TPP là bước ngoặt của thế kỷ 21

C.V.KÌNH

TTO - Sáng 6-10, Bộ Công thương đã chính thức có bản phân tích về hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Theo Bộ Công thương, TPP là bước ngoặt của thế kỷ 21.

Ảnh tư liệu

Bộ Công thương nêu TPP có 5 đặc điểm chính và cho rằng TPP sẽ trở thành một hiệp định mang tính bước ngoặt của thế kỷ 21, tạo ra một tiêu chuẩn mới cho thương mại toàn cầu.

Hàng loạt nguyên tắc thúc đẩy tự do hóa thương mại của TPP

Cụ thể, Bộ Công thương nêu việc xóa bỏ phần lớn thuế quan đối với hàng công nghiệp sẽ được các nước cũng như VN thực hiện ngay lập tức khi hiệp định có hiệu lực (mặc dù thuế quan đối với một số mặt hàng sẽ được xóa bỏ với lộ trình dài hơn theo thỏa thuận).

Các bên cũng phải nhất trí không áp dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu, nhập khẩu và các loại thuế không phù hợp với WTO, bao gồm cả đối với hàng tân trang.

Nếu các bên TPP duy trì yêu cầu cấp phép nhập khẩu hoặc xuất khẩu thì phải thông báo cho các bên kia về những quy trình không nhằm mục đích làm chậm sự lưu thông thương mại.

Vấn đề rất được quan tâm không chỉ ở VN, đó là nông nghiệp, Bộ Công thương cho biết các nước đã thống nhất sẽ xóa bỏ hoặc cắt giảm thuế quan và các chính sách mang tính hạn chế khác để gia tăng thương mại hàng nông nghiệp trong khu vực.

Đặc biệt, các bên TPP đã thống nhất sẽ xóa bỏ trợ cấp xuất khẩu nông nghiệp, hạn chế việc cấp vốn ưu đãi từ Chính phủ hoặc các chính sách khác gây bóp méo thương mại nông sản.

Hầu hết hàng dệt may sẽ được xóa thuế ngay lập tức

Đáng lưu ý, Bộ Công thương khẳng định hầu hết thuế quan với mặt hàng dệt may sẽ được các nước TPP xóa bỏ ngay lập tức, chỉ trừ một số mặt hàng nhạy cảm sẽ được xóa bỏ với lộ trình dài hơn.

Cam kết TPP sẽ khiến nhiều quan niệm ở VN sẽ phải bãi bỏ. Bởi theo Bộ Công thương, các nước TPP cam kết: nghiêm cấm các yêu cầu như hàm lượng nội địa hoặc tỷ lệ nội địa hóa công nghệ. Các doanh nghiệp cũng sẽ được tự do bổ nhiệm các vị trí quản lý cấp cao mà không cần quan tâm đến quốc tịch.

Về Doanh nghiệp nhà nước, Bộ Công thương nêu tất cả các thành viên TPP đều có loại doanh nghiệp này và cam kết sẽ không hỗ trợ phi thương mại cho các doanh nghiệp nhà nước khiến ảnh hưởng đến quốc gia TPP khác. Các nước đã đồng ý chia sẻ danh sách các doanh nghiệp nhà nước cho nhau.

Về lao động, cam kết TPP khẳng định quyền tự do liên kết và quyền thương lượng tập thể của người lao động. Bộ Công thương cho biết thêm các nước TPP nghiêm túc cam kết xóa bỏ lao động cưỡng bức; xóa bỏ lao động trẻ em.

Các thành viên cũng đồng ý sẽ có những luật quy định mức lương tối thiểu, số giờ làm việc, an toàn và sức khỏe nghề nghiệp cho người lao động.

Theo tài liệu của Bộ Công thương thì các nước TPP rất quan tâm khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Vì vậy, tại chương về Doanh nghiệp nhỏ và vừa , các bên đã cam kết sẽ thiết lập một trang web thân thiện dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ để tiếp cận các thông tin về Hiệp định TPP và những cách thức để tận dụng Hiệp định này…

Năm đặc điểm chính của TPP

1. Tiếp cận thị trường một cách toàn diện.

Hiệp định TPP cắt giảm thuế quan và các hàng rào phi thuế về căn bản đối với tất cả thương mại hàng hóa và dịch vụ và điều chỉnh toàn bộ các lĩnh vực về thương mại trong đó có thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư nhằm tạo ra các cơ hội và lợi ích mới cho doanh nghiệp, người lao động và người tiêu dùng các nước thành viên.

2. Tiếp cận mang tính khu vực trong việc đưa ra các cam kết.

Hiệp định TPP tạo thuận lợi cho việc phát triển sản xuất và dây chuyền cung ứng, cũng như thương mại không gián đoạn, đẩy mạnh tính hiệu quả và hỗ trợ thực hiện mục tiêu về tạo việc làm, nâng cao mức sống, thúc đẩy các nỗ lực bảo tồn và tạo thuận lợi cho việc hội nhập qua biên giới cũng như mở cửa thị trường trong nước.

3. Giải quyết các thách thức mới đối với thương mại.

Hiệp định TPP thúc đẩy việc đổi mới, năng suất và tính cạnh tranh thông qua việc giải quyết các vấn đề mới, trong đó bao gồm việc phát triển nền kinh tế số và vai trò ngày càng tăng của các doanh nghiệp Nhà nước trong nền kinh tế toàn cầu.

4. Bao hàm toàn bộ các yếu tố liên quan đến thương mại.

Hiệp định TPP bao gồm các yếu tố mới được đưa ra để bảo đảm rằng các nền kinh tế ở tất cả các cấp độ phát triển và doanh nghiệp thuộc mọi quy mô đều có thể hưởng lợi từ thương mại.

Thực tế, VN là nước kém phát triển nhất trong số các nước tham gia TPP nên Bộ Công thương trấn an: Hiệp định cũng bao gồm những cam kết cụ thể về phát triển và nâng cao năng lực thương mại để đảm bảo rằng tất cả các bên đều có thể đáp ứng được những cam kết trong Hiệp định và tận dụng được đầy đủ những lợi ích của Hiệp định.

5. Nền tảng cho hội nhập khu vực.

Hiệp định TPP được ra đời để tạo ra nền tảng cho việc hội nhập kinh tế khu vực và được xây dựng để bao hàm cả những nền kinh tế khác xuyên khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

C.V.KÌNH