Hình dung trong 10 năm tới, du khách quốc tế nhắc đến TP.HCM không chỉ cảnh đẹp và ẩm thực, mà còn vì những trải nghiệm chữa bệnh - nghỉ dưỡng tuyệt vời.

Sau sáp nhập, TP.HCM mở rộng sở hữu đường bờ biển trải dài từ Cần Giờ đến Vũng Tàu và cả đặc khu Côn Đảo, một lợi thế vượt trội để phát triển du lịch biển đảo mà trước đây TP.HCM đơn lẻ không có.

Đồng thời TP.HCM từ lâu đã là trung tâm y tế hàng đầu cả nước, với nhiều bệnh viện và dịch vụ y tế chất lượng cao thu hút bệnh nhân khắp nơi. 

Sự kết hợp hai lợi thế này mở ra cơ hội hình thành một ngành kinh tế mũi nhọn mới: du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe (medical tourism), nhắm đến du khách quốc tế có nhu cầu vừa nghỉ dưỡng, vừa khám chữa bệnh hoặc chăm sóc sức khỏe toàn diện. Đây là xu hướng đang phát triển mạnh trên thế giới, đặc biệt sau đại dịch khi con người chú trọng sức khỏe hơn trong mỗi chuyến đi.

Tiềm năng thị trường du lịch y tế: Theo Bộ Y tế, trước COVID-19, mỗi năm có khoảng 300.000 người nước ngoài đến Việt Nam khám chữa bệnh. Trong đó TP.HCM chiếm hơn 40% thị phần, dẫn đầu cả nước về du lịch y tế. Thành phố đã thiết lập khoảng 30 tuyến du lịch y tế (health tour) kết hợp tham quan với các dịch vụ khám sức khỏe tổng quát, nha khoa, thẩm mỹ… Mục tiêu đến 2030 là xây dựng các sản phẩm du lịch y tế TP.HCM thành thương hiệu tầm khu vực. 

Còn trên bình diện quốc tế, du lịch chăm sóc sức khỏe là thị trường khổng lồ với quy mô toàn cầu đạt gần 105 tỉ USD năm 2022 và dự kiến lên 273 tỉ USD vào năm 2030. Khu vực châu Á dẫn đầu xu hướng này với các “cường quốc” như Thái Lan, Ấn Độ, Singapore. 

Năm 2023, Thái Lan đón khoảng 3 triệu lượt khách chữa bệnh với doanh thu 850 triệu USD, đặt mục tiêu lọt top 5 toàn cầu về du lịch sức khỏe trong vài năm tới.

So với Thái Lan hay Singapore, Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng có nhiều lợi thế cạnh tranh: chi phí y tế chỉ bằng 30-50% Thái Lan, nhưng chất lượng điều trị không thua kém, thậm chí một số kỹ thuật cao còn vượt trội. 

Nhiều bệnh nhân từ các nước phát triển (Anh, Đức, Úc…) cũng thường xuyên sang Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM để phẫu thuật thẩm mỹ, do chi phí rẻ hơn 6-10 lần so với ở nước họ nhưng chất lượng rất tốt, không phải chờ đợi lâu. Những minh chứng này cho thấy thương hiệu y tế TP.HCM đã tạo được niềm tin vững chắc với một bộ phận khách quốc tế.

Đặt bệnh viện gần resort biển 

Xây dựng cụm du lịch - y tế biển chất lượng cao: Với việc sáp nhập, TP.HCM mở rộng có điều kiện quy hoạch một “cụm dịch vụ du lịch y tế biển” kết hợp giữa các khu nghỉ dưỡng ven biển và các cơ sở y tế cao cấp. 

Cụm này có thể trải dài từ Hồ Tràm - Long Hải đến Cần Giờ, thậm chí vươn ra Côn Đảo. Chiến lược là thu hút du khách nước ngoài đến nghỉ dưỡng biển, đồng thời cung cấp các gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe, trị liệu, phẫu thuật chất lượng quốc tế.

Trước mắt, Bà Rịa - Vũng Tàu đã có cơ sở hạ tầng du lịch khá phát triển với nhiều resort 4-5 sao ở Hồ Tràm, Long Hải, Vũng Tàu. TP.HCM cần kêu gọi đầu tư xây dựng tại đây 1-2 bệnh viện, trung tâm chăm sóc sức khỏe quốc tế. Mô hình có thể là bệnh viện đa khoa quốc tế quy mô 200-300 giường, liên kết với các tập đoàn y tế quốc tế hàng đầu để đảm bảo chất lượng dịch vụ đạt chuẩn quốc tế. Bệnh viện này vừa phục vụ cư dân địa phương, vừa đặc biệt thiết kế các gói khám chữa bệnh cho du khách. 

