Phóng to

Rất nguy hiểm khi xe máy bất ngờ chạy lấn vào làn đường dành cho ôtô (ảnh chụp lúc 13g ngày 18-5 trên đường Nguyễn Tất Thành, Q.4, TP.HCM) - Ảnh: T.T.D.

Không hẳn vì tôi làm trong lĩnh vực liên quan đến an toàn giao thông mới cảm thấy nhức nhối, đau đớn với những thông tin dồn dập trên mặt báo về số lượng tai nạn, số người chết và bị thương, mà tôi tin chắc rằng còn nhiều người Việt Nam cũng rất đau buồn khi quá nhiều tổn thất về con người, tài chính, xã hội... vì tai nạn giao thông.

Ở một quốc gia đang phát triển như Việt Nam, việc gia tăng xe cá nhân và công cộng là điều không thể tránh khỏi. Vấn đề bất cập ở đây là hiểu biết về luật giao thông và những hành xử liên quan đến giao thông chưa được người điều khiển xe quan tâm và được giáo dục một cách hữu hiệu.

Trong khi tốc độ đăng ký xe máy, ôtô mới mấy năm qua tăng lên rất nhanh ở Việt Nam thì “văn hóa an toàn” trong lái xe (kể cả xe máy lẫn ôtô) lại không phát triển kịp bằng với tốc độ này, đặc biệt khi lái xe là người trẻ - những người thích tốc độ và dễ bốc đồng. Tôi cho rằng phải tăng cường giáo dục, tuyên truyền về văn hóa an toàn trong lái xe trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đây là một trong những giải pháp hữu hiệu từng được áp dụng thành công ở các quốc gia khác.

Phóng to

MIRJAM SIDIK

Nên đưa các chương trình này vào trường học giáo dục trực tiếp cho thanh thiếu niên để dần tiến đến hình thành văn hóa an toàn giao thông trong cộng đồng trẻ này. Đó là cả một quá trình và phải mất thời gian mới nhìn thấy hiệu quả.

Ở Úc vào những năm cuối thập kỷ 1980, một nhóm thành viên ở bang Victoria đã phát động một chương trình quảng cáo trên truyền hình về an toàn giao thông, đặc biệt là hạn chế lái xe trong tình trạng say rượu. Kết quả là so với 766 vụ tai nạn trong năm 1989 thì chín năm sau, năm 2008, số vụ tai nạn đã giảm còn 303 vụ.

Kế đến là phải đảm bảo có đủ diện tích vỉa hè cho người đi bộ và tăng thêm đèn tín hiệu giao thông tại các thành phố. Và điều cơ bản nhất là phải đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn an toàn để giảm thiểu tỉ lệ tai nạn và tử vong khi chẳng may xảy ra tai nạn. Nghiên cứu cho thấy đội mũ bảo hiểm giảm đến 42% các ca tử vong và 69% chấn thương trong tai nạn giao thông (theo Tổ chức Y tế thế giới).

"Chưa kể đến chuyện xe có thật sự đảm bảo an toàn hay chưa, tôi thấy có nhiều tài xế xe container, xe tải khi gây tai nạn còn rất trẻ. Tôi không biết họ đã thật sự có đủ thời gian, kinh nghiệm cần thiết để điều khiển các loại xe này hay không? Và họ có thật sự được nghỉ ngơi đủ thời gian cần thiết để lấy lại sự tỉnh táo?..."

Có một điều tôi thấy cần phải thay đổi là việc các bậc phụ huynh chỉ chú trọng việc đội mũ bảo hiểm cho bản thân (có thể do sợ bị phạt) mà không đội mũ cho trẻ em đi cùng. Khảo sát của chúng tôi gần đây cho thấy chỉ 1/5 trẻ em Việt Nam đội mũ bảo hiểm khi ra đường - một tỉ lệ rất thấp.

Một vấn đề nữa là phải nghiêm khắc hơn trong quá trình học và cấp bằng lái xe. Ở các nước, người muốn lái xe phải vượt qua các kỳ thi viết và khi đạt được một khoảng thời gian nhất định thực hành trên đường an toàn mới được cấp bằng. Hình phạt dành cho lái xe say rượu là rút giấy phép lái xe hoặc giảm thời hạn gia hạn bằng lái.

Trong các tai nạn giao thông ở Việt Nam, tai nạn do xe tải, xe ben, xe container... gây ra là thiệt hại về con người lớn nhất và khủng khiếp nhất.

Ở các nước, cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát rất chặt vấn đề này, các xe tải đều được trang bị thiết bị liên lạc từ xa (bộ đàm, điện thoại, định vị...) để kiểm soát lộ trình, tốc độ... của xe. Tài xế buộc phải nghỉ sau một khoảng thời gian lái xe liên tục và nếu không tuân thủ các quy định này sẽ bị phạt rất nặng.

Còn nữa, trên các xe này đều có số điện thoại (kiểu như đường dây nóng) dễ nhìn thấy để người khác nếu thấy xe chạy quá tốc độ, tài xế say rượu, hung hăng hay thiếu ngủ... có thể liên lạc trực tiếp đến cơ quan chức năng nhằm can thiệp ngay lập tức, ngăn chặn khả năng tai nạn có thể xảy ra trên đường.

Nhức nhối * Từ đầu tháng 5 đến nay, có rất nhiều vụ tai nạn do tài xế xe tải gây ra trên khắp cả nước. Có ai đi tìm nguyên nhân sâu xa hay không? Khi nào tình trạng nhức nhối này chấm dứt? Tôi thấy các tài xế gây tai nạn tuổi đời thường còn rất trẻ. Tôi nghĩ họ có trình độ văn hóa không cao và điều kéo theo là ít am hiểu về pháp luật. Chỉ một phút giây họ xử lý không chuẩn là gây ra bao tổn thất. Theo tôi, cần phải có một cuộc cải tổ trong việc đào tạo lái xe, chứ để trường lái xe mở tận thôn xã như hiện nay thì tai nạn giao thông khó mà giảm thiểu. nguyennhiphuong67@... * Tôi thấy nhiều xe chở khách chạy với tốc độ rất cao và luôn chở vượt số người quy định, nhưng có một thực tế là các loại xe này rất ít khi bị cảnh sát giao thông tuýt còi. Tôi là người miền Trung nên biết rất rõ điều này. Các xe này chạy tuyến Quy Nhơn - Đà Nẵng hoặc ngược lại và hầu như tài xế không sợ cảnh sát giao thông. Bộ Giao thông vận tải có biết điều này hay không? Hay phải để có những tai nạn thảm khốc xảy ra thì mới vào cuộc? Tâm Phan (tamphan.pu@...) * Ngày xưa ngồi sau vôlăng là cực kỳ khó (do chủ xe tuyển người nghiêm ngặt, thi lấy bằng lái khó). Còn nay ai cũng có thể lái ôtô, thậm chí có người còn đạp nhầm chân ga thay vì đạp thắng. Để hạn chế tai nạn giao thông, tôi đề nghị nên xem lại mấy vấn đề sau: thi bằng lái xe khách phải tốt nghiệp THPT, xem lại cách quản lý các trung tâm dạy lái xe, chống nạn mãi lộ của cảnh sát giao thông, lái xe đường dài phải trên 25 tuổi. nguyndanh744@... * Thực tế cho thấy các tai nạn thảm khốc xảy ra trên quốc lộ 1 là do hai xe đối đầu. Để chấm dứt tình trạng này, theo tôi, phải khẩn trương nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1 và làm dải phân cách trên quốc lộ này. thoingocan@...