Toàn văn trả lời chất vấn của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng

--------------

Bản tổng hợp thảo luận tại hội trường(Ghi theo băng ghi âm)

Sáng nay Quốc hội đã nghe Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng báo cáo làm rõ thêm một số vấn đề qua các cuộc thảo luận tại Hội trường, nhất là qua hai ngày chất vấn vừa rồi, đồng thời Thủ tướng đã trực tiếp trả lời chất vấn các câu hỏi của các vị đại biểu Quốc hội. Xin kính mời Thủ tướng lên báo cáo.

Lê Văn Cuông  - Thanh Hóa

Về cơ bản tôi nhất trí với Báo cáo giải trình và trả lời chất vấn của Thủ tướng trước Quốc hội, tuy nhiên tôi xin phép Thủ tướng được hỏi 4 vấn đề sau đây:

Vấn đề thứ nhất, tình hình tham nhũng, lãng phí thời gian qua không những chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà có biểu hiện hoạt động ngày càng tinh vi, phức tạp. Nhiều vụ án trọng điểm tiến độ điều tra, truy tố, xét xử quá chậm và có biểu hiện "đầu voi đuôi chuột". Trong khi đó hoạt động của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương do Thủ tướng Chính phủ đứng đầu không quyết liệt như thời gian đầu, nhiều ban chỉ đạo ở địa phương hoạt động còn mờ nhạt, kém hiệu quả gây thất vọng và nghi ngờ trong nhân dân.

Vấn đề thứ hai, vừa qua Ủy ban kiểm tra trung ương đã chỉ ra hàng loạt những sai phạm của các ban cán sự Đảng tại các tỉnh và bộ ngành trung ương, trong khi đó có nhiều Chủ tịch tỉnh không chấp hành nghiêm ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng đặc biệt có chủ tịch tỉnh 5 lần Thủ tướng chỉ đạo, nhưng vẫn không chịu chấp hành mà vẫn không bị xử lý.

Vấn đề thứ ba, việc cho thành lập ồ ạt các trường đại học, cao đẳng của các địa phương và ngoài công lập không đảm bảo chất lượng thời gian qua có biểu hiện quan liêu, tiêu cực gây bất bình trong nhân dân.

Vấn đề thứ tư, ngày 22 tháng 6 năm 2009 tôi có gửi đến Thủ tướng đơn đề nghị xem xét trách nhiệm đối với Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo và Hiệu trưởng trường dự bị đại học dân tộc Sầm Sơn về việc liên quan đến vi phạm pháp luật về khiếu nại tố cáo. Thủ tướng đã chỉ đạo thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra, nhưng đến nay đã 4 tháng tôi vẫn chưa nhận được thông báo kết quả giải quyết theo quy định của pháp luật. Kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho biết nguyên nhân, trách nhiệm và biện pháp giải quyết 4 vấn đề nêu trên? Xin trân trọng cảm ơn Thủ tướng.

Nguyễn Minh Thuyết  - Lạng Sơn

Vụ PCI và một số nghi án tương tự trong thời gian vừa qua cho thấy đang lộ diện dần một số biểu hiện mới của tội phạm tham nhũng. Cụ thể là nhận hối lộ của tổ chức cá nhân nước ngoài, hối lộ tổ chức cá nhân nước ngoài, rửa tiền ở nước ngoài. Nhưng theo ý kiến trả lời báo chí của một số vị có trách nhiệm thì nước ta chưa có quy định cụ thể về việc sử dụng kết quả của cơ quan điều tra nước ngoài của tòa án nước ngoài và một số trình tự thủ tục khác.

Vậy chúng tôi xin đề nghị Thủ tướng cho biết Chính phủ đã chuẩn bị như thế nào về mặt tư pháp cho hội nhập và sắp tới sẽ áp dụng những biện pháp như thế nào để phòng chống loại tội phạm này.

Tôi xin gửi đến Thủ tướng câu hỏi thứ hai là theo thống kê của một số cơ quan hữu trách thì hơn 80% các vụ khiếu kiện của dân hiện nay liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng. Phần lớn các vụ này không được giải quyết một cách triệt để mà thường có hiện tượng là cấp này đùn đẩy cho cấp kia, khiến nhân dân bức xúc.

Đề nghị Thủ tướng cho biết nguyên nhân của tình trạng trên là gì. Vì theo quan điểm của tôi khi một hiện tượng tiêu cực, một hạn chế, một khuyết điểm đã tương đối phổ biến thì chúng ta phải tìm đến nguyên nhân ở chính sách, như vậy có đúng không. Và cũng xin đề nghị Thủ tướng cho biết là sắp tới Chính phủ sẽ có những biện pháp gì để giải quyết có hiệu quả những khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Lê Như Tiến  - Quảng Trị

Để hình thành ba vùng kinh tế trọng điểm, 6 vùng kinh tế xã hội và hơn 30 khu kinh tế cửa khẩu của 20 tỉnh có biên giới chung với nước bạn đều từ quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên trong báo cáo hàng năm Chính phủ chỉ đánh giá kinh tế nghành, đánh giá kinh tế lĩnh vực, mà chưa có báo cáo đánh giá hiệu quả của các khu kinh tế, các vùng kinh tế.

Trong Báo cáo giải trình vừa rồi tại trang 23 về công tác chỉ đạo điều hành thì Thủ tướng có nêu là Chính phủ sẽ rà soát, sẽ đánh giá lại quy hoạch, kế hoạch chương trình kinh tế vùng. Tại diễn đàn này xin Thủ tướng cho biết trách nhiệm điều hành của cá nhân Thủ tướng trong việc quy hoạch, phê duyệt kế hoạch, quy hoạch tái cấu trúc chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng. Quyết định các cơ chế kinh tế xã hội, cơ chế ưu tiên đầu tư để phát triển các vùng kinh tế trọng điểm này để thực sự các vùng này là động lực cho cả nước, cho toàn vùng để các địa phương trong vùng có sự gắn kết, cộng hưởng, bổ sung, hỗ trợ, tương tác lan tỏa và thúc đẩy lẫn nhau. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Nguyễn Tấn Dũng  - Thủ tướng Chính phủ

Tôi xin có trả lời mấy ý kiến của đồng chí đại biểu Cuông - Thanh Hóa.

Về tình hình tham nhũng, đấu tranh chống tham nhũng. Thưa tất cả các đồng chí tình hình tham nhũng và đấu tranh chống tham nhũng đã được hội nghị Trung ương 3 của Đảng đánh giá. Và sau một thời gian thực hiện đánh giá đề ra chủ trương giải pháp, Nhà nước ta đã đề ra Luật, nhiều chủ trương để đấu tranh, để phòng chống tham nhũng. Sau một thời gian thực hiện thì Trung ương cũng đã kiểm điểm đánh giá về tình hình này.

Có thể nói rằng bằng một sự nỗ lực kiên quyết, nỗ lực của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước thì công tác phòng chống tham nhũng của chúng ta đạt được những kết quả tích cực bước đầu được nhân dân đồng tình. Như về việc nâng cao nhận thức, nâng cao trách nhiệm của tất cả các cấp, các ngành trong phòng, chống tham nhũng, hoàn thiện thể chế luật pháp, quy định theo hướng công khai hơn, minh bạch hơn, đầy đủ hơn và theo kinh tế thị trường để nhân dân kiểm soát. Kiên quyết xử lý đúng pháp luật những vụ việc tham nhũng nổi cộm mà nhân dân quan tâm. Tôi không nhắc lại chắc các đồng chí cũng đã biết tất cả điều đó.

Việc tham gia của các tổ chức chính trị, xã hội, của nhân dân vào công tác phòng, chống tham nhũng ngày càng thiết thực hơn. Chúng ta đã đạt được những kết quả tích cực trên từng lĩnh vực, từng mặt của đấu tranh phòng, chống tham nhũng. Tuy nhiên, theo nhận định chung thì tình hình tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng với những thủ đoạn tinh vi, phức tạp. Khi xác định vấn đề này Đảng ta cũng đã khẳng định vấn đề tham nhũng chúng ta phải đấu tranh một cách kiên trì, kiên quyết, đồng bộ với các giải pháp từ giáo dục nâng cao đạo đức, trách nhiệm, từ việc hoàn thiện thể chế, từ việc công khai, minh bạch, từ việc kiểm tra, giám sát, từ việc xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, từ việc từng bước nâng cao đời sống của cán bộ, công chức.

Với tinh thần đó chúng tôi đề nghị tất cả các cấp, các ngành chúng ta cùng chung sức với tinh thần kiên quyết, kiên trì, đồng bộ các giải pháp để phòng, chống tham nhũng một cách có hiệu quả, một cách thực tế trên từng cơ quan, đơn vị của mình để góp sức chung cùng toàn Đảng, toàn dân của chúng ta, cả hệ thống chính trị của chúng ta trong đấu tranh ngăn chặn tham nhũng.

Còn Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng chúng tôi đã kiểm điểm thấy rằng đã làm được nhiều việc nhưng còn phải tiếp tục làm, tiếp tục triển khai một cách quyết liệt đồng bộ, tiếp tục kiên quyết đồng bộ. Còn các vụ việc đã được dư luận, được xã hội, được các cơ quan chức năng phát hiện chúng tôi đều kiểm tra, yêu cầu các cơ quan chức năng xử lý, điều tra, truy tố xem xét theo đúng pháp luật. Còn các cơ quan, Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng ở địa phương, quá trình thảo luận Quốc hội đã thông qua thành lập ban chỉ đạo ở địa phương.

Vừa rồi chúng tôi đã đánh giá lại, mới bước đầu có nơi vừa mới thành lập xong, mới kiện toàn. Trong cuộc họp đánh giá các anh em đều thấy đặt ra vấn đề còn mới nhưng đã tích cực bước vào hoạt động. Tuy nhiên quá trình hoạt động để đem lại một kết quả ngày càng cao hơn, đáp ứng mong đợi, yêu cầu của nhân dân, của cả xã hội ta về phòng, chống tham nhũng còn phải cố gắng nhiều hơn.

Về việc Chủ tịch tỉnh nhiều lần không chấp hành ý kiến của Thủ tướng Chính phủ như đồng chí nói 5 lần, tôi chưa biết trường hợp nào và tôi cũng chưa rõ điều đó. Chúng tôi sẽ kiểm tra lại việc đó.

Về việc trường đại học, chúng tôi đã nhận được câu chất vấn của các đồng chí đại biểu, chúng tôi đã cố gắng trình bày, mặt được trong giáo dục đại học của chúng ta, mặt chưa được của giáo dục đại học của nước ta và có nhìn nhận khách quan, nghiêm túc về những thành tựu đạt được cũng như những hạn chế, yếu kém. Không nên lấy hạn chế, yếu kém ở một trường nào đó hay một khuyết điểm cụ thể nào đó mà phủ nhận cả thành tựu giáo dục đại học ở nước ta là không phù hợp.

Việc cho lập trường, cho nâng cấp trường, cho mở thêm chuyên ngành đào tạo không đủ điều kiện như trong dự án đã phê duyệt, việc này tôi đã trực tiếp dự hội nghị với các Hiệu trưởng của các trường đại học, cao đẳng trong cả nước. Chúng tôi cũng đã chỉ rõ ra những yếu kém trong lĩnh vực này, trước hết là yếu kém trong quản lý Nhà nước về mặt thể chế, về mặt quy trình, quy chế để thành lập trường, để nâng cấp trường, để mở chuyên ngành, để tuyển sinh chưa hoàn thiện, cái gì chưa hoàn thiện ta phải bổ sung. Hai là có quy trình, quy chế rồi, có luật lệ rồi nhưng việc kiểm tra, giám sát chưa tốt thì phải khắc phục. Với tinh thần chung là chúng ta vừa phát triển số lượng hợp lý theo quy hoạch, vừa từng bước nâng cao chất lượng.

Về trách nhiệm để đại học như trong báo cáo này, chúng tôi rất hoan nghênh giám sát chuyên đề của Quốc hội về chất lượng đào tạo đại học, nhưng để có 12 trường theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì 12 trường chiếm khoảng hơn 20% chưa thực hiện đúng điều kiện để đảm bảo chất lượng, chúng tôi đã yêu cầu chấn chỉnh việc này. Còn trách nhiệm để xảy ra tình trạng này thì trách nhiệm của Chính phủ, trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trách nhiệm của người đứng đầu Chính phủ, mà trách nhiệm đó chính chúng tôi đã thấy và đã hành động như đã báo cáo với các đồng chí, báo cáo với Quốc hội.

Còn đồng chí có nói là gửi đề nghị với tôi xử lý trách nhiệm đồng chí Bộ trưởng về trường đại học nào đó, tôi nhớ có nhận được và đã giao cho Thanh tra Chính phủ thanh tra việc này xem thế nào. Đồng chí nói là 4 tháng rồi chưa thấy trả lời, tôi cũng chưa được thanh tra Chính phủ báo cáo lại và tôi nghĩ rằng tôi làm như thế là nghiêm túc. Đồng chí là đại biểu Quốc hội đồng chí gửi cho tôi, đồng chí có ý kiến về một Bộ trưởng của chúng tôi về một trường đại học tôi đã yêu cầu Tổng thanh tra Chính phủ thanh tra và báo cáo lại Thủ tướng, đến hôm nay tôi chưa nhận được tôi sẽ kiểm tra xem việc này đến đâu. Tôi xin nói với đồng chí là một việc có thể có mặt này mặt khác nhưng khi xử lý phải hết sức bình tĩnh, khách quan, đúng người, đúng việc, có khi nghe một chiều, một phía nó chưa phải là bản chất sự việc.

Đại biểu Thuyết có hỏi về vụ án PCI đã xuất hiện việc đưa hối lộ từ bên ngoài. Chính phủ sắp tới chỉ đạo như thế nào về vấn đề này? Quy định pháp luật để xử lý những biểu hiện này như thế nào? Thưa các đồng chí, tôi có thể nói mấy ý kiến như sau:

Vụ án PCI, PCI là viết tắt của một công ty tư vấn của Nhật Bản. Nhà chức trách Nhật Bản, nhà nước Nhật Bản, cơ quan bảo vệ pháp luật của Nhật Bản xét xử một số quan chức của công ty này về tội đưa hối lộ mà báo chí ngoài nước, trong nước chúng ta cũng có thông tin về việc này.

Trong xét xử các quan chức PCI này về tội đưa hối lộ thì có liên quan một dự án ở Việt Nam, đó là Đại lộ Đông - Tây của Thành phố Hồ Chí Minh. Liên quan đến vụ án này thì có liên quan đến ông Sỹ và một vài cá nhân khác, ông Sỹ là trưởng ban quản lý dự án này. Khi được thông tin này các cơ quan chức năng của chúng ta, mà chính tôi cũng đã trực tiếp yêu cầu các cơ quan chức năng của chúng ta rất có trách nhiệm là tìm hiểu vấn đề này, phối hợp với bạn về vấn đề này theo đúng pháp luật của Việt Nam.

Và những gì mà chúng ta đã phát hiện được, chúng ta đã có chứng cứ và theo pháp luật Việt Nam chúng ta truy tố, đã khởi tố, đã xét xử ông Sỹ và một số người liên quan, đó là xét xử theo pháp luật của Việt Nam, theo những chứng cứ tư pháp, chứng cứ pháp luật mà chúng ta có được. Đồng thời chúng ta cũng yêu cầu bạn cung cấp cho chúng ta những chứng cứ mà bạn có được.

Các cơ quan chức năng cũng báo cáo với tôi là gần đây bạn đã chuyển hồ sơ xét xử của cơ quan tư pháp của bạn, tôi nghe nói là hàng ngàn trang gì đó, các đồng chí nói là cũng khó khăn trong kinh phí, trong dịch thuật và tôi đã đồng ý cấp kinh phí và yêu cầu làm sao phải dịch thuật tài liệu đó ra tiếng Việt Nam cho chuẩn xác, trên cơ sở đó phải xem xét thông tin đó là một thông tin và xem xét trên cơ sở pháp luật của Việt Nam, đây là độc lập chủ quyền của chúng ta, đảm bảo với tinh thần đúng người, đúng tội, không bỏ sót tội nhưng cũng không làm oan.

Có đồng chí hỏi tôi là sao không lấy những chứng cứ đó mà buộc tội, tôi nói là pháp luật Việt Nam không cho phép làm như vậy. Đây là một thực tế và các cơ quan chức năng đang tích cực làm việc này. Quá trình qua thực tiễn này thì khiếm khuyết của pháp luật Việt Nam thế nào mà trong tình hình mới phải cần bổ sung thì chúng tôi sẽ đề nghị các cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu đề xuất để pháp luật làm một quá trình hoàn thiện để chúng ta bảo đảm cho quản lý xã hội của chúng ta ngày càng tốt hơn, phù hợp hơn trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.

Tóm lại đối với những việc mà có thông tin từ bên ngoài là đưa hối lộ cho công chức nào đó, quan chức nào đó của Việt Nam mà chúng tôi đều quan tâm và yêu cầu cơ quan chức năng phối hợp để bàn, để tìm hiểu, để xem xét xử lý một cách nghiêm túc theo đúng pháp luật của Việt Nam, đúng người đúng tội.

Ví dụ như việc báo chí cũng đưa tin về việc có một đơn vị doanh nghiệp của Úc hối lộ để được in tiền cho Việt Nam, một mặt chúng tôi đã yêu cầu cơ quan chức năng của Việt Nam tìm hiểu vấn đề này, nắm tình hình vấn đề này, đi vào kiểm tra vấn đề này, đồng thời một mặt giao cho Bộ Ngoại giao của chúng ta làm việc với cơ quan chức năng bên bạn, bạn cũng trả lời chính thức với ta là chúng tôi đang điều tra và sẵn sàng khi nào có kết luận chính thức thì mới cung cấp được cho Việt Nam. Mới đây chúng tôi cũng nhắc lại việc này cơ quan chức năng của bạn cũng trả lời với Bộ Ngoại giao của chúng ta là như vậy.

Xin nói với anh Thuyết và các đồng chí, thái độ của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương cũng như Đảng và Nhà nước ta rất nghiêm túc đối với mọi biểu hiện hành vi tham nhũng tiêu cực, nhưng trước mọi biểu hiện, trước mọi hiện tượng đều phải làm một cách khách quan, một cách đầy đủ, nghiêm túc theo đúng pháp luật của Việt Nam. Với tinh thần không để sót tội phạm nhưng cũng không làm oan cho một người nào. Tất cả phải bằng chứng cứ pháp luật, phải đứng trên cơ sở pháp luật.

Còn có ý kiến như anh Cuông nêu là nhiều việc chậm chúng tôi khi kiểm điểm từng vấn đề chúng tôi cũng nêu với cơ quan pháp luật là tại sao chậm để tìm ra chỗ chậm, điều tra, khởi tố, điều tra rồi truy tố, xét xử thì quá trình dài. Nhưng đứng về trách nhiệm Trưởng ban chỉ đạo tôi cũng cảm thấy chậm, tôi cũng sốt ruột nhưng khi nghe các đồng chí trình bày thì đi đến một điều các đồng chí làm nghiêm túc theo đúng quy định của pháp luật, không có việc gì mà trái pháp luật.

Cho nên vấn đề này chúng tôi cũng nói là nên tìm ra khâu phối hợp chỗ nào mà để chúng ta phải phối hợp nhanh hơn nữa trong từ điều tra, kết thúc điều tra, tới truy tố, tới xét xử phối hợp khâu nào cho nó nhanh hơn, cho nó tốt hơn chứ còn không thể làm trái pháp luật được. Tôi xin nói thêm chỗ anh Thuyết vừa nêu như thế.

Còn 80% là khiếu nại về đất đai đúng đây là một thực tế, các khiếu nại, các khiếu kiện hiện nay phần lớn là liên quan đến đất đai, đây là một thực tế mà chúng ta đã thấy và đã phân tích xử lý. Trong đó chủ yếu là khiếu nại về thu hồi đất, đền bù, tái định cư. Chính phủ cũng đã thấy việc này cũng đã kiểm điểm một mặt là xử lý xem việc giải quyết khiếu nại thực tế của người dân làm sao phải giải quyết cho nó đúng pháp luật nhưng cũng có lý, có tình trong từng trường hợp cụ thể.

Một mặt chúng tôi cũng khẩn trương sơ kết, tổng kết, đánh giá các khung luật lệ hiện có. Về Luật Đất đai điều gì chưa phù hợp thì chúng tôi đang khẩn trương chuẩn bị để báo cáo các cơ quan thẩm quyền, để trình Quốc hội sửa đổi Luật Đất đai. Trong khi chưa sửa Luật Đất đai thì thu hồi đất, đền bù thế nào, tái định cư thế nào thì cũng liên tục thảo luận, lấy ý kiến của các địa phương, các ngành, cũng vừa ban hành nghị định tôi nhớ chắc là Nghị định 69.