Vị trí đặt bệnh viện lý tưởng là gần các khu resort Long Hải, Hồ Tràm, nơi có không gian yên tĩnh, cảnh quan đẹp giúp bệnh nhân nghỉ ngơi hồi phục. Đồng thời kết nối giao thông từ đây đến sân bay quốc tế Long Thành thông qua cao tốc (sắp khởi công) rất thuận tiện, giúp khách quốc tế di chuyển dễ dàng.

Cần lưu ý đối tượng khách du lịch y tế thường yêu cầu rất cao về chất lượng dịch vụ cũng như trải nghiệm du lịch. Vì vậy địa phương phải nâng cấp toàn diện môi trường du lịch: đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đào tạo nhân viên khách sạn biết kiến thức y tế cơ bản, xây dựng các thực đơn dinh dưỡng đặc biệt trong resort phục vụ khách hậu phẫu…

Các bệnh viện quốc tế nên phối hợp với công ty du lịch tạo thành “tour trọn gói”: từ đón tiễn sân bay, phiên dịch viên y tế, đến tham quan danh thắng cho người nhà bệnh nhân. 

Khách hàng mục tiêu có thể đến từ các nước trong khu vực (Campuchia, Lào, Myanmar, những nơi dịch vụ y tế kém hơn, người dân có xu hướng ra nước ngoài chữa bệnh) hoặc từ các nước phát triển muốn kết hợp du lịch với chữa bệnh (Úc, Mỹ, châu Âu - nơi chi phí y tế đắt đỏ).

Phát triển sản phẩm du lịch sức khỏe đa dạng

Bên cạnh phẫu thuật và điều trị bệnh, TP.HCM mở rộng có thể đẩy mạnh các dịch vụ wellness tourism - du lịch vì sức khỏe, phòng ngừa - như tắm bùn khoáng, spa trị liệu, thiền - yoga, detox… 

Khu vực suối khoáng Bình Châu là tài nguyên quý, có thể phát triển thành trung tâm điều dưỡng phục hồi (rehabilitation center) chuẩn quốc tế, nơi du khách cao tuổi đến nghỉ dưỡng, ngâm khoáng, vật lý trị liệu trị đau xương khớp… 

Kết hợp với đó, các resort spa cao cấp ven biển Côn Đảo, Long Hải có thể cung cấp gói yoga - thiền biển, chăm sóc tinh thần, giảm stress cho giới nhà giàu quốc tế. Xu hướng “du lịch chăm sóc sức khỏe tinh thần” đang rất được ưa chuộng, chi tiêu của nhóm du khách này cao hơn 50-100% so với du khách thông thường.

Để phát triển mũi nhọn mới này, công tác quảng bá và xây dựng thương hiệu rất quan trọng. TP.HCM mở rộng nên định vị mình là “Vietnam Health Bay Area”, vùng vịnh chăm sóc sức khỏe của Việt Nam, tương tự như Bali (Indonesia) đang xây dựng trung tâm du lịch y tế tại Sanur, với kỳ vọng doanh thu 20.000 tỉ Rp vào năm 2045. 

Thành phố có thể chủ trì tổ chức một hội chợ du lịch y tế quốc tế hằng năm tại Vũng Tàu hoặc Hồ Tràm, mời các bệnh viện, hãng lữ hành, bảo hiểm từ khắp nơi tham gia kết nối.

Giải quyết thách thức của du lịch y tế 

Tất nhiên phát triển du lịch y tế cũng đi kèm những thách thức riêng. Vấn đề nhân lực là một thách thức, đội ngũ nhân viên giỏi y khoa hiện chưa đủ. Ngoài ra, vẫn tồn tại thực trạng người Việt ra nước ngoài chữa bệnh (khoảng 40.000 người/năm, chi tiêu hàng tỉ USD), cho thấy một số lĩnh vực trong nước chưa giữ được niềm tin của bệnh nhân cao cấp.

Nếu triển khai tốt, đây sẽ là mũi nhọn kinh tế mới mang lại nguồn thu lớn và bền vững. Kết hợp được “con người khỏe mạnh” và “thiên nhiên tươi đẹp” trong một sản phẩm du lịch sẽ giúp TP.HCM tạo dấu ấn khác biệt so với các điểm đến khác. 

Hình dung trong 10 năm tới, du khách quốc tế nhắc đến TP.HCM không chỉ cảnh đẹp và ẩm thực, mà còn vì những trải nghiệm chữa bệnh - nghỉ dưỡng tuyệt vời “2 trong 1” tại đây. Đó sẽ là thành công kép: vừa nâng tầm ngành du lịch, vừa thúc đẩy ngành y tế vươn ra khu vực, đúng với mục tiêu xây dựng TP.HCM thành trung tâm dịch vụ cao cấp của ASEAN.

Du lịch chăm sóc sức khỏe 'lên ngôi'

Điểm đến là thiên nhiên hoang sơ, gắn với các liệu pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện... là xu hướng du lịch đang 'lên ngôi'.