'Vẻ đẹp của sự lụi tàn đôi khi ám ảnh ghê gớm'

TÔ CHIÊM

TTO - Những bức phong cảnh là sự thử nghiệm, người họa sĩ đã sắp xếp những mảng màu được giản hóa không còn những chi tiết vốn có. Đó là một không gian hoàn toàn mới - một không gian của riêng tâm hồn Đặng Tiến...

Họa sĩ Đặng Tiến

Đặng Tiến mê vẽ từ bé, nhưng hoàn cảnh gia đình - cha mất sớm - khiến anh không thể theo đuổi giấc mơ của mình. Năm 1985, anh về làm họa sĩ minh họa cho báo Hải Phòng. Mười năm làm thư ký tòa soạn, 10 năm đã tiêu tốn của Đặng Tiến nhiều sức lực, thời gian.

Những tháng ngày bận rộn với nghề báo cũng giúp cho Đặng Tiến có cái nhìn bao dung với cuộc đời và một cách nhìn mới với đồ họa sách báo. Mười năm là thời gian đủ dài để tạo nên một tên tuổi Đặng Tiến trong làng minh họa báo ngày nay.

Đặng Tiến tự học, tự mày mò và hoàn thiện mình, đặt cá tính sáng tạo của mình lên trên hết, anh không vẽ theo ý thích của người khác dù đó là được đặt hàng.

Triển lãm đầu tiên của anh ở Hà Nội từ năm 1992, khiến nhiều người ngạc nhiên và vì nể. Tranh của Tiến trầm tĩnh, sâu lắng hơn, vượt thoát khỏi những khuynh hướng, những trường phái...

Khi thay đổi công việc, Đặng Tiến tập trung hơn vào mảng tranh phong cảnh. Tranh phong cảnh của Tiến mang màu sắc trầm ấm, gần gũi với đời sống. Sự chuyển đổi đề tài trên còn đường nghệ thuật của Đặng Tiến không phải là sự chối bỏ mà chỉ là sự thay đổi đối tượng cảm xúc.

Bến vắng – sơn dầu

Tiến không bắt chước thiên nhiên, nhưng không vì vậy anh chối bỏ mọi hình thế của thiên nhiên. Anh mượn những hình thể để diễn đạt. Anh đã biến những hình thể thiên nhiên bình thường kia thành những bức phong cảnh theo tâm tưởng của anh.

Mỗi bức tranh đều mang lại cho anh những phút giây thư giãn khi thưởng thức chúng như một món ăn tinh thần. Đó là những khoảng khắc hân hoan nhất trong đời nghệ sĩ, khi được sống, được tự do vùng vẫy trong cảm xúc của chính mình... và không cần nhiều lời hoa mỹ ca ngợi.

Tôi vẽ cây bằng ký ức, một lần đi bộ dọc đường Lê Lợi, những hàng cây bằng lăng rụng hết lá, trơ xương giữa bầu trời xám xịt đã trở thành nỗi ám ảnh của tôi. Vẻ đẹp của sự lụi tàn, đôi khi còn có sức ám ảnh ghê gớm hơn cả.

Đặng Tiến

Sau gần 20 năm, kể từ lần đầu năm 1998, Đặng Tiến lại bày những tác phẩm của mình và Đặng Tiến đưa ra chỉ toàn tranh phong cảnh. Tranh phong cảnh của Đặng Tiến dường như không còn là hiện thực tự nhiên, những Hà Giang, Đà Lạt, Quy Nhơn, Phú Yên, Nha Trang đã trở thành Hà Giang của Đặng Tiến, hay Đà Lạt của Đặng Tiến...

Những bức phong cảnh là sự thử nghiệm, những hàng cây mùa đông u buồn, khẳng khiu và trụi lá, những cây cầu lẻ loi trên bến vắng, tất cả đều vắng vẻ, buồn nhưng không hề có sự bi lụy, khóc than.

Như câu thơ mà người anh coi là thầy, họa sĩ, thi sĩ Thọ Vân:

...Vẫn thế thôi! Cứ mưa rồi cứ nắng
Chiếc lá vàng cháy hết một mùa thu…

Triển lãm Tôi và năm tháng, bày tại Eight Gallery (8 Phùng Khắc Khoan - Quận 1- TP HCM). từ ngày 25-3 đến 25- 4.