Tôi được đồng chí Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo hôm qua thì nói bước đầu triển khai cơ bản được đông đảo đồng tình cho rằng như thế có nhiều điểm đổi mới là phù hợp. Nhưng tôi nghĩ thực tiễn rất phong phú, chắc là khi áp cái này vào cuộc sống thì chúng ta phải theo dõi xem điều gì phù hợp rồi khẳng định để thực hiện cho tốt, còn điều gì chưa phù hợp thì quá trình thực hiện chúng ta sẽ hoàn thiện.

Nguyên nhân chắc có lẽ là khiếu kiện đất đai thì trước hết ta phải xem lại cơ chế chính sách pháp luật của chúng ta, điều gì phù hợp, điều gì chưa phù hợp thì chúng ta phải sửa đổi.

Thứ hai là trách nhiệm xem xét xử lý của các cấp chính quyền, các cơ quan chức năng. Có việc đã đúng pháp luật rồi, có quy định của pháp luật rồi nhưng xử lý không đúng thì phải sửa, việc này phải xem xét trách nhiệm cụ thể.

Thứ ba, thưa các đồng chí, có cái đã xử lý đúng rồi, chính tôi cũng trực tiếp rất nhiều trường hợp nghe là đúng rồi, thỏa đáng rồi và có cái là chính quyền địa phương vì lợi ích chung đã vượt quá thỏa đáng, nhưng rất tiếc có những trường hợp cá biệt đó thì người ta cũng không chịu, việc này chúng ta phải tăng cường tuyên truyền giáo dục, thuyết phục, có cả 3 mặt như thế. Nguyên nhân thì chúng tôi có thể nói như thế, còn nguyên nhân về quản lý Nhà nước là luật pháp thể chế phù hợp chưa thì Chính phủ rất nghiêm túc chuyện này. Tổng kết đánh giá hoàn thiện thể chế kể cả luật, nghị định rồi các quy định cụ thể.

Thứ hai là đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ trên lĩnh vực này, phẩm chất, đạo đức, trách nhiệm để làm tốt hơn khiếu nại của công dân, 3 việc đã đúng rồi thì rất mong người dân chấp nhận vì lợi ích chung, vì sự phát triển của đất nước trong việc thu hồi đất, tái định cư, chuyển đổi ngành nghề để công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa.

Ý kiến thứ ba của anh Tiến, vùng kinh tế trọng điểm, các vùng kinh tế, kinh tế biên giới, kinh tế cửa khẩu. Thưa các đồng chí, trong Báo cáo của Chính phủ trước Quốc hội, hàng năm chúng tôi không có báo cáo việc này nhưng tất cả các vùng kinh tế, vùng kinh tế trọng điểm hàng năm chúng tôi đều có chỉ đạo và đánh giá vì mỗi vùng kinh tế trọng điểm đều có ban chỉ đạo rồi có chương trình hành động của Chính phủ để thực hiện nghị quyết của Bộ chính trị, nghị quyết của trung ương về phát triển các vùng này.

Có dịp chúng tôi sẽ yêu cầu cho cơ quan chức năng cung cấp cho đồng chí Tiến thêm về lĩnh vực này, nhưng tinh thần tôi xin nói gọn lại. Để triển khai thực hiện phát triển kinh tế xã hội, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010, kế hoạch 5 năm 2006 - 2010 Chính phủ luôn quan tâm đến những chuyên đề này, thường xuyên và hàng năm đều có sơ kết đánh giá để làm cho tốt hơn, tinh thần chung là thực hiện tốt chiến lược, thực hiện tốt kế hoạch 5 năm theo tinh thần Nghị quyết Đại hội X của Đảng.

Như tôi đã trình bày trong giải trình sáng nay, chúng tôi đang yêu cầu tất cả các đồng chí phụ trách, các cán bộ chức năng đánh giá lại, rà soát lại chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, phát triển vùng, gắn với việc xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 cũng như kế hoạch 5 năm 2011 - 2015. Tôi xin trình bày như vậy. Cảm ơn các đồng chí.

Lê Văn Cuông  - Thanh Hoá

Trong Báo cáo của Chính phủ cũng như Báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phòng, chống tham nhũng có đề cập đến tình hình tham nhũng vẫn còn diễn biến phức tạp và hoạt động của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng đang còn hạn chế có liên quan đến công tác tổ chức của Ban chỉ đạo này hay không bởi vì Trưởng Ban chỉ đạo là Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh "vừa đá bòng vừa thổi còi", như thế có ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động hay không.

Thứ hai, tôi có đề cập đến vấn đề có một địa phương được Thủ tướng chỉ đạo 5 lần nhưng Chủ tịch không chấp hành đó là Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Hà Giang, có liên quan đến sự việc của công ty Sông Lô. Xin báo cáo Thủ tướng như vậy, xin trân trọng cảm ơn.

Nguyễn Tấn Dũng  - Thủ tướng Chính phủ

Tôi xin nói Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng ở địa phương do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh làm trưởng ban, việc này đã thảo luận kỹ. Có nhiều ý kiến khác nhau thảo luận kỹ ở Trung ương, thảo luận kỹ ở Quốc hội và Ban này mới hình thành, thời gian cũng chưa nhiều chúng ta cần theo dõi thêm và đánh giá từ thực tiễn, chưa nên vội vàng kết luận. Như thế nào là đá bóng, như thế nào là thổi còi có lẽ còn phải trao đổi với đồng chí thêm, Uỷ ban nhân dân phải làm theo chức năng, phải làm theo pháp luật, việc như thế nào là đá bóng, như thế nào là thổi còi trong chức năng này có lẽ chúng ta phải trao đổi thêm với nhau.

Đồng chí nói về Chủ tịch tỉnh Hà Giang chúng tôi sẽ nghe lại việc này. Xin cảm ơn.

Lê Như Tiến  - Quảng Trị

Gần đây cử tri và đặc biệt trong phiên thảo luận về kinh tế - xã hội có đại biểu Quốc hội phát biểu là có tình trạng cát cứ, riêng rẽ, cạnh tranh không lành mạnh, lãng phí nguồn lực, thiếu tính liên kết và đặc biệt là thiếu nhất quán về chính sách ưu tiên đầu tư ở các vùng kinh tế trọng điểm, các vùng kinh tế - xã hội, đặc biệt là các khu kinh tế cửa khẩu. Xin Thủ tướng cho biết có việc đó hay không và nếu có thì giải pháp để khắc phục thế nào? Xin cảm ơn Thủ tướng.

Nguyễn Tấn Dũng  - Thủ tướng Chính phủ

Tôi cũng nghe đầu tư có nơi chưa phù hợp, có nơi thì lãng phí không phù hợp với quy hoạch, nhưng thưa các đồng chí là hiện tượng này cũng có, tức là có những dự án, những công trình đầu tư không phù hợp với quy hoạch. Vấn đề này trong kiểm điểm đánh giá trong đầu tư chúng tôi đã trình bày trong này, nhưng trên thực tế chúng tôi cũng đã rà soát lại, có những việc đầu tư trái với quy hoạch nhưng phù hợp với thực tế.

Có lẽ quy hoạch của chúng ta có cái phải điều chỉnh, cũng có dự án cụ thể thì đầu tư kém hiệu quả. Đây là một yếu kém chúng tôi sẽ tiếp tục chấn chỉnh việc này. Tinh thần là phân cấp đầu tư mạnh, đúng, phù hợp cho chính quyền địa phương trên cơ sở quy hoạch thống nhất để nâng cao hiệu quả đầu tư. Đầu tư theo quy hoạch, quản lý đầu tư cũng theo quy hoạch và từng bước nâng cao chất lượng quy hoạch. Những cái cụ thể ở địa phương cũng xuất phát từ yêu cầu thực tế của địa phương.

Chắc các đồng chí cũng biết là mỗi đầu tư ở địa phương đều có việc xem xét của cơ quan chức năng địa phương, có Uỷ ban nhân dân địa phương, của Hội đồng nhân dân địa phương đó đã được cấp ủy đó, người lãnh đạo trực tiếp xem xét. Cho nên bây giờ nếu đánh giá chung thì chúng tôi cũng đã có báo cáo, nhiều lần báo cáo trong công tác đầu tư chúng ta nói chung là tốt, đem lại thành tựu chung, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhưng đầu tư có hiệu quả, đúng quy hoạch thì cũng có dự án này, dự án khác chưa thật phù hợp và hiệu quả.

Đó là một thực tế mà chúng tôi đang chỉ đạo, Chính phủ đang chỉ đạo cố gắng khắc phục những hạn chế, yếu kém này, nhưng đó là những việc ít, không phổ biến, nhưng cũng không phải là ít và không phổ biến mà chúng tôi không quan tâm. Chính phủ đang quan tâm, chỉ đạo để công tác đầu tư của chúng ta ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn. Xin cám ơn đồng chí.

Ngô Văn Minh  - Quảng Nam

Thứ nhất, xung quanh vấn đề thủy điện, rất chân thành cảm ơn Thủ tướng trong Báo cáo giải trình hồi sáng Thủ tướng đã nói được những vấn đề cử tri và một số đại biểu Quốc hội thấy qua trả lời của một số Bộ trưởng chưa được hài lòng, sáng nay Thủ tướng đã nói được các điều đó, đáp ứng được mong mỏi của cử tri, làm sao thủy điện của chúng ta phải rà soát được quy hoạch và Thủ tướng chỉ đạo xem xét lại quy trình vận hành thế nào cho đúng.

Thực tế vừa qua có chuyện chúng ta xả lũ theo quy trình để bảo vệ an toàn hồ đập là đúng rồi, nhưng chưa tính tới chuyện như thế cộng hưởng với lũ tự nhiên nên nước lũ dâng cao ảnh hưởng đến tài sản, tính mạng, đời sống của nhân dân. Trong vấn đề này trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng tôi xin phép được đề xuất thêm với Thủ tướng là chúng ta rà soát lại với quy hoạch thì phải làm sao thủy điện phải đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu và nhiệm vụ của thủy điện.

Trong đó chưa để ý đến 3 nhiệm vụ của thủy điện mà Quốc hội và Chính phủ cũng đã thường nói là: Thứ nhất là cung cấp điện cho quốc gia. Thứ hai là phải điều tiết được lũ rồi cấp nước cho mùa kia, rồi giải quyết được đời sống của dân cư trong vùng và góp phần thúc đẩy kinh tế ở địa phương. Vấn đề đó tôi đề nghị là Chính phủ chỉ đạo thêm vấn đề này để đạt được có hiệu quả tổng hợp của thủy điện. Và chỉ đạo kiên quyết để cho các bộ, ngành liên quan có trách nhiệm và ngồi lại với nhau giải quyết càng sớm càng tốt các quy trình vận hành đủ chứ chúng ta không thể như vừa rồi chúng ta làm chậm quá mà mai mốt trở lại vấn đề này thì sẽ khó khăn. Mà nhân dân tiếp tục sẽ kiến nghị vấn đề này. Xin đề nghị với Thủ tướng ý chỉ đạo về thủy điện như thế.

Vấn đề thứ hai, về chương trình giảm nghèo của 62 huyện thì trong báo cáo tại trang 9 của Chính phủ có nêu là 62 huyện này cùng với địa phương Chính phủ đề nghị chọn ra một số huyện nữa để đầu tư kêu gọi nguồn lực địa phương thì tôi nghĩ là chương trình này nói như thế nó khó cho 28 huyện của 18 tỉnh đang đề nghị Chính phủ đưa vào thực hiện Nghị quyết 30 a. Về tất cả 18 tỉnh này theo tôi được biết là các tỉnh nghèo thì không thể thực hiện được nguồn lực để đầu tư cho 28 huyện nghèo này.

Trong khi đó Chính phủ 1 năm chúng ta cấp 25 tỷ và cộng với 1.600 của tập đoàn, tổng công ty Nhà nước nữa. Tôi nghĩ nếu như thế này Chính phủ nên chỉ đạo giải quyết bớt phần này ra hỗ trợ thêm cho các huyện này nếu chúng ta chưa được đưa vào trong Nghị quyết 30A của 28 huyện tiếp theo. Mong Thủ tướng có giải pháp chỉ đạo đồng bộ hơn để chúng tôi thực hiện chuyên ngành có hiệu quả. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Trần Thị Quốc Khánh  - TP Hà Nội

Tôi có ba vấn đề mong được gửi đến Thủ tướng;

Thứ nhất, là về kỷ cương hành chính, Luật tổ chức Chính phủ hiện hành quy định Thủ tướng là người đứng đầu Chính phủ có nhiệm vụ quyền hạn quyết định chủ trương, biện pháp cần thiết để lãnh đạo điều hành hoạt động của Chính phủ và hệ thống hành chính Nhà nước từ trung ương đến cơ sở, đôn đốc kiểm tra thực hiện những quyết định của Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ cũng như chính Thủ tướng ở các ngành các cấp, có quyền miễn nhiệm, điều hành, cách chức Chủ tịch, các phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Những kỳ họp gần đây nhiều đại biểu Quốc hội phản ánh kiến nghị với Thủ tướng về tình trạng kỷ cương hành chính không nghiêm, trên bảo dưới không nghe ở nhiều địa phương, không ít chính quyền các cấp, nhất là các cấp huyện, phường, xã, sở ngành chuyên môn thiếu quan tâm giải quyết dứt điểm đơn thư khiếu tố của nhân dân. Trong đó có những vụ việc đã có ý kiến kết luận của Thủ tướng và của các bộ, ngành trung ương.

Báo cáo của Chính phủ năm 2008 và năm 2009 cũng cho thấy còn trên 250 vụ việc bức xúc kéo dài đã có ý kiến của Thủ tướng và 380 vụ việc đã có kết luận của các bộ, ngành nhưng chưa được các cơ quan và ủy ban nhân dân các cấp tổ chức thực hiện. Đề nghị Thủ tướng cho biết vì sao Thủ tướng chưa thực hiện hết nhiệm vụ quyền hạn được pháp luật giao cho khi cần thiết thực hiện quyền miễn nhiệm, cách chức một số lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã không tuân thủ chỉ đạo của cấp trên nhằm tăng cường kỷ cương hành chính.

Trong trường hợp phải có ý kiến của các cấp có thẩm quyền thì vì sao Thủ tướng không kiến nghị kịp thời với cấp có thẩm quyền kiểm tra, xem xét trách nhiệm của cá nhân lãnh đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh để làm căn cứ xử lý vi phạm hành chính theo thẩm quyền. Thủ tướng có còn gặp khó khăn gì hay Thủ tướng còn ngại xử lý cán bộ lãnh đạo cấp dưới có sai phạm.

Tôi xin hỏi vấn đề thứ hai, Luật giao dịch điện tử và Luật phòng, chống tham nhũng được Quốc hội thông qua từ năm 2005, Luật công nghệ thông tin và Luật quản lý thuế được thông qua năm 2006 đều quy định các cơ quan Nhà nước tăng cường áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý tạo thuận lợi để công dân, cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm hướng dẫn thực hiện trình tự giải quyết công việc để các tổ chức, cá nhân chủ động thực hiện, không phải trực tiếp tiếp xúc với cán bộ, công chức Nhà nước, thực hiện đổi mới phương thức thanh toán, áp dụng thanh toán, tài khoản thông qua tài khoản ngân hàng.

Xin Thủ tướng cho biết vì sao Thủ tướng chưa chỉ đạo và đầu tư thích đáng để toàn bộ các bộ, ngành, cơ quan, Ủy ban nhân dân các cấp sơm ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý Nhà nước và giao dịch với tổ chức công dân theo điều luật trên. Vì sao Chính phủ chưa áp dụng chữ ký điện tử trong giao dịch của cơ quan Nhà nước, của các tổ chức cá nhân với cơ quan Nhà nước theo quy định của pháp luật, nhằm quản lý chặt chẽ, tiết kiệm chi phí và thực hiện cải cách thủ tục hành chính hiệu quả hơn. Trong 3, 4 năm qua trách nhiệm của Chính phủ và của Ban chỉ đạo cải cách hành chính đã làm gì để đưa đạo luật trên vào cuộc sống.

Câu hỏi thứ ba, vì có quá nhiều vấn đề nhưng tôi thấy đây là những ý kiến rất quan tâm của cử tri. Đề nghị Thủ tướng cho biết việc lồng ghép giới trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Luật bình đẳng giới được thực hiện như thế nào? Việc xem xét trách nhiệm của những người đứng đầu các cơ quan quản lý Nhà nước các cấp, nhất là ở địa phương, cơ sở không thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu quốc gia về bình đẳng giới, được Thủ tướng xử lý như thế nào? Xin cảm ơn Quốc hội.

Nguyễn Đình Xuân  - Tây Ninh

Thủ tướng đã nhiều lần phát biểu nếu như địa phương nào để mất rừng thì người lãnh đạo địa phương đó phải chịu trách nhiệm. Thưa Thủ tướng, trong năm vừa qua chúng ta mất rất nhiều rừng, trong 5 năm vừa qua mỗi năm chúng ta mất 51 nghìn ha rừng, trong đó 20 nghìn ha rừng do chuyển đổi sang mục đích, khác trong khi pháp luật quy định rất chặt chẽ trên 200 ha rừng đặc dụng và 1.000 ha rừng sản xuất đã phải trình Quốc hội và chỉ có Thủ tướng mới có quyền điều chỉnh các khu rừng đặc dụng và vườn quốc gia. Tuy nhiên, các địa phương đã vận dụng pháp luật một cách tương đối tùy tiện và làm mất rất nhiều rừng, nhưng Thủ tướng chưa kỷ luật ai. Vậy xin hỏi Thủ tướng, khi nào Thủ tướng sẽ làm việc này.

Thứ hai, về vấn đề thủy điện A Vương và một số công trình thủy điện khác có những cáo buộc hết sức nghiêm túc trên báo chí và có những nhà khoa học đã đồng tình rằng thủy điện có lỗi, nhưng ngành thủy điện và Bộ trưởng Bộ Công thương hôm qua đã nói rằng thủy điện vô tội, việc này không thể nói một cách chủ quan như vậy, tôi đề nghị Thủ tướng xem xét lại vấn đề này.

Riêng cá nhân tôi đã có sự xem xét nghiêm túc về thủy điện A Vương và thấy rằng trước khi lũ đến cả nước chuẩn bị chống lũ, riêng A Vương bình chân như vại, không xả ra một khối nước nào hết, vẫn giữ cao trình mực hồ là 360m và chỉ cần để 32h sau lũ là lên 380m là đầy hồ, trong khi đó họ hoàn toàn có thể chứa được một lượng gấp đôi số đó, nhưng họ đã không xả ra trước khi lũ về. Đề nghị Thủ tướng cho biết ý kiến và có nên chăng mở cuộc điều tra rõ ràng để có kết luận thỏa đáng. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Trịnh Thị Nga  - Phú Yên

Trong Báo cáo giải trình sáng nay của Thủ tướng Chính phủ tôi rất đồng tình và cũng gần như thỏa mãn, chỉ có một điều tôi quan tâm và xin Thủ tướng cho biết sự chỉ đạo của mình như thế nào để các Bộ trưởng thực hiện lời hứa. Vì trong thời gian vừa qua có nhiều Bộ hứa nhưng từ kỳ họp trước đến kỳ họp sau vẫn chưa thực hiện được. Có những nội dung đã hứa thì hôm nay Thủ tướng Chính phủ nêu ra đến năm 2011 mới triển khai. Đề nghị Thủ tướng cho biết có giải pháp gì để chỉ đạo thực hiện lời hứa ở kỳ họp này thì kỳ họp sau phải giải quyết dứt điểm.

Trong Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có rất nhiều nội dung đã và sẽ trình bày cho Thủ tướng Chính phủ, rất nhiều văn bản, vậy Thủ tướng Chính phủ sẽ sắp xếp lịch trình như thế nào để sớm xử lý các văn bản mà nhiều bộ trả lời chất vấn trong tình trạng là các văn bản đang xếp hàng chờ ý kiến Thủ tướng Chính phủ. Xin hết. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Nguyễn Tấn Dũng  - Thủ tướng Chính phủ

Trước hết tôi trả lời một chút vấn đề thủy điện. Chúng ta đầu tư phát triển thủy điện rất là cần thiết. Thủy điện là tiềm năng lớn của nước ta, chúng ta cần phải phát huy, phải khai thác nhưng mà khi quy hoạch thủy điện thì luôn luôn có điều chúng tôi đặt ra mấy yêu cầu đúng như các đồng chí vừa nêu. Vừa phải đảm bảo yêu cầu phát điện, bảo đảm yêu cầu cung cấp nước cho sản xuất, cho sinh hoạt, yêu cầu tham gia vào cắt lũ, chặn lũ, giảm lũ cho hạ lưu, góp phần phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn.

Mỗi công trình thủy điện nào cũng đặt ra có thể là 3 mục tiêu. Hiện nay chúng ta đang tích cực triển khai nhiều dự án công trình để đưa vào sử dụng. Kết quả đem lại là thấy rất rõ, kể cả 4 mục tiêu nữa nhưng khi qua quá trình thực tiễn kiểm nghiệm từ thực tiễn bên cạnh vấn đề đạt được đó, kết quả đó bây giờ tổng nguồn của chúng ta về thủy điện hơn 30% rồi. Hôm qua các đồng chí nghe Bộ trưởng Công thương trình bày, nếu như năm 2007 chúng ta có 12.000 Mw thì năm 2008 chúng ta tăng thêm 3.000 MW nữa là 15.000Mw, mỗi năm tăng 3000 để đảm bảo cung ứng điện, thủy điện chiếm hơn 30%.

Quá trình này chúng tôi thấy bên cạnh mặt được thì phải làm gì qua thực tế biến đổi khí hậu, thiên tai bão lũ xảy ra vừa qua. Có những việc chúng ta chưa lường trước được, chúng ta chưa dự báo hết được, thậm chí những trạm quan trắc thủy văn ở Tây Nguyên, Kom Tum chúng ta đặt những trạm đó ở vị trí lũ lịch sử trước đây không tới, nhưng bây giờ đã cao hơn và nó cuốn đi hết trạm quan trắc đó. Đó là những cái chúng ta chưa lường hết, chúng ta chưa dự báo được hết mà không phải do năng lực, trình độ mà do biến đổi khí hậu, diễn biến phức tạp của thiên tai.

Trước tình hình đó tôi chỉ đạo 3 việc:

Thứ nhất, rà soát lại quy hoạch xem quy hoạch của chúng ta về thủy điện vừa, thủy điện lớn trên các hệ thống sông, cái nào phù hợp, cái nào chưa phù hợp. Căn cứ vào diễn biến mới nhất của kịch bản biến đổi khí hậu mà chúng ta mới công bố. Căn cứ vào thực tế diễn biến phức tạp của bão lũ vừa qua mà chúng ta đánh giá, xem xét lại quy hoạch để điều chỉnh, bổ sung cần thiết để chúng ta thích nghi được với thiên nhiên, chúng ta phát huy được mặt lợi, mặt tốt, hạn chế tối đa thiệt hại, đó là việc làm mà chúng tôi đã chính thức yêu cầu và Bộ trưởng Bộ Công thương đã chấp hành việc này và đang lập đoàn để kiểm tra và chúng tôi sẽ có hội đồng đánh giá nghiêm túc,

Thứ hai, vừa nãy tôi chưa nói điều này với các đồng chí, đó là mục đích, yêu cầu của một dự án thủy điện đặt ra có 4 yêu cầu lớn là cung cấp điện, cung cấp nước cho sản xuất, đời sống, tham gia chặn lũ, cắt lũ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội, trong đó phát triển kinh tế - xã hội có bảo đảm môi trường. Từ yêu cầu này Bộ Công thương đã ban hành một tiêu chí, có thể nói là một bộ tiêu chí để xem xét, thẩm định, phê duyệt từng dự án thủy điện, tiêu chí này đạt chưa, tiêu chí kia đạt chưa, cả về kinh tế, về xã hội, về môi trường, về tham gia cung cấp nước, chặn lũ, cắt lũ.

Chúng tôi cũng yêu cầu qua thực tiễn rà soát lại cái này để bổ sung tiêu chí để xem xét cho chính quyền địa phương hay Bộ, ngành nào đó hay chủ đầu tư nào đó, xem xét cho một quyết định đầu tư một dự án thủy điện để đem lại lợi ích tổng hợp cao nhất và hạn chế thấp nhất những thiệt hại do công trình mới đặt ra. Bởi vì cái gì mới bên cạnh mặt lợi nó có mặt trái của nó, nhưng chúng ta lấy lợi ích tổng hợp tối đa và hạn chế thấp nhất những cái có thể gây thiệt hại.

Vấn đề thứ ba, là đối với một dự án thủy điện nào hay một hồ chứa nào, thậm chí không phải là hồ chứa của thủy điện, đó là hồ chứa thủy lợi cũng có quy trình vận hành hồ chứa. Anh Xuân ở Tây Ninh chắc rõ như hồ chứa Dầu Tiếng của chúng ta là một hồ chứa thủy lợi. Nhưng quy trình này cũng phải được hoàn thiện, ra rất sớm, khi vận hành rồi có những lúc thành phố Hồ Chí Minh ven sông Sài Gòn là ngập.

Chúng tôi yêu cầu phải đánh giá lại để điều chỉnh quy trình vận hành và chúng tôi đã yêu cầu cái này chuyển giao cho Bộ Tài nguyên và môi trường chức năng này. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường chủ trì cùng với Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Công thương rà soát đánh giá lại quy trình vận hành của từng hồ chứa trong cả nước. Căn cứ vào đâu cũng như phần trên tôi trình bày với các đồng chí, căn cứ vào kịch bản, cái biến đổi khí hậu.

Căn cứ vào thực tiễn đang diễn ra rất phức tạp, qua bão lũ vừa rồi thì quy trình hồ chứa của từng hồ cũng phải được bổ sung hoàn thiện cho nó chặt chẽ, cho nó hiệu quả. Với nguyên tắc là vận hành hồ chứa này là để cung cấp nước cho sinh hoạt, cung cấp nước cho điện, giữ nước để đảm bảo điện, nước cho sinh hoạt, nước cho dòng chảy, nước cho môi trường, và chặn lũ ngăn lũ. Nhưng mà khi có mưa lũ thì hồ nước này xả lũ không làm cho lũ tăng thêm so với lũ tự nhiên, thì quá trình này đó là yêu cầu đặt ra thì phải rà soát và điều chỉnh.

Các anh nêu tôi cũng muốn nói lại một ý này là chúng ta kiên định phải làm thủy điện với đa mục tiêu như thế. Nhưng mà phải làm chặt chẽ quy hoạch, chặt chẽ quy trình thẩm định, chặt chẽ về quy trình vận hành. Và trên một hệ sông nào có nhiều bậc thang thủy điện, nhiều hồ chứa thì phải có quy trình vận hành liên hồ chứa. Tôi nhớ nhiệm kỳ trước anh Khải phân công tôi phụ trách, tôi cùng các đồng chí Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn và Bộ công nghiệp rồi Bộ khoa học đã xem xét quy trình vận hành liên hồ chứa thủy điện Hòa Bình, rồi khi xuất hiện thủy điện ở Na Hang của Tuyên Quang và bây giờ chuẩn bị cả hệ thống này thì vận hành của liên hồ chứa này làm sao phát điện được, nhưng cung cấp nước được cho cả khu vực đồng bằng sông Hồng, của cả Hà Nội rồi chặn lũ, ngăn lũ cho cả khu vực này, tôi xin nói thêm được ý đó.

Thứ hai, là 62 huyện nghèo, việc xóa đói giảm nghèo là chương trình, sự nghiệp rất lớn, sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta, chúng ta đã làm không phải khi có 62 huyện nghèo này chúng ta mới làm, nhưng vì sao chúng ta có 62 huyện nghèo này. Chúng tôi đã trình bày với Quốc hội trong kỳ họp trước, đây là những nơi vùng sâu, vùng xa có lấy mức số hộ nghèo trên 50%, chúng ta cần tập trung đầu tư hỗ trợ trong một thời gian để tạo ra chuyển biến, thì dưới đó không phải chúng ta không làm mà chúng ta tiếp tục triển khai các chương trình.

Trong đó có một yêu cầu đặt ra đối với một số huyện hiện nay các đồng chí đề nghị lên như vậy là 28 huyện của 18 tỉnh chưa phải là đủ số hộ nghèo trên 50% nhưng cũng dưới đó một ít, ngấp nghé đó. Hôm vừa rồi tôi có cho ý kiến xử lý như sau: Bây giờ những huyện đó các địa phương phải lập dự án giảm nghèo căn cứ vào bộ tiêu chí mà Chính phủ trên này đã hướng dẫn thực hiện cho 62 huyện nghèo. Các đồng chí lập đề án, phải dành nguồn lực trong phần thẩm quyền ngân sách địa phương của mình vì phân cấp ngân sách rồi, rồi các nguồn lực xã hội các đồng chí có thể vận động để đưa vào đây, còn phần ngân sách Trung ương thu xếp hỗ trợ có mục tiêu cho các tỉnh mà có những huyện này.

Căn cứ vào ngân sách từng tỉnh mà hỗ trợ có mục tiêu. Tôi nghĩ cách làm như vậy là phù hợp. Còn bây giờ mở rộng ra nữa thì chúng ta chưa đủ sức, chúng ta cố gắng tập trung trong một số năm chúng ta chuyển biến thật sự 62 huyện này với 2,5 triệu dân mà 90% là đồng bào dân tộc thiểu số, mà nghèo trên 50% là số hộ nghèo trong 1 huyện chúng ta tập trung sức chúng ta làm. Còn các huyện khác mà có tỷ lệ gần đến 50% hoặc dưới đó một ít, 28 huyện này thì các tỉnh lập dự án, triển khai dự án bằng các nguồn lực của địa phương mình cộng với sự hỗ trợ có mục tiêu của Trung ương để chúng ta cùng nhau lo sự nghiệp xóa đói giảm nghèo bền vững.

Còn đồng chí Khánh nêu kỷ luật hành chính, tôi cũng có thể nói với đồng chí như sau: Kỷ luật kỷ cương, kỷ luật hành chính của chúng ta là một quá trình phấn đấu, chúng ta cũng tiến bộ rất nhiều. Nếu như đất nước này, Nhà nước này không có kỷ luật, kỷ cương hành chính thì chúng ta không đạt được thành tựu như vừa qua. Ở đây cũng có rất nhiều đồng chí lãnh đạo ở địa phương, có thể nói rất nghiêm túc, rất trách nhiệm, nghiêm túc với mệnh lệnh của cấp trên, nghị quyết của cấp trên, trách nhiệm với nhân dân, với đất nước, với địa phương mình trong phát triển kinh tế, xã hội, trong đảm bảo an ninh, quốc phòng, trong đối phó với thiên tai, bão lũ, trong trách nhiệm với nhân dân. Bên cạnh mặt tốt, ưu điểm, đa số đó vẫn còn một bộ phận, việc này, việc khác chưa nghiêm, tôi nghĩ đây có lẽ là một quá trình phát triển có mặt còn chưa thật tốt, chúng ta tiếp tục phấn đấu.

Về xử lý kỷ luật, trong pháp luật thì Thủ tướng có quyền như thế nhưng xử lý kỷ luật cũng phải theo trình tự quy định của pháp luật, theo tính chất, mức độ của từng sự việc, theo quy định của pháp luật và quy định của Đảng. Việc này Chính phủ cũng như Thủ tướng Chính phủ hết sức cố gắng làm đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Tôi nhớ đồng chí Phạm Văn Đồng có lần cũng nói, đồng chí có lẽ làm Thủ tướng lâu nhất của đất nước, nhưng đồng chí chưa xử lý kỷ luật một đồng chí nào từ đồng chí Chủ tịch xã, phường trở lên.

