thay cho quà vặt.
Món xà bần dân dã thân quen đã dẫn dắt ước mơ của chị em tôi lớn lên từ những tháng ngày thương khó. Ngày tôi rời xa tổ ấm mới nhận ra bài học gói ghém cuộc sống từ những món ăn đơn sơ, bình dị của má.
Dẫu có thưởng thức bao nhiêu món ngon vật lạ cũng không bao giờ có lại cảm giác sung sướng, ngon lành như thuở ấu thơ. Chị em tôi giờ đã làm cha, làm mẹ của bọn trẻ cái thời thức ngon luôn có sẵn quanh năm.
Mùng 2 Tết, hàng hóa đã về đầy chợ và siêu thị, thức ăn thừa phải lãng phí vì những khuyến cáo sức khỏe và an toàn thực phẩm. Cuộc sống đủ đầy, tụi nhỏ không được biết đến món ăn đầy tinh thần tiết kiệm ấy - món ăn mà chẳng ai bày bán và cũng không ai mua lại được bao giờ.
Trong những câu chuyện sum họp đầu năm bên chiếc bàn ăn đủ đầy con cháu, má thường hay nhắc lại những món xà bần năm xưa. Món ăn dẫu không cầu kỳ, tốn kém nhưng lại trở thành món ngon cổ tích, gợi lên cho thế hệ cháu con những ký ức yêu thương mỗi dịp xuân về.
Đã vài lần tôi làm thử nhưng mùi vị cứ thừa, cứ thiếu, không dễ đậm đà như thời ấy. Có lẽ hương vị món xà bần chỉ dừng lại ở quãng nhớ mà thôi.
"Món Tết quê nhà" cảm ơn 170 bạn đọc đã gửi bài
Cuộc thi là nơi chia sẻ những bí quyết về các món ăn truyền thống ngày Tết, cũng là cơ hội cho những người con xa quê được dịp chia sẻ những cảm xúc về ngày Tết, những câu chuyện đón Tết, ký ức sum họp ấm áp, mâm Tết xa quê của bạn...
Bạn đọc có thể viết về những câu chuyện thú vị quanh mâm cơm Tết, những món ăn tình thân sum họp gia đình, những món ăn "bắt buộc" phải có trong mâm cơm ngày Tết của từng vùng miền, những món ăn đặc trưng... cũng như tâm tư về ngày Tết quê mình qua ẩm thực.
Thời gian nhận tác phẩm từ ngày 20-10 đến hết ngày 15-12-2022. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 25-12-2022, tác giả và tác phẩm đoạt giải cuộc thi sẽ được công bố trên giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân Quý Mão 2023. Bài dự thi tối đa 1.500 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi về email montetquenha@tuoitre.com.vn.
Ban tổ chức đã nhận được 185 bài của bạn đọc. Danh sách bạn đọc gửi bài từ 20-10 đến hết ngày 8-11:
Tương Quan, Nguyễn Tín, lê tuyết, kim cương, Tuan bui thanh, Hoang Tran, Đinh Trung, Đình Tuấn Đào, Chung Thanh Huy, tran van tam, Van Hung Nguyen, Trang nguyen Thi, Mai Trang, Dung Huynh Thi, phương phương trần, Thanh Xuân Nguyễn, Anh Tu Nguyen, Ngọc Diễm, Hạnh Bảo, Anh Tran, Nhu Phuong, Le Phuc An Nguyen, An nhiên Lý, anhhung phamtruong, Khiem Thi Hoang, Dung Tran, mỹ liên phạm, Phạm Anh Tuấn, Sửu Nguyễn, Hậu Nguyễn, Quang Ngo, Quynh nhu, Thanh Nga Nguyen, Đức Anh, thuy luong, yen pham, lưu thị bình, Mai Nguyen Van, Tuan Dao Minh, Nguyễn Thị Thu, Phú Hữu Huỳnh, Đức Thọ Phạm, Vu ta tu, Le Quoc Ky, Hoà Nguyễn Văn, Le Dieu, Tuan cuong, Hải Yến Trịnh Thị, Minh Trinh, Nhien Phuong, Lê Thanh An, Tuyết Lan Lê Thị, Dũng mai Đức, Thai Hoang, Diệu Lê, Trang Nguyễn Thuỳ, Thanh Kỳ Võ, Bếp của Sen, em Nguyên, thoai ngo, Le Hoang Hiep, Tuấn Khang Nguyễn, Lê Phương Thảo, Vũ Trần,My Nguyen, Dung Ha, Yến Trinh, Minh Phung, Quang Ngo, Minh Loc Duong Van, Nguyễn Hiên, Nga Cao, Thanh Thu Nguyen, Pham Anh Tuan, Hiển Bùi, Hoai Le Thi, Lieu Nguyen, Quynh Truc, thuy chu minh, Sinh Nguyen, Ngoc Tran, phuong hoai, Toản Cao Ngọc, hoan doan, Nguyen Tuong Van, van tu nguyen, huuthinh do, Ruby Pham, Si Lecong, Cao Phan Thanh, My Nguyen, Long Bao quynh, Tôi yêu Việt Nam, Nhung Mai, Thinh Nguyen, nhi Nguyễn, Huyền Nguyễn, Thảo Ngô, Hữu Đức Nguyễn, Tuandao Minh, Duong Le Duc, Nguyen Thi Huyen Nga, Tran Hieu Nguyen, Thanh Tam, phuong hoai, Hoai Vu, Trung mai, van luong, Duc Nguyen Huu, Thi Thuy Tran, Như Hiền, Uc Nguyen, Ngoan Do, Lai Nguye, Binh Nguyen Thanh, Ha Nguyen, Thao Nguyen Hoang, Khanh Ha Ca Vo, lưu thị bình, Quốc rin Pham, Ma Tân Xứ Nẫu, duyên hồng pt, Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trần Hiếu Nguyễn, my Nguyễn, Dinh Trung, Tho Ton, Tuyen nguyen, Nguyễn Thị Thùy Trang, Dung ha, Vu ta tu, Tèo cao minh, Thi dao mai, Trần Mẫn Đạt Huỳnh, giang vy, Thu Nguyễn, ngoc nguyen, Nguyễn Thi lê My, Thanh Nga Nguyen, Cook Tom, Hoc Nguyen van, tuyethuynh1964, Dieu Linh ha Thi, Dong Nguyen The, Quỳnh Iris de Prelle...
BAN TỔ CHỨC
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận