Không chấp nhận lý do chán học

Liên quan đến việc học sinh bỏ học, thất học, chúng ta buộc phải chấp nhận nguyên nhân kinh tế vì đây là lý do khách quan. Nghèo đói và ngu dốt luôn đi kèm với nhau và luôn là trăn trở của cả nhân loại. Còn nguyên nhân do trẻ chán học, theo tôi, là không thể chấp nhận được.

Cần tìm các nguyên nhân làm trẻ chán học để giải quyết nhanh. Tôi có tham khảo một số sách giáo khoa nước ngoài, tất cả sách đều có nhiều hình ảnh rất sinh động và bắt mắt. Còn sách giáo khoa Việt Nam, tuy gần đây đã được cải cách nhiều nhưng vẫn quá nhiều chữ, ít hình ảnh và hình ảnh ít được in màu. Theo tôi, đây cũng là một lý do khiến trẻ chán học.

Chương trình quá nặng

Tôi có con học năm đầu tiên của chương trình cải cách. Năm lớp 1 con đi học về, buổi tối cả mẹ và con cùng học. Bản thân tôi cũng tốt nghiệp đại học sư phạm và khi cầm những quyển sách giáo khoa cải cách đó, tôi cứ băn khoăn tự hỏi không biết những nhà soạn sách có từng qua những khóa về sự phát triển của trẻ không?

Đã bao giờ đứng lớp để hiểu rằng trong 45 phút thầy cô có thể làm được những gì, khi mà trí óc non nớt của học sinh không thể thu nạp khối kiến thức như người lớn muốn áp đặt?

Với một chương trình sách giáo khoa như vậy thì chuyện trẻ bỏ học chẳng có gì là khó hiểu và nếu cứ tiếp tục thế này thì mọi nỗ lực ngăn dòng bỏ học sẽ chẳng thu được kết quả gì. Tôi thỉnh thoảng vẫn kiểm tra xem các con thu nhận kiến thức thế nào và các cháu có thích thú học không, thì nhận thấy rất ít thứ tạo được sự quan tâm thích thú của các cháu. Mấy năm đầu đi học, chỉ cần không theo kịp vài môn, lại không có sự giúp đỡ của cha mẹ, việc trẻ chán học, bỏ học là tất yếu.

“Ngồi nhầm lớp”

Tôi thấy học sinh bỏ học có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chán học là chủ yếu và chán học là do “ngồi nhầm lớp”. Theo guồng máy phổ cập giáo dục và chạy đua trường chuẩn nên các trường không dám cho học sinh lưu ban, không biết gì cũng lên lớp. Ở trường tôi, nhiều học sinh lớp 7, lớp 8 mà các phép toán cộng trừ nhân chia số nguyên không biết làm.

Thế nhưng năm nào trường tôi cũng đạt tiên tiến với thành tích 95% học sinh từ trung bình trở lên (trong khi theo tôi đánh giá chỉ đạt 35-40%). Khi lên lớp cao, kiến thức nặng hơn, các em càng mù tịt, vậy là bỏ học.

Gia đình cần quan tâm hơn

Tôi là giáo viên dạy ở vùng có học sinh bỏ học tương đối nhiều. Tôi nghĩ nguyên nhân chính khiến học sinh bỏ học là sự thiếu quan tâm của gia đình. Nhiều gia đình còn chưa nhận thức được việc học của con là quan trọng, họ nghĩ đó là việc của nhà trường và mọi thứ đều đổ lỗi cho giáo viên chủ nhiệm lớp.

Trường lại quy định nếu trong năm học có học sinh bỏ học thì quy trách nhiệm cho giáo viên chủ nhiệm, mọi thành tích phấn đấu trong năm học đều bị cắt hết. Vì vậy, một số học sinh đụng cái gì cũng dọa bỏ học. Đến trường không học bài cũ, không tham gia bất kỳ một hoạt động của nhà trường, thậm chí còn không có sách vở...

Học tập như vậy nên lâu dần các em mất kiến thức dẫn đến chán học, bỏ học.