Hơn 3 năm nay tôi làm Thủ tướng tôi cũng chưa xử lý kỷ luật một đồng chí nào, chắc là cũng phải học theo đồng chí Phạm Văn Đồng. Trên tinh thần đó rất mong cả hệ thống chính trị của chúng ta có trách nhiệm cùng nhau, các đồng chí đứng đầu địa phương mà nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ thì chúng ta cũng không mong muốn có kỷ luật, có xử lý. Chỗ thủy điện A Vương đồng chí Xuân nói kỷ luật, tôi cũng xin trao đổi ý như vậy.

Về vấn đề chị Khánh nói áp dụng công nghệ thông tin thì Chính phủ có cả một Chương trình Chính phủ điện tử bao gồm quan hệ trong nội bộ của hệ thống chính quyền, người dân với doanh nghiệp để chữ ký điện tử, để đóng thuế thông qua hệ thống tin học v.v... Chính phủ đang triển khai, có cái thực hiện rồi, có cái đang và sẽ tiếp tục triển khai nhưng đây là một chương trình mới, rất lớn và chúng tôi đang đôn đốc kiểm tra.

Còn về vấn đề bình đẳng giới, Chính phủ có cả một chương trình hành động để thực hiện bình đẳng giới. Chúng tôi mong các đồng chí ở Hội phụ nữ, các đồng chí phối hợp thực hiện, đây là một quan điểm, một Nghị quyết của Đảng ta, của Nhà nước và có luật pháp, chúng ta đã thực hiện được rất nhiều về bình đẳng giới. Số liệu tôi trình bày với các đồng chí, số tuyển sinh vào đại học, cao đẳng trong những năm qua, tỷ lệ các em nữ chiếm hơn 51% đậu đại học, cao đẳng. Chỉ một con số đó thôi cũng nói lên tính ưu việt của chế độ ta trong bình đẳng nữ, các đồng chí lưu ý trong phần trình bày, đây là thành tựu rất lớn nhưng chúng ta phải cố gắng nhiều hơn.

Về ý kiến của chị Nga, chỉ đạo các Bộ trưởng thực hiện lời hứa, đây là nhiệm vụ của Thủ tướng và trách nhiệm của Bộ trưởng. Các Bộ trưởng đã giải trình báo cáo trước Quốc hội, trước nhân dân. Các Bộ trưởng của Chính phủ rất có trách nhiệm đã giải trình, báo cáo trước Quốc hội và nhân dân đều có kế hoạch thực hiện báo cáo giải trình của mình. Thủ tướng luôn luôn yêu cầu các Bộ trưởng những chức năng nhiệm vụ được giao phải làm tốt một cách nghiêm túc các nhiệm vụ của mình, kể cả những việc đã hứa với nhân dân, đã giải trình và báo cáo trước Quốc hội.

Còn việc gì trong thẩm quyền của các Bộ trưởng thì Bộ trưởng phải thực hiện, chủ động phối hợp với các bộ khác để thực hiện. Còn những việc nào thuộc thẩm quyền của Thủ tướng thì báo cáo để Thủ tướng xem xét quyết định, việc nào thuộc Chính phủ, Chính phủ xem xét quyết định. Còn chương trình làm việc như thế nào thì mời đồng chí Nga hỏi đồng chí Bộ trưởng Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ chúng tôi. Tôi xin không nói vấn đề này thêm. Cảm ơn các đồng chí.

Nguyễn Đình Xuân  - Tây Ninh

Chúng ta hiện nay có rất nhiều mục tiêu mâu thuẫn với nhau. Chúng ta vừa muốn giữ rừng để giữ sinh mạng cho đồng bào chống hạn hán, lũ lụt, chúng ta lại vừa muốn trồng cà phê, cao su, chúng ta lại muốn làm thủy điện và cũng muốn khai thác quặng mỏ. Chúng ta không muốn kỷ luật các vị đứng đầu nhưng chúng ta cũng muốn bảo vệ mạng sống cho anh em kiểm lâm và giữ rừng. như vậy thì trong số những mục tiêu mâu thuẫn nhau như thế này thì Thủ tướng sẽ chọn những mục tiêu nào là mục tiêu ưu tiên? Nếu mà chúng ta chọn mục tiêu như nhau cả tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ không đạt được mục tiêu nào cả. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Nguyễn Tấn Dũng  - Thủ tướng Chính phủ

Thủ tướng thì luôn luôn chọn mục tiêu nào có lợi nhất, lợi ích tổng hợp, có lần tôi đã trao đổi ngắn với anh Xuân thì việc giữ rừng và phát triển cây cà phê, cây cao su. Ví dụ bây giờ chúng ta cần rừng để che phủ, đúng rồi, hiện nay chúng ta có khoảng hơn 39% gì đó tỷ lệ rừng che phủ, chưa kể các cây công nghiệp, cây ăn quả. Phấn đấu đến năm 2020 chúng ta có tỷ lệ che phủ rừng khoảng 45% diện tích của đất nước này để phòng chống thiên tai, để tạo môi trường sinh thái, tỷ lệ đó đã có ở nước ta từ năm 1945 giờ chúng ta phấn đấu khôi phục lại ở mức đó.

Nhưng quy hoạch ở nơi nào, diện tích nào để đạt chỉ tiêu đó, chúng tôi chủ trương như sau: Bây giờ quy hoạch 3 loại rừng, rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng kinh tế. Rừng phòng hộ khoảng 6 triệu ha là phù hợp, rừng đặc dụng khoảng 2 triệu ha là phù hợp, còn 8 triệu ha là rừng kinh tế, 16 triệu ha là có diện tích che phủ phù hợp.

Nhưng khi quy hoạch phải tính đến hiệu quả tổng hợp khác, các đồng chí đã biết rồi, rừng thì hiệu ích rất tổng hợp, kinh tế, xã hội, môi trường nhưng khi diện tích rừng đặt ở đâu thì nó phục vụ theo ba loại rừng này theo quy hoạch. Nhưng diện tích ở nơi đó có thể phát triển rừng cũng được mà cũng có thể ta chuyển rừng là ở nơi khác nhưng diện tích đó, chất đất đó có thể trồng cây cao su hiệu quả hơn thì ta lựa chọn.

Mới đây các nhà khoa học và Bộ Nông nghiệp cũng đưa cao su thành một cây đa mục tiêu. Cho nên chúng tôi có yêu cầu qua rà soát đánh giá lại, từ khi Thủ tướng Võ Văn Kiệt phê duyệt cách đây hàng chục năm rồi là trong tổng thể rừng và phát triển cây công nghiệp đó cây cao su chiếm khoảng 700.000 ha. Trước đây đồng chí Tổng bí thư Lê Duẩn còn đưa ra mục tiêu là 1 triệu. 700.000 ha thì đến hôm nay chúng ta đã điều chỉnh quy hoạch đã có hơn 600.000.

Chúng tôi có yêu cầu tính toán lại ở phía Tây Bắc, miền Trung, Tây Nguyên, một ít ở miền Đông Nam Bộ để nó hài hòa giữa phát triển rừng, trồng rừng, bảo vệ rừng đạt chỉ tiêu đề ra như tôi trình bày với các đồng chí là độ che phủ phấn đấu 45% của đất nước này riêng rừng đến năm 2020, ba loại rừng 16 triệu ha như vậy. Còn lại là phát triển cây cao su, cây cà phê và cây ăn quả và các cây trồng phân tán khác, riêng cây cao su là 700.000 ha thì chúng ta đang kiểm soát được quá trình này.

Còn trong tổ chức thực hiện cụ thể như nơi này, nơi khác có một số phương tiện thông tin đại chúng đều nêu thì đây là quá trình triển khai thực hiện, cái gì chưa phù hợp chúng ta điều chỉnh. Nhưng mà với tinh thần là lợi ích tổng hợp, vừa bảo vệ rừng, vừa phát triển rừng theo đúng quy hoạch để đem lại lợi ích tổng hợp. Một sự phát triển bền vững phải vừa phát triển cây công nghiệp mà chúng ta có lợi thế để tạo việc làm tăng thu nhập, để xóa đói giảm nghèo, để phát triển đời sống.

Các đồng chí biết rồi một công nhân cao su bây giờ cao su mới trồng thôi cũng thu nhập 2-3 triệu đồng một tháng. Mà chúng ta có điều kiện tại sao chúng ta không làm và khi làm cây cao su chúng ta không quên việc là thực hiện mục tiêu trồng rừng của chúng ta. Tôi nhắc lại là 45% diện tích che phủ, 16 triệu ha rừng trong đó 2 triệu ha rừng đặc dụng, 6 triệu ha phòng hộ và 8 triệu ha là rừng kinh tế. Thì tinh thần đó thưa với các đồng chí là Chính phủ đúng là cái gì nó cũng phải đa mục tiêu, nó có nhiều mối quan hệ nhưng khi lựa chọn phải lựa chọn lợi ích tổng hợp, lợi ích có lợi nhất và hạn chế thấp nhất mặt trái của nó. Tinh thần tôi xin trao đổi thêm ý kiến đó. Xin cám ơn các đồng chí.

Lê Thị Dung  - An Giang

Trước hết tôi rất cám ơn Thủ tướng đã ủy quyền cho các bộ trả lời chất vấn của tôi, nhưng thực tế có một số trả lời chất vấn chưa làm tôi hài lòng cũng như là cử tri chúng tôi hài lòng. Chúng tôi xin đặt một câu hỏi như sau: Quyết định 497 được coi là gói hỗ trợ lãi suất dành cho nông dân, người dân ấm lòng với những quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Thế nhưng khi triển khai người dân bị sốc, với điều kiện cho vay, mua máy móc hết sức khắc nghiệt. Ngân hàng và cán bộ ngân hàng cũng bị bức xúc khi bị dân cho là làm khó, người dân kêu hãy chỉ cho tôi máy nội ở đâu để tôi mua thì chỉ không được, mấy tháng sau thì Bộ Công thương mới ra hướng dẫn và đến cuối tháng 5 ngân hàng vẫn chưa được triển khai giải ngân này và mấy tháng sau thì Bộ Công thương mới ra hướng dẫn nhưng chỉ ký tên không đóng dấu.

