Phóng to

Khánh Linh - Ảnh: Đức Hạnh

TT - Nhu cầu về nhạc thiếu nhi rất lớn: lượng khán giả nhí khổng lồ sẵn sàng vòi vĩnh ba mẹ để có được những VCD ca nhạc thiếu nhi đầy màu sắc; hay muốn được dẫn đi xem các chương trình ca nhạc. Nhưng cung đã không đủ cầu.

Live show: “năm thì mười họa”

Rất ít nhà tổ chức quan tâm đến live show thiếu nhi. Những “ngôi sao nhí” như Xuân Mai đã từng làm live show trước đây rất thành công, nhưng "một cây làm chẳng nên non".

Ca sĩ chuyên nghiệp như Thanh Thảo cũng từng làm live show “Nụ cười tuổi thơ” dành cho các bạn nhỏ tại nhà hát Hòa Bình (TP.HCM) gây tiếng vang nhất định do cô có lượng khán giả nhí hâm mộ đáng kể. Song ngoài Thanh Thảo ra thì hầu như không có ca sĩ chuyên nghiệp nào quan tâm làm show riêng cho khán giả nhí.

Phóng to

Nhóm múa thiếu nhi luôn có chỗ đứng quan trọng trong các chương trình dành cho lứa tuổi nhỏ - Ảnh: TR.N.

Trong hai đêm 31-5 và 1-6-2006, live show “Tiếng hát bé Khánh Linh: Lạc vào xứ sở búp bê Barbie” diễn ra tại nhà hát Hòa Bình như một cú đột phá về công nghệ làm live show thiếu nhi trong thời buổi quá khan hiếm những chương trình tương tự hiện nay.

Giọng ca nhí (8 tuổi) Khánh Linh được chú ý gần đây với VCD riêng đầu tay Chú hề dễ thương (hát cùng đội Sơn ca Nhà Thiếu nhi - NTN - quận 1, TP.HCM) và giải nhất đơn ca Hội diễn văn nghệ giáo viên & học sinh năm 2005 nên được gia đình mạnh dạn đầu tư làm một live show riêng theo dạng ca múa nhạc kịch. Ông Thái Huân, giám đốc Công ty tổ chức biểu diễn Sao Nhạc Việt, cho rằng vấn đề là làm sao để live show thiếu nhi đáp ứng được nhu cầu thưởng thức của chính các bạn nhỏ.

"Ca nhạc cho thiếu nhi cũng phải đầu tư mạnh về cảnh trí sân khấu bắt mắt, thay đổi sinh động. Các bài hát, múa kết hợp nhịp nhàng, tạo sự yêu thích liên tục cho các bạn nhỏ chứ không thể làm theo kiểu "xếp hàng ra hát"...” - người chuyên viết kịch bản và đạo diễn các chương trình ca nhạc thiếu nhi Tấn Phát nói.

Ca khúc: hay thì đã cũ, mới còn hiếm hoi

* Ngày 30-5, trên trang web www.haiphong.gov.vn đưa tin ca khúc Chú ếch con của nhạc sĩ Phan Nhân, viết năm 1967, xuất hiện trong album CD ca nhạc thiếu nhi mang tên Zecchino ddddOro do Studio Antoniano ở thành phố Bologna (Ý) thực hiện. * Ca khúc Trái đất này là của chúng mình (Trương Quang Lục) đoạt giải nhất cuộc thi sáng tác ca khúc hòa bình cho thiếu nhi do UNICEF tổ chức năm 1979.

Theo cô Ánh Tuyết - phụ trách đội ca NTN TP.HCM - ca khúc thiếu nhi không khan hiếm. Có cả ngàn ca khúc thiếu nhi hay, thuộc dạng "bất hủ".

Tuy nhiên, những ca khúc mới và hay thì hơi ít. Khi dựng những chương trình cho các em biểu diễn, để mới mẻ và tránh trùng lắp, NTN chủ động đặt hàng những nhạc sĩ tên tuổi viết ca khúc mới, phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi và phản ánh được cuộc sống hiện tại.

Đã có những ca khúc rất hay ra đời do NTN, kể cả do phụ huynh đặt hàng được biết đến rộng rãi như Hè về thăm quê ngoại (Từ Huy), Em muốn làm ca sĩ, Sắc màu tuổi thơ (Trần Thanh Tùng), Chuồn chuồn cắn rốn (Nguyễn Ngọc Thiện)...Nhạc sĩ Trần Thanh Tùng - người rất gắn bó với thế giới ca hát thiếu nhi - phân tích có rất nhiều lý do khiến những tác phẩm dành cho thiếu nhi ngày càng ít đi.

Một là nhuận bút dành cho việc sáng tác nhạc thiếu nhi quá thấp. Vài chục cho đến trăm ngàn (nếu do các đài trả). Nếu là các hãng băng đĩa đặt hàng thì khá hơn. Tuy nhiên hiện nay chẳng còn hãng nào sản xuất chương trình thiếu nhi nữa.

Hai là các NTN, các trung tâm quận huyện cũng hiếm khi chủ động đặt hàng nhạc sĩ viết các tác phẩm dành cho thiếu nhi.

Và ba là bản thân các nhạc sĩ trẻ - những người rất năng động và còn đang "sung sức" - cũng không mặn mòi trong việc viết cho các em. Thêm nữa, dù rất cần những ca khúc mới dành cho thiếu nhi nhưng chúng ta vẫn chưa phát động được phong trào sáng tác cho thiếu nhi.

Trong khi trước đây, lúc sinh thời, nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu (sáng tác rất nhiều ca khúc hay cho thiếu nhi như Cho con, Nhịp cầu tre, Trường làng tôi...) đã làm được một việc rất hay là động viên anh em sáng tác nhạc thiếu nhi và có những buổi giới thiệu để những ca khúc ấy đến được với công chúng.

Qua sự phát triển của truyền hình kỹ thuật số với những kênh truyền hình phát 24/24 giờ dành cho thiếu nhi cũng là một hướng mới đòi hỏi có nhiều ca khúc, chương trình ca nhạc hay phục vụ các bạn nhỏ. Nhưng câu hỏi ca nhạc thiếu nhi bao giờ hết lệch pha giữa cung và cầu vẫn là một dấu hỏi lớn.

Quen thuộc, cứ hát mãi

Phóng toBé Xuân Mai vui hát cùng chị Thanh Thảo trong live show “Nụ cười tuổi thơ” - Ảnh: TR.N.+ Bạn Lê Thị Mai(sinh viên Trường cao đẳng Sư phạm mẫu giáo trung ương): Trong giáo trình học của mình phần lớn giới thiệu những ca khúc khá cũ. Những ca khúc mới không nhiều. Mới lắm thì "tuổi đời" của ca khúc cũng đã năm, sáu năm. Về nhà, mình có thử dạy cháu mình hát một vài ca khúc mới tinh mà mình "thu lượm" được trên truyền hình. Nhưng cháu mình vẫn cứ thích những ca khúc quen thuộc hoặc những ca khúc mà cháu xem được từ album của bé Xuân Mai, Nguyệt Hằng...

+ Chị Kim Yến (một phụ huynh ở Q.3, TP.HCM): Tôi có con gái ba tuổi rưỡi, rất thích xem ca nhạc thiếu nhi. Ở nhà gần như có đầy đủ những VCD nhạc thiếu nhi trên thị trường.

Bây giờ cháu gần như thuộc hết những ca khúc trong các album đó. Tôi đang tìm mua thêm đĩa nhạc cho cháu. Lòng vòng nhà sách và các tiệm băng đĩa thì thấy có đĩa mới đấy, nhưng bài mới thì ít quá!

+ Bé Mi(lớp chồi, Trường Tuổi Thơ 7): Con thích chị Xuân Mai nhất. Chị Xuân Mai hát hay. Cái gì trong "phim" của chị Xuân Mai cũng đẹp hết!

Băng đĩa “đuối” dần

Phóng to

Dạo quanh các cửa hàng băng đĩa, dễ dàng nhận thấy một điều là nhạc dành cho thiếu nhi không phong phú. Đi đâu cũng thấy VCD Con cò bé bé của bé Xuân Mai, nhưng phần lớn là những chương trình cũ. Gần nhất là hai chương trình Con cò bé bé 19 và Mèo con dễ thương 4 của Xuân Mai (đã đi học ở nước ngoài).

Về đĩa cá nhân trong năm nay chỉ thấy xuất hiện thêm các chương trình Mãi mãi trẻ thơ (bé Lam Anh), Khúc hát tuổi thơ (Cao Tấn Chương), Chú hề dễ thương (Khánh Linh)... Vào đúng ngày 1-6-2006, Tùng Productions giới thiệu album nhạc Cá chép hóa rồng với 14 ca khúc của nhạc sĩ Thập Nhất. Đây có lẽ là đĩa thiếu nhi duy nhất xuất hiện trong dịp đầu hè này.

Các hãng trước đây sản xuất khá nhiều chương trình thiếu nhi như Bến Thành audio-video, Trùng Dương audio-video, Phương Nam film... nay đã thôi không sản xuất thêm những chương trình mới vì lỗ quá nhiều do tình trạng băng đĩa lậu hoành hành. Không chỉ sao chép, ăn cắp bản quyền nguyên chương trình, các "đầu nậu" băng đĩa lậu còn "cắt ghép" những clip hay, ăn khách thành các tuyển tập riêng để bán.

Thêm vào đó, một số đài phát thanh, truyền hình cũng đã sử dụng thoải mái những sản phẩm của các hãng mà không hề xin phép hay trả tiền khiến các hãng thêm lao đao. Một thực tế đáng báo động là trong khi các sản phẩm băng đĩa thiếu nhi lành mạnh khan hiếm thì ngược lại, các đĩa lậu nhí nhố của các "giọng hát nhí hát nhạc người lớn" như bé Châu, bé Lon Ton và gần đây có thêm bé Mộng Quỳnh... lại xuất hiện tràn lan trên thị trường ngày càng nhiều!