Là tài xế ôm lái nhiều năm, tôi cam đoan rằng bất cứ tài xế chạy đường dài nào cũng từng chống chọi cơn buồn ngủ cực độ đến với mình vài lần. Trình tự diễn ra là nó đến với tài xế với cấp độ nhẹ rồi tăng dần.

Ban đầu họ chống chọi bằng ý chí, sau đó là bằng các chất kích thích như cà phê, nước tăng lực, trà Bắc đậm đặc, thậm chí là thuốc “chống buồn ngủ” của Trung Quốc...

Kinh nghiệm bản thân tôi cho thấy những thứ ấy có thể trì hoãn cơn buồn ngủ ngắn hạn trong vài chuyến đi. Nhưng nếu tình trạng này kéo dài, một khi cơ thể không còn chịu được nữa thì cơn buồn ngủ thình lình ập đến nhấn chìm mọi ý chí của tài xế.

Lúc đó tài xế rơi vào trạng thái ngủ gật từng chặp vài giây, hoặc rơi vào “giấc ngủ trắng” mà giới trong nghề gọi là trạng thái “đứng hình”: mắt vẫn mở nhưng không nhận biết mọi diễn biến trước mặt mình.

Đó là nguyên nhân vì sao hai xe đâm trực diện nhau, xe rơi xuống vực thẳm... mà người ta thường cho là lạc tay lái.

Tài xế làm việc suốt ngày đêm không được nghỉ ngơi hoặc thiếu ngủ lâu ngày gây nên trạng thái lơ mơ.

Tuy nhiên, còn có nhiều nguyên nhân khác như sức khỏe tài xế vốn đã yếu, đang mang mầm bệnh trong người, đang uống thuốc điều trị bệnh, uống rượu bia, lâu nay quen giấc ngủ trưa nay phải thức khiến nhịp sinh học trong người bị thay đổi, bị stress với nhiều lý do... cũng dễ xảy ra tình trạng ngủ gật bất thường.

Cao điểm của cơn buồn ngủ thường rơi vào gần sáng, khi mà tài xế đã ra sức chống chọi với nó suốt đêm trong khi hành khách trên xe thì “ngáy đều”. Cảnh đường thanh vắng, tiếng lốp rì rào cũng là tác nhân ru họ vào giấc ngủ.

Câu hỏi đặt ra cho tài xế là tại sao không nghỉ ngơi ngay lúc đó? Thật lòng là khó nói lắm! Ngoài áp lực của chủ xe phải tăng vòng, tăng chuyến không đạt thì đồng nghĩa với mất việc. Thua vài tấc đường sợ đồng nghiệp chê bai “đẳng cấp” yếu, với giới tài xế xe con thì còn sợ hành khách trễ giờ giấc...

Ai cũng biết nếu để tài xế thiếu ngủ thì dễ dàng dẫn đến hậu quả khôn lường. Sự khắc phục duy nhất là phải có người khác thay lái khi người cầm lái thấy cần phải được nghỉ ngơi. Với những xe không có tài thay thì tài xế hãy đề nghị với hành khách giải lao tại chỗ vài chục phút để mình chợp mắt.

Còn một điều nữa là đêm khuya, hành khách ngồi gần ghế tài xế hoặc nhà xe cũng đừng để tài xế đơn độc thức trong đêm. Thương mình, thương người thì thi thoảng hãy gợi chuyện vui gì đó để tài xế khỏi bị cơn buồn ngủ ập đến.

Đối với nhà xe, đừng bằng mọi giá tăng thu nhập mà khai thác phương tiện tối đa hoặc không thuê đúng số lượng tài xế cần thiết. Với tài xế thì hãy luôn cẩn trọng từng hành vi của mình, nếu thấy sức khỏe có vấn đề thì tạm thời dừng cầm lái.

Với lực lượng giám sát an toàn giao thông, phải tăng cường kiểm tra, giám sát về khuya cho thật tốt, xử phạt nghiêm minh những trường hợp vi phạm và quan trọng là không tơ hào, mãi lộ.