Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Hoài Nam, phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho biết: Năm học 2023-2024, TP.HCM dự kiến có khoảng 116.296 học sinh tốt nghiệp THCS. Để thực hiện công tác phân luồng học sinh, TP sẽ phân bổ tổng chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 cho các trường THPT công lập không vượt quá 70% số học sinh tốt nghiệp THCS.

Tỉ lệ này đã được giữ vững trong nhiều năm gần đây.

Thêm cơ hội cho học sinh

* Thưa ông, tại sao kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm nay lại thực hiện theo 2 giai đoạn?

- Công tác tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025 được thực hiện như sau: Giai đoạn 1, học sinh đăng ký ba nguyện vọng ưu tiên 1, 2, 3 để thi tuyển vào lớp 10 các trường THPT công lập (trừ Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa và Trường phổ thông Năng khiếu thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM).

Giai đoạn 2, tùy tình hình nộp hồ sơ nhập học tại các trường THPT, sở sẽ quyết định tuyển sinh bổ sung vào lớp 10 công lập.

Giải pháp trên bắt nguồn từ thực tế có những học sinh thi tuyển sinh lớp 10 đạt điểm cao nhưng không trúng tuyển vào trường công lập. Nguyên nhân là do các em chọn nguyện vọng không đúng theo khả năng của bản thân.

Ngoài ra, còn một thực tế nữa, đó là nhiều học sinh trúng tuyển lớp 10 nhưng không nộp hồ sơ nhập học. Lý do là các em chọn con đường du học, chọn học ở trường quốc tế, trường THPT tư thục, trường nghề... Do đó, việc tuyển sinh theo hai giai đoạn sẽ tạo cơ hội cho nhiều học sinh đậu vào lớp 10 công lập hơn.

* Năm học 2024-2025 TP.HCM sẽ không tuyển sinh lớp 10 không chuyên trong Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong và Trần Đại Nghĩa. Như vậy, học sinh TP sẽ đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 như thế nào?

- Thực hiện quy chế trường THPT chuyên do Bộ GD-ĐT ban hành, năm nay hai trường chuyên Lê Hồng Phong và Trần Đại Nghĩa sẽ không tuyển lớp 10 không chuyên nữa.

Những năm trước, 1 thí sinh có tối đa 7 nguyện vọng vào lớp 10. Trong đó có 3 nguyện vọng vào lớp 10 trường THPT bình thường, 2 nguyện vọng vào lớp 10 chuyên, 2 nguyện vọng vào lớp 10 không chuyên trong trường THPT chuyên.

Năm nay, chúng tôi đang tính toán đến phương án mỗi thí sinh sẽ có tối đa 6 nguyện vọng vào lớp 10. Trong đó, có 3 nguyện vọng vào lớp 10 trường THPT bình thường như trước. Riêng nguyện vọng vào lớp 10 chuyên hoặc tích hợp sẽ tăng từ 2 lên 3.

Sau đó, sở sẽ căn cứ vào tình hình thực tế tuyển sinh vào lớp 10 chuyên và tích hợp để quyết định tuyển bổ sung ngay sau khi các trường hoàn thành việc nhận hồ sơ nhập học của học sinh hay đợi đến cuối học kỳ 1 năm học 2024-2025 mới tuyển bổ sung.

Tôi lưu ý các phụ huynh và học sinh là chúng ta không được thay đổi nguyện vọng khi đã có kết quả tuyển sinh lớp 10. Các bậc cha mẹ hãy cùng với con em của mình lựa chọn trường THPT có khoảng cách địa lý vừa phải với nơi mình ở, tránh chọn các trường quá xa.

Ông Lê Hoài Nam

Đề thi theo hướng tiếp cận năng lực

* Sở GD-ĐT TP.HCM có chủ trương như thế nào trong việc ra đề thi tuyển sinh lớp 10 năm nay? Ông có thể cho thí sinh vài lời khuyên về việc học - ôn thi và đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 năm học 2024-2025?

- TP.HCM vẫn sẽ tiếp tục thực hiện đổi mới cách ra đề tuyển sinh lớp 10 theo hướng tiếp cận năng lực của học sinh. Các câu hỏi trong đề thi yêu cầu thí sinh phải biết vận dụng kiến thức đã học để giải quyết tình huống thực tế trong cuộc sống, chứ không chỉ học - ghi nhớ rồi tái hiện kiến thức như trước.

Tinh thần là bám sát các nội dung trong chương trình học, cấu trúc đề thi sẽ giữ ổn định như năm trước. Vấn đề này sở đã có những hướng dẫn chi tiết và đầy đủ cho giáo viên bộ môn trên toàn TP. Vì vậy, các em học sinh lớp 9 cần chủ động học và ôn tập theo hướng dẫn của giáo viên bộ môn.

Đối với việc chọn nguyện vọng, tôi khuyên học sinh cần chọn trường phù hợp với khả năng và năng lực học tập, không chọn cho có hay chọn theo số đông. Các em nên tìm hiểu kỹ việc giảng dạy môn học lựa chọn (theo chương trình giáo dục phổ thông 2018) ở trường THPT.

Từ đó liên hệ với mong muốn của bản thân, kỹ năng và nghề nghiệp mình nhắm đến trong tương lai xem có phù hợp không. Nếu không thì có thể chọn trường THPT khác, tránh tình trạng khi trúng tuyển lớp 10 nhưng không có môn học lựa chọn phù hợp.

* Ông nghĩ sao khi một bộ phận phụ huynh, học sinh vẫn còn ngần ngại khi cho con mình học nghề?

- TP.HCM vẫn đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh sau THCS. Những năm gần đây, mỗi năm TP có gần 20.000 học sinh lớp 9 không đăng ký thi tuyển sinh lớp 10 công lập. Lý do vì các em đã chọn con đường học nghề, học THPT ngoài công lập, du học...

Thậm chí, với những em thi rớt lớp 10 công lập vẫn có thể đăng ký học tập tại các trung tâm GDTX, các trường trung cấp nghề, trường THPT tư thục..., chứ không sợ thiếu chỗ học.

Một bộ phận phụ huynh ngần ngại khi cho con học nghề là vì họ chưa cập nhật thông tin về các trường dạy nghề trên địa bàn TP. Hiện nay, công tác đào tạo tại trường nghề đang từng bước tiệm cận với thế giới.

Các trường trung cấp nghề, các trung tâm GDTX đã và đang cải tiến mạnh mẽ, đầu tư nhiều trang thiết bị dạy học hiện đại, cơ sở vật chất khang trang, thoáng mát...

Ngành nghề đào tạo thì rất phong phú và đa dạng, cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp trường nghề cũng rất khả quan. Chưa kể học sinh tốt nghiệp THCS mà quyết định học nghề sẽ được miễn học phí.

TP.HCM dự kiến tăng nguyện vọng vào lớp 10 chuyên và tích hợp

Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM dự kiến mỗi thí sinh sẽ được đăng ký 3 nguyện vọng vào lớp 10 chuyên và tích hợp năm học 2024 - 2025.