Trả lời câu hỏi của báo chí về thông tin ASEAN không ra tuyên bố chung về phán quyết của Tòa trọng tài, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình nhấn mạnh: Duy trì hòa bình ổn định an ninh an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích và trách nhiệm chung của các nước trong và ngoài khu vực.

“Như chúng ta đều biết lập trường nhất quán của ASEAN là giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình bao gồm các tiến trình ngoại giao và pháp lý trên cơ sở tôn trọng hiến chương Liên Hiệp Quốc, luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982 nêu cao tinh thần đoàn kết cũng như vai trò trung tâm của ASEAN trong việc nỗ lực đóng góp vào việc duy trì hòa bình ổn định và thúc đẩy quan hệ hợp tác với các đối tác” - ông Lê Hải Bình khẳng định.

Trước nhiều thông tin quan ngại rằng Trung Quốc sẽ gây căng thẳng ở Biển Đông sau phán quyết của Tòa trọng tài, vậy Việt Nam đã chuẩn bị gì cho tình huống này? Ông Lê Hải Bình nêu quan điểm: Việt Nam kêu gọi các bên kiềm chế, tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông, không có những hành động làm phức tạp tình hình, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh ở Biển Đông và trong khu vực.

Về phía Việt Nam, Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân Việt Nam luôn sẵn sàng mọi biện pháp để góp phần vào duy trì hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực.

Thêm nữa, sau phán quyết của Tòa trọng tài, nguy cơ xảy ra va chạm giữa các ngư dân và lực lượng thực thi pháp luật trên biển gia tăng. Việt Nam có biện pháp gì để tăng cường bảo vệ ngư dân trên Biển Đông?

Ông Lê Hải Bình tiếp tục nhấn mạnh rằng: Việt Nam kêu gọi các bên kiềm chế, tôn trọng luật pháp quốc tế, DOC, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh ở Biển Đông. Trong thời gian qua, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã luôn có những biện pháp hỗ trợ ngư dân bám biển và duy trì đánh bắt thường xuyên tại các ngư trường truyền thống từ bao đời nay của Việt Nam.

Riêng với hai việc, thứ nhất: ngày 12-7, Trung Quốc tuyên bố ngang nhiên thực hiện thành công việc hạ cánh máy bay dân sự xuống sân bay thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam; thứ hai: ngày 11-7, Bộ Giao thông của Trung Quốc khẳng định đã hoàn thành bốn hải đăng trên các đảo đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, ông Lê Hải Bình cho biết Việt Nam một lần nữa khẳng định có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Bất chấp phản đối của Việt Nam và sự quan ngại của cộng đồng quốc tế, những hoạt động nêu trên của Trung Quốc đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam là phi pháp, không thể làm thay đổi sự thật về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 

Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay những hoạt động vi phạm chủ quyền của Việt Nam, nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982, Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông và không có thêm các hành động làm phức tạp tình hình ở Biển Đông.