 Phóng to |
| Litvinenko trước và sau khi bị đầu độc - Ảnh: BBC |
“Tách trà polonium”
Cho đến lúc Litvinenko chết tối 23-11, các bác sĩ và cảnh sát vẫn chưa đưa ra kết luận bệnh nhân bị đầu độc bằng chất gì. Nhận định về nguyên nhân gây tử vong cho Litvinenko là chất phóng xạ polonium-210 chỉ được cảnh sát đưa ra ngày hôm sau 24-11. Trước đó giả thiết chất độc là thalium từng được đưa ra và các bác sĩ đã điều trị cho bệnh nhân theo hướng này, tuy nhiên sau đó đã dừng ngay phác đồ điều trị vì dự đoán về chất thalium đã bị các chuyên gia bác bỏ.
Vài ngày trước khi mất, ngay trên giường bệnh Litvinenko đã nhờ một người bạn ghi lại “tâm thư” của mình, trong đó cảm ơn các bác sĩ đã tận tình chăm sóc, cảm ơn cảnh sát Anh đã tích cực điều tra vụ ông bị đầu độc, cảm ơn Chính phủ hoàng gia Anh đã quan tâm tới ông và cho phép ông được hưởng quyền công dân theo qui chế tị nạn. Đồng thời Litvinenko cũng lên tiếng buộc tội Tổng thống Nga Vladimir Putin và chính quyền Nga chính là thế lực chủ mưu bức hại mình.
Sau khi Litvinenko mất, cảnh sát Anh đã ráo riết điều tra. Họ cho rằng Litvinenko đã bị đầu độc tối 1-11-2006 tại khách sạn Millenium Mayfair London bằng chất polonium-210, một loại phóng xạ cực kỳ hiếm và nguy hiểm. Chỉ nửa liều chất này với vi lượng 10 nanogram là đủ gây chết người nếu chất độc thâm nhập trực tiếp vào phổi, còn nếu qua đường tiêu hóa thì sẽ gây chết người ở liều lượng 50 nanogram.
Theo báo chí Anh, dấu vết polonium còn lưu lại trong tách trà dường như Litvinenko đã uống tối hôm đó khi gặp một vài người, trong số đó có thương gia người Nga Andrey Lugovoi. Cảnh sát cũng đã phát hiện dấu vết chất phóng xạ này tại hơn 10 địa điểm ở London và một số chuyến bay của Hãng hàng không Anh British Airways. Đây phần lớn là những địa điểm hay chuyến bay mà Lugovoi lưu lại trong thời gian ở London hay bay đến đây, trong đó có cả những địa điểm mà bản thân Litvinenko chưa từng đặt chân đến. Cũng có những địa điểm mà Litvinenko đã từng tới nhưng không có mặt Lugovoi.
 Phóng to |
| “Tách trà polonium” với giá bán 10 USD/chiếc được sản xuất ngay sau khi vụ đầu độc xảy ra để đáp ứng sự tò mò của người tiêu dùng |
Màn chưa được vén lên
Cảnh sát Anh nhận định lượng polonium trong tách trà Litvinenko đã uống tối 1-11-2006 cao gấp 10 lần liều lượng tối thiểu gây tử vong, và nếu tính ra tiền thì có giá hơn 10 triệu USD. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nghi ngờ động cơ dùng polonium để đầu độc, vì tuy đây là chất phóng xạ rất nguy hiểm và hiếm nhưng lại rất dễ bị phát hiện. Hơn nữa ý định dùng liều lượng quá nhiều đến mức không cần thiết như vậy nhằm nói lên điều gì? Liệu đây có phải là âm mưu đánh lạc hướng cơ quan điều tra hay không, vì một lượng polonium lớn như vậy thường được cho là rất khó kiếm trong các phòng thí nghiệm nhỏ lẻ, mà phần nhiều chỉ có thể thu mua theo các đường dây chuyên nghiệp trong “thế giới ngầm”, hoặc từ các cơ sở thí nghiệm về chất phóng xạ và hạt nhân lớn của nhà nước.
Chính tỉ phú lưu vong Berezovsky đã tuyên bố do đây là chất đồng vị phóng xạ quí hiếm nên chỉ có thể lấy nó trong các phòng thí nghiệm hạt nhân cấp quốc gia, điều này chứng tỏ “chính phủ và Cơ quan an ninh Nga đứng đằng sau vụ này”, và vụ ám sát Litvinenko thực chất là nhắm vào ông ta chứ không phải ai khác.
Cảnh sát còn đau đầu hơn nữa khi lời khai của Litvinenko và Lugovoi về cuộc gặp ngày 1-11 không đồng nhất. Theo lời Litvinenko trước khi chết, trong buổi gặp này, ngoài hai người còn có một nhân vật thứ ba do Lugovoi dẫn đến mà Litvinenko không quen. Người này được ông ta miêu tả là “cao, nét mặt góc cạnh, ít nói, khoảng ngoài 40 tuổi, tên là Vladimir”. Tuy nhiên, theo lời Lugovoi thì nhân vật thứ ba chẳng phải là “ông Vladimir bí ẩn nào đó” mà là Dmitry Kovtun, bạn Lugovoi từ thuở thiếu thời, và người này đã được giới thiệu với Litvinenko hai tuần trước đó.
Trên giường bệnh, khi biết mình bị đầu độc, Litvinenko đã từng nói với bạn bè và người thân rằng ông nghi ngờ 3-4 người đã gặp hôm 1-11-2006. Cụ thể là Lugovoi và một người nữa cùng ông nói chuyện và uống trà tại khách sạn Millenium, Viacheslav Sokolenko cũng là người quen có chào nhau buổi tối hôm đó vì người này trú tại khách sạn Millenium (và cũng là người mà một số báo cho là “nhân vật thứ ba bí hiểm” có tên Vladimir mà Litvinenko nhắc đến).
Ngoài ra còn có thương nhân người Ý tên là Mario Skaramella, người cùng ông ăn tối tại một quán ăn Nhật ngay trước buổi gặp Lugovoi tại khách sạn Millenium. Lugovoi hẹn gặp Litvinenko về chuyện làm ăn (ông này hiện là doanh nhân và đang đứng đầu một công ty bảo vệ tư nhân). Gia đình Lugovoi cả vợ và con trai 5 tuổi lần này sang London chủ yếu là để xem trận bóng đá trong khuôn khổ cúp vô địch châu Âu là Arsenal và CSCK của Nga.
Sokolenko là bạn Lugovoi, cùng đi với gia đình ông này xem bóng đá và không có mặt trong buổi trò chuyện trong đó có “tách trà polonium” nói trên, mà chỉ đi ngang qua và “vẫy tay chào” nhóm người đang bàn chuyện. Còn doanh nhân người Ý Skaramella cũng là người quen lâu năm của Litvinenko, chủ động hẹn gặp Litvinenko để đưa cho ông này một danh sách mà theo nhiều nguồn tin, lúc thì được cho là ghi tên những người chịu trách nhiệm trong vụ sát hại nữ nhà báo Nga Anna Politkovskaya tại Matxcơva trước đó, khi thì lại là “danh sách đen” có tên những người sẽ bị “thanh toán”, trong đó có tên cả hai người Litvinenko và Skaramella. Sau tối hôm đó về nhà, chưa kịp xem danh sách thì Litvinenko đã thấy choáng váng và ngã bệnh.
Scotland Yard đã tiến hành điều tra rộng rãi. Các nhân viên an ninh cũng đã sang Matxcơva để hỏi cung các nhân chứng và người liên quan đến vụ án. Nửa năm sau, vào tháng 5-2007, Cơ quan điều tra Anh cho biết “đã có đầy đủ bằng chứng để buộc tội Andrey Lugovoi đầu độc Litvinenko một cách có chủ ý”. Ngày 28-5 vừa qua, Viện Công tố hoàng gia Anh đã chuyển cho Nga yêu cầu dẫn độ Lugovoi sang Anh, nhưng thật ra đến bây giờ các nhà chức trách Anh vẫn chưa công bố chính thức nguyên nhân tử vong của Litvinenko cũng như kết quả khám nghiệm tử thi người quá cố.
_______________________________
Là một điệp viên Nga đào tẩu sang Anh, gắn bó chặt chẽ với ông trùm Berezovsky, Litvinenko mang theo những bí mật gì? Mỹ từ chối, nhưng Anh chấp nhận qui chế tị nạn chính trị cho Litvinenko.
Kỳ tới: Litvinenko là ai?
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận