'Vụ Đồng Tâm là lòng tin chứ không chỉ là vụ án hình sự'

LÊ KIÊN

TTO - Thảo luận ở Quốc hội sáng nay 2-11, đại biểu Dương Trung Quốc nhắc lại vụ việc Đồng Tâm, đề nghị Quốc hội, Chính phủ coi đó là bài học và đừng để là "bài học tiêu cực".

Đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) phát biểu tại Quốc hội sáng 2-11 - Nguồn clip: VTV

Dưới đây là phát biểu của ông Dương Trung Quốc được Tuổi Trẻ Online ghi lại:

Chúng ta đã mất đi ngôn ngữ để đối thoại với dân rồi sao?

Nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội đã được đánh giá, nhưng nếu chúng ta có thêm một chỉ tiêu có thể đánh giá được, định lượng được, đó là chỉ tiêu về lòng tin thì chắc chắn sẽ làm cho sự phát triển kinh tế bền vững.

Tôi muốn trở lại một sự kiện cách đây một kỳ họp, đó là vụ việc ở Đồng Tâm. Nên nhìn nhận đây là một vụ khủng hoảng về lòng tin chứ không thuần tuý chỉ là vụ án hình sự. Có một yếu tố mà tôi thấy Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan có trách nhiệm cần quan tâm, đó là những khiếu nại của người dân không được quan tâm, xem xét kịp thời, để tích tụ lại, trở thành hiện tượng "tức nước vỡ bờ".

Tôi nói điều này bởi vì cho đến thời điểm này, TP Hà Nội cũng như Chính phủ đã chỉ đạo rất sát sao trong việc giải quyết vụ việc Đồng Tâm. Nhưng đã 2 tháng rưỡi nay, người dân Đồng Tâm có kiến nghị xem xét lại kết luận của thanh tra Hà Nội mà vẫn chưa được một cơ quan nào trả lời.

Ngay tại cuối kỳ họp trước của Quốc hội, tôi đã viết thư gửi tới 7 lãnh đạo cao nhất của Trung ương và Hà Nội. Thủ tướng đã trả lời tôi, xin trân trọng cảm ơn Thủ tướng.

Trong bức thư đó, tôi có nêu một vấn đề cử tri nhờ tôi đặt ra: Tại sao một lực lượng tinh nhuệ nhất, được trang bị tốt nhất lại bị bắt và giữ? Câu trả lời duy nhất: Đó là vì họ vẫn giữ được phẩm chất của người công an nhân dân. Họ không coi dân là kẻ thù. Họ chấp nhận giải pháp như vậy.

Tôi đã chứng kiến cảnh người dân và những người chiến sỹ công an bị giữ chia tay nhau. Không biết đến bây giờ TP Hà Nội đã trả tiền cơm cho dân chưa, vì họ bỏ tiền túi ra nuôi dưỡng anh em và chăm sóc như con cháu trong nhà.

Vậy mà vụ việc được xử lý thế nào? Chúng tôi tán thành phải thượng tôn pháp luật, xử lý đến cùng. Chúng ta khởi tố những người dân ở Đồng Tâm vi phạm, nhưng cho đến nay những cán bộ công an đánh dân, bắt dân không đúng quy định của luật pháp vẫn hoàn toàn đứng ngoài pháp luật.

Điều đó đã gây bức xúc cho người dân. Gần đây công an Hà Nội đã kêu gọi những người bắt và giữ lực lượng công an ra đầu thú. Tôi nghĩ rằng dùng từ "đầu thú" là không ổn. Chúng ta đã mất đi ngôn ngữ để đối thoại với dân rồi sao?

Ai cũng có thể hình dung rằng để bắt và giữ lực lượng ấy thì một vài người bị kích động, không phải là số ít, mà có hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người - phụ nữ, bà già, trẻ con.

Ngoài việc dùng từ "đầu thú", chúng ta có thể xuống gặp dân, nghe dân, gạn lọc để có phương pháp xử lý tốt hay không? Và ngay cả thượng tôn pháp luật cũng không phải để bắt bớ, mà để củng cố lòng tin.

Tôi cho rằng chúng ta phải rút ra bài học sâu sắc để Đồng Tâm không phải là bài học tiêu cực, mà chúng ta góp phần làm cho nó không lặp lại. Tôi rất mong các cơ quan có trách nhiệm trả lời cho người dân khi họ còn chưa thông với kết quả thanh tra của TP Hà Nội.

Các đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc và Lưu Bình Nhưỡng đã có mặt tại cuộc đối thoại của chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung với người dân Đồng Tâm ngày 22-4-2017 và chứng kiến cuộc "trao trả" các cán bộ, chiến sỹ công an bị người dân giữ - Ảnh tư liệu báo Tuổi Trẻ

Những dấu hiệu suy thoái đạo đức nguy hại

Những người viết sử khi đề cập đến thời thịnh trị, họ chỉ cần viết mấy câu thôi: "Thời đó cửa không cần then, cổng không cần khoá". Vậy cái hiện tượng nuôi lợn hai chuồng, trồng rau hai luống, sẵn sàng đưa độc hại cho đồng bào của mình, cho người tiêu dùng nó trở thành phổ biến thì điều đó cực kỳ nguy hại.

Ba mươi năm trước chúng tôi cùng các bạn đồng nghiệp Nhật Bản nghiên cứu về nạn đói 1945 thì kết luận cuối cùng là: Nạn đói ấy rất khủng khiếp, nhưng đã không xảy ra hiện tượng như nơi khác là người ta ăn thịt lẫn nhau, và rất nhiều các giá trị đạo lý truyền thống của dân tộc được phát huy, người ta cưu mang nhau.

Rõ ràng chúng ta thấy suy thoái đạo đức nguy hiểm thế nào. Suy thoái kinh tế còn dễ vực dậy, co khi chỉ nửa nhiệm kỳ. Tôi rất mong chúng ta quan tâm đến lĩnh vực này. Mấy hôm nay chúng ta nghe câu chuyện Khaisilk, câu chuyện EU rút "thẻ vàng" đối với ngành cá của chúng ta… Đó là những dấu hiệu hết sức nguy hại mà Quốc hội nên quan tâm.

Tôi cũng muốn nói đến việc thảo luận của chúng ta. Dường như chưa ai quan tâm đến câu chuyện để giải đáp cho dân, thông tin liên quan đến bản án của một cựu đại biểu là vào Quốc hội có "chạy" không? Tôi nghĩ Quốc hội cần giải đáp rõ cho cho dân về việc này, để củng cố lòng tin của người dân vào bộ máy nhà nước.

Ngay sau phát biểu của đại biểu Dương Trung Quốc, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng (Bình Dương) cũng bày tỏ: "Vụ Đồng Tâm ý đại biểu Quốc là phải tập trung giải quyết dứt điểm nhưng phải chú ý vấn đề lợi dụng bức xúc của dân để có ý đồ không tốt phía sau. Tôi không nói có điều này ở vụ Đồng Tâm, nhưng một số việc khác thì cần hết sức tỉnh táo xem có ý đồ hay không".