Địa phương có sản xuất nhưng lắp ráp chủ yếu là mấy ngàn chi tiết thì khó có thể thẩm định chi tiết nội địa chiếm bao nhiêu phần trăm. Đến ngày 19-08-2009, công ty trách nhiệm Miền Nam mới đưa danh sách gửi danh mục máy xuống. Trong uỷ quyền trả lời của Bộ Công thương là máy móc sản xuất trong nước chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của nông dân, sắp tới sẽ sản xuất tốt hơn nữa việc máy móc phục vụ. Qua thực trạng trên cũng như trả lời chất vấn của các bộ liên quan, xin Thủ tướng cho biết:

Thứ nhất, Thủ tướng suy nghĩ gì về trách nhiệm của các bộ trong tham mưu, điều hành tổ chức thực hiện. Vì sao nông dân lại tiếp tục chịu thiệt thòi khi những điều kiện để nông dân được hưởng ưu đãi lãi suất lại ngắm đến lợi ích coi doanh nghiệp sản xuất máy móc nhiều hơn và không khả thi trong thực tế, sắp tới thực hiện tiếp tục Quyết định 497 thì người nông dân có thực sự là người được thụ hưởng không?

Thứ hai, giải pháp nào để các quyết sách thực hiện quyết tâm chính trị của Thủ tướng sát hợp lòng dân được khả thi ngay từ khi ban hành chính sách. Xin cảm ơn Thủ tướng.

Nguyễn Tấn Dũng  - Thủ tướng Chính phủ

Về ý kiến của đại biểu tỉnh An Giang, trong báo cáo giải trình của tôi, tôi đã cố gắng giải đáp ý kiến của đồng chí. Vì không có thời gian tôi không kê ý kiến nào của đồng chí nào nhưng tôi cũng đã cố gắng để giải trình.

Thưa các đồng chí, các chính sách hỗ trợ kích thích kinh tế để đạt mục tiêu tổng hợp vừa ngăn chặn suy giảm kinh tế vừa giữ ổn định kinh tế vĩ mô, vừa đảm bảo an sinh xã hội, vừa thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, Chính phủ đã đưa ra hàng loạt chính sách là các chính sách đó đã tạo ra nguồn lực như tôi đã trình bày. Nguồn lực tổng hợp để thực hiện có kết quả mục tiêu đề ra năm 2009. Nhưng trong các chính sách đó tôi đã trình bày trong giải trình của mình là một số ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng trong nội dung và tổ chức thực hiện có cái chưa phù hợp, chưa tốt thì Chính phủ đã nhìn nhận việc này và tiếp tục hoàn thiện, sơ kết, đánh giá hoàn thiện nó.

Còn riêng Quyết định 497 của Thủ tướng hỗ trợ cho nông dân mua máy móc, vật tư, mua máy móc để sản xuất nông nghiệp, mua vật liệu xây dựng nhà ở nông thôn. Quyết định này đúng là chúng tôi kiểm điểm thì thấy rằng có mấy việc như sau:

Một, ngay từ đầu năm chưa có tính đến quyết định này. Khi ban hành Quyết định 131 tức là hỗ trợ lãi suất ngắn hạn, 443 hỗ trợ mua vật tư v.v... để sản xuất, qua 2 quyết định này mới thấy rằng trong kích thích phát triển kinh tế nên có hỗ trợ máy móc cho nông dân. Sau chuyến tôi đi làm việc với các tỉnh ở miền Trung, đồng bằng sông Cửu Long về tôi có nêu ý kiến này và thảo luận để xây dựng chính sách này. Nhưng thưa các đồng chí, cuối tháng 4 mới ban hành quyết định này nhưng quyết định này ra đời rồi thì đòi hỏi phải có hướng dẫn cụ thể của các bộ, ví dụ như tỷ lệ nội địa hóa, thủ tục này khác thì mãi tới tháng 8 Bộ Công thương mới có hướng dẫn, đây là hạn chế trong cụ thể hóa chủ trương.

 Tôi nghĩ rằng tháng 9 mới đi vào bắt đầu triển khai, tháng 10 các đồng chí đại biểu Quốc hội ra đây họp rồi cho nên đi vào cuộc sống chưa được bao nhiêu. Trong thực tế chúng tôi soát lại có những quy định chưa thật phù hợp và cũng còn khó khăn. Chúng tôi đã yêu cầu ngay trong giải trình đánh giá lại việc này và sửa đổi, bổ sung để việc hỗ trợ cho nông dân mua sắm máy móc nông nghiệp để cơ giới hóa nông nghiệp, nâng cao năng suất chất lượng hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp để giảm thất thoát sau thu hoạch là một mục tiêu mà Chính phủ đã có Nghị quyết về việc này.

Một Nghị quyết chuyên đề về giảm thất thoát sau thu hoạch. Và như tôi cũng có trình bày với các đồng chí, vừa sửa đổi, bổ sung những điều cụ thể trong 497 nhưng vừa giao cho Thống đốc ngân hàng Nhà nước xây dựng một Nghị định, gọi là chính sách hỗ trợ tín dụng để cho nông dân phát triển sản xuất nông nghiệp nông thôn. Khi Nghị định này ra đời sẽ bao quát được hết và những nội dung của quyết định này được sửa đổi, bổ sung sẽ được đưa vào Nghị định này. Trong khi chờ Nghị định đó thì chúng tôi sẽ điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi cần thiết để Quyết định 497 của Thủ tướng Chính phủ được triển khai có kết quả tốt hơn. Xin cảm ơn các đồng chí.

Nguyễn Phú Trọng  - Chủ tịch Quốc hội

Kính thưa Quốc hội, như vậy chúng ta đã qua 2,5 ngày tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại hội trường, bây giờ đã đến lúc phải kết thúc. Có vấn đề đặt ra là 2,5 ngày vừa qua chúng ta được gì, chưa được gì, có gì cần rút kinh nghiệm để lần sau làm tốt hơn và sắp tới phải làm gì tiếp, đó là điều chúng tôi muốn báo cáo với Quốc hội.

Đương nhiên đây cũng là những ý kiến rất sơ bộ, bước đầu, dựa trên cơ sở tổng hợp của Đoàn thư ký, của Văn phòng Quốc hội, ý kiến một số đại biểu Quốc hội, qua dư luận thông tin báo chí và các cử tri. Nếu để đánh giá đầy đủ, chính xác, toàn diện chắc là phải sau khi có ý kiến tổng kết kỳ họp này, các đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội còn góp ý kiến.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ có phiên họp sắp tới đây trong tháng 12 đánh giá, rút kinh nghiệm toàn bộ kỳ họp thứ 6, sẽ có phần nhận xét đầy đủ, đánh giá toàn diện, chính xác hơn về phiên chất vấn của chúng ta để rút ra được những kinh nghiệm thiết thực chúng ta tiếp tục đổi mới, cải tiến. Cho nên tôi nói là một số ý kiến bước đầu, sơ bộ, có thể là chưa chính xác nhưng cũng phải gom lại để chúng ta có cơ sở nghiên cứu tiếp.

Trước hết qua theo dõi thì chúng tôi thấy là phiên chất vấn của chúng ta kỳ này tiếp tục thu được sự quan tâm chú ý của cử tri, của dư luận xã hội và phải nói nó tiếp tục có sức cuốn hút và hấp dẫn. Vì sao tôi nói điều này: bởi vì với sự có mặt rất là đông mà lần nào chất vấn thì thường các vị đại biểu Quốc hội cũng đến đông nhất là hơn 95% tổng số đại biểu Quốc hội. Sự tham gia của hầu hết các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành, thành viên của Chính phủ đặc biệt là kể cả Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng không phải là đại biểu Quốc hội cũng tham gia suốt trong 2,5 ngày vừa qua. Với sự tham gia của nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo qua các thời kỳ, sự tham gia của các vị khách quý, sự quan tâm của báo chí, sự theo dõi chứng kiến của hàng triệu cử tri trong cả nước, của nhân dân trong cả nước qua các phương tiện thông tin đại chúng.

Tất cả những cái đó đã nói lên sức thu hút và hấp dẫn của phiên chất vấn. Cùng với hàng nghìn ý kiến của cử tri gửi đến Quốc hội với 260 chất vấn bằng văn bản của 114 đại biểu Quốc hội ở 44 đoàn gửi đến Thủ tướng và 20 vị Bộ trưởng, Trưởng ngành. Hôm nay kể cả hai ngày vừa qua đã có 122 lượt đại biểu đăng ký chất vấn và trao đổi trực tiếp tại hội trường đã nói lên sự quan tâm của các vị đại biểu Quốc hội và quy mô của phiên chất vấn. Đấy là đánh giá nhận xét, thứ nhất là phiên chất vấn của chúng ta tiếp tục được sự quan tâm chú ý của dư luận xã hội, của cử tri, của nhân dân cả nước, có sức thu hút và hấp dẫn nhất định.

Vậy điểm thứ hai cái gì tạo nên sự hấp dẫn và sức cuốn hút của các phiên chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, có thể có rất nhiều yếu tố nhưng chúng tôi thấy điều đầu tiên là vấn đề nội dung chất vấn. Nội dung chất vấn của chúng ta lần này tiếp tục đề cập đến những vấn đề bức xúc nóng hổi của cuộc sống, phản ánh tâm tư nguyện vọng của nhân dân, vừa cụ thể, vừa bao quát mang tầm vóc quốc gia, có ý nghĩa chỉ đạo thiết thực. Có thể nói đó là vấn đề bật lên từ thực tiễn cuộc sống mà đại biểu Quốc hội với tâm huyết, với trình độ, với trách nhiệm và kinh nghiệm của mình đã cảm nhận và nắm bắt được phản ánh thành những câu chất vấn và đối thoại tại Hội trường.

Cho nên đây không phải là ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội mà chính là những vấn đề đặt ra từ thực tiễn cuộc sống, việc chất vấn theo nhóm vấn đề cho phép chúng ta tập trung hơn, mạch lạc hơn, bớt hẳn sự dàn trải tản mạn hoặc đề cập tới những vụ việc quá cụ thể vụn vặt ở địa phương mà nhiều kỳ họp trước đây vẫn còn mắc phải. Đấy là lý do vì sao có sức hấp dẫn có lẽ trước hết là chúng ta chọn vấn đề, chọn nội dung, đề cập thẳng vào những vấn đề bức xúc nhất, thời sự nhất. Kể cả mới đây việc diễn biến của thị trường vàng thế nào rồi sau lũ lụt miền Trung thì vấn đề thủy điện đặt ra làm sao, rồi một loạt vấn đề xử lý về an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, hàng nhái, hàng lậu, hàng giả, rồi xử lý những vụ việc sai phạm trên báo chí, internet v.v... rất nhiều mà chúng ta thấy tập trung trong mấy ngày vừa qua.

Thứ hai, về không khí chất vấn. Phải nói không khí như nhiều báo chí đã nhận định, đánh giá, chúng tôi chưa đọc được nhiều nhưng qua tổng hợp của Trung tâm Thông tin của Văn phòng Quốc hội cho biết nhiều báo đã viết trên những title và nhìn chung thực sự dân chủ, thẳng thắn, xây dựng và trách nhiệm.

Tôi xin bổ sung thêm là thẳng thắn mà không đao to, búa lớn, không gay gắt, căng thẳng, tranh luận nhưng rất chân tình, chân tình nhưng không né tránh và nhân nhượng. Phải chăng đây chính là điều chúng ta thấy cần thiết trong văn hóa tranh luận, trong văn hóa nghị trường, đặc biệt là văn hóa nghị trường của Quốc hội chúng ta rất cần thiết không khí này, trong tình anh em, đồng chí đi đến từng vấn đề nhưng không có căng thẳng, đao to, búa lớn.

Hỏi và trả lời nhìn chung đã đi vào trọng tâm, tập trung vào những vấn đề có trao đi đổi lại, có tranh luận, đối thoại rõ hơn trước, có đại biểu trao đi đổi lại 2, 3 lần, kể cả với Thủ tướng cũng có những đại biểu trao đổi 2 lần.

Việc giảm bớt số lượng Bộ trưởng trả lời chất vấn đã tạo điều kiện và thời gian cho việc đối thoại nhiều hơn, với sự tham gia của nhiều Bộ trưởng hơn. Nhiều vị Bộ trưởng chúng ta theo dõi đã thấy chuẩn bị rất nghiêm túc, công phu cả về báo cáo kết quả thực hiện lời hứa lần trước và việc trả lời chất vấn cho từng đại biểu và theo nhóm vấn đề tại kỳ này mặc dù thời gian rất gấp. Nhiều đại biểu đã nắm đúng thực tiễn, lắng nghe ý kiến của cử tri và nghiên cứu khá sâu để có những câu hỏi sắc sảo, trao đổi đến cùng, nói hết ý kiến của mình.

Việc Thủ tướng tham dự đầy đủ các phiên chất vấn, có báo cáo có trực tiếp trả lời ngày hôm nay đã làm rõ thêm nhiều vấn đề tạo nên một điểm nhấn trong phiên chất vấn rất quan trọng của chúng ta. Một số Bộ trưởng được mời tham gia trao đổi trả lời cũng đã góp phần làm tăng thêm không khí sôi động ở trong hội trường và tạo điều kiện để làm rõ thêm các vấn đề mà các Bộ trưởng trực tiếp trả lời chưa có điều kiện trả lời được. Chúng ta thông cảm khi ngồi trên này cũng hồi hộp lắm, căng thẳng lắm chứ không phải lúc nào cũng nhớ được hết câu hỏi để trả lời. Nhưng có sự hỗ trợ như vậy, trao đổi thảo luận như thế trong bố trí như vậy rất cần thiết. Đấy là vấn đề thứ ba đánh giá về không khí chất vấn và trả lời chất vấn tại hội trường.

Thứ tư, phải nói là sự tham gia của báo chí, của phát thanh truyền hình, đặc biệt là phát thanh, truyền hình trực tiếp đã có vai trò quan trọng tạo nên sự hấp dẫn của phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Đây là kênh thông tin quan trọng, là cầu nối giữa Quốc hội, đại biểu Quốc hội với cử tri và nhân dân cả nước theo cả hai chiều. Chúng ta bảo đảm ngày càng dần dần công khai, minh bạch tất cả những việc làm của Quốc hội chúng ta. Phiên chất vấn thường được cử tri và nhân dân hết sức quan tâm. Qua đây chúng ta càng thấy được sức mạnh của tính công khai, tôi xin dẫn lời Lênin, Lênin nói rằng: "Tính công khai như thanh bảo kiếm, nó phanh phui cắt bỏ những ung nhọt, đồng thời làm lành vết thương của chúng ta". Nếu sử dụng tốt công cụ này là hết sức hữu hiệu

Nhiều phiên chất vấn gần đây, kể cả kỳ họp của chúng ta báo chí đóng vai trò hết sức quan trọng. Chúng ta phát thanh, truyền hình trực tiếp, khi chúng tôi gặp khách nước ngoài nói chất vấn 3 ngày, Thủ tướng cả một buổi, phát thanh truyền hình công khai trực tiếp, nước ngoài trước kia chưa hiểu hết ta, tưởng ta cũng chỉ dân chủ đến chừng nào thôi. Nhưng nhiều đoàn vào đây, kể cả đi nước ngoài chúng tôi nói điều đó trong hoạt động Quốc hội của chúng ta họ rất hoan nghênh.

Vậy qua 2,5 ngày chất vấn vừa rồi có tác dụng gì và hiệu quả gì? Theo tôi phải tính cả hiệu quả tại Hội trường và hiệu quả sau hội trường, hậu chất vấn thì mới đầy đủ được tác dụng của phiên chất vấn. Nếu chỉ trông chờ vào trong phiên chất vấn này nói có thể giải quyết được mọi vấn đề thì không phải. Ngay tại Hội trường này thì được cái gì và không được cái gì? Chúng ta có thể thấy qua chất vấn trao đổi, thảo luận, cọ sát một số vấn đề lớn đã được làm rõ thêm ở nhiều góc độ, gắn sát với việc làm sâu sắc thêm những vấn đề đã nêu ra thảo luận tại các phiên thảo luận trước đây về kinh tế xã hội, về quốc phòng, an ninh, về các cơ quan tư pháp, giúp chúng ta hiểu sâu hơn bản chất của vấn đề, thấy rõ hơn trách nhiệm của người được chất vấn và cả người chất vấn trên cương vị công tác của mình.

Gợi mở thêm những giải pháp và hướng xử lý góp phần thúc đẩy thực hiện tốt hơn nhiệm vụ được giao, khắc phục được những thiếu sót khuyết điểm. Và chí ít mỗi người chúng ta thấy thêm được trách nhiệm của mình, mỗi người chúng ta có thêm được nhận thức và tự mình cũng cảm thấy lớn lên hơn. Nhiều vị đại biểu Quốc hội nói đây là trường hợp mà chúng ta có thể học tập thêm được rất nhiều qua những phiên này và có thêm thông tin, có thêm kiến thức.

Phải chăng đấy là đánh giá kết quả tại hội trường. Nhưng điều quan trọng hơn như lần trước chúng tôi đã nói là chất vấn đã quan trọng nhưng mà hậu chất vấn còn quan trọng hơn nhiều. Điều chúng ta mong muốn là những điều đã chất vấn ở hội trường rồi thì mai kia và sau chất vấn được thể hiện, thực hiện như thế nào trong thực tiễn cuộc sống, đó mới là điều quan trọng hơn.

Chúng tôi có giao cho anh em Văn phòng Quốc hội tổng hợp lại qua mấy kỳ họp gần đây sau các phiên chất vấn, sau các cuộc giám sát thì đã có sự chuyển động gì trong thực tiễn. Điều rất dễ dàng nhận thấy là các vị đại biểu Quốc hội đã nhận được các báo cáo về việc thực hiện lời hứa, thực hiện những điều Quốc hội đã nêu, Chủ tọa kỳ họp lưu ý lần trước trên cơ sở những văn bản đã được ghi lại, nhắc các Bộ trưởng, các ngành thực hiện điều đó.

Lần này là lần đầu tiên cũng có đầy đủ các bản báo cáo đó và Văn phòng Quốc hội lại tổng hợp những ý kiến mà các vị Bộ trưởng đã gửi cho Quốc hội chúng ta. Điều rất mừng là có những việc, như là chúng tôi chỉ cần lấy ví dụ thôi nhiều lắm, chúng ta đọc trong đó rồi. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, giám sát về việc di dân tái định cư thủy điện Sơn La thì đồng chí Hải có đến dự và cũng có hỏi, Phó Thủ tướng trả lời là kiên quyết bảo đảm tiến độ năm 2010 tổ máy đầu tiên của thủy điện Sơn La phát điện được, muốn như thế phải làm tốt công tác di dân tái định cư.

Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, về đồng chí đã triển khai ngay cuộc họp với các ngành, các cấp có liên quan, với địa phương nữa để triển khai thực hiện công việc mà kết quả giám sát đã đề nghị. Có gửi cho chúng tôi biên bản thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải. Sau 4 tháng đồng chí đó lại có báo cáo với chúng tôi về việc đã làm như thế nào.

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân có văn bản hơn 20 trang báo cáo về những việc mà lần trước chất vấn về vấn đề mầm non, vấn đề thi đại học, vấn đề các trường đại học có yếu tố nước ngoài, giáo dục có yếu tố nước ngoài. Bộ trưởng Khôi Nguyên có báo cáo vừa rồi về vấn đề môi trường và quản lý tài sản, đất đai, khai thác đất đai, thì chúng ta đều đã thấy cả.

Trên thực tế vấn đề sân golf, 2 kỳ họp trước chúng ta có chất vấn tại đây, cuối năm 2008 theo Báo cáo của Bộ trưởng Võ Hồng Phúc dự kiến quy hoạch, kế hoạch là 166 sân golf. Đến 2/6/2009 thì Bộ đã trình Thủ tướng còn có 116 sân golf, giảm 50 sân golf. Đến gần đây nhất, 16/10/2009 Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng còn 89 sân golf. Như vậy giảm 77 sân golf, tương đương với 9 nghìn ha đất, riêng Hà Nội, Bình Thuận giảm 11 sân golf, Bà Rịa - Vũng Tàu giảm 8 sân golf. Đây là việc có thật.

Những vụ việc như đường vành đai 3, đường vành đai 2, đường 32 sau giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chất vấn tại phiên 22 đồng chí Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng đã xuống tác động trực tiếp cùng với Hà Nội. Vừa rồi đường 32 từ đây lên Nhổn dân người ta hoan nghênh về kết quả chất vấn, đường vành đai 3 vừa rồi giải tỏa ra sao chúng ta đều biết cả. Đương nhiên tôi nói ở đây không phải chỉ công của chất vấn, rất nhiều kênh và Chính phủ chỉ đạo làm, dân khiếu kiện, nhiều kênh chứ không phải chỉ chúng ta chất vấn, nhưng rõ ràng sau chất vấn là một cú hích đẩy mạnh thêm, có tác động hơn, như vậy có thiết thực không.

Đó là chưa kể một loạt các cuộc giám sát, sau đó ra luật như Luật vệ sinh an toàn thực phẩm, Luật về các doanh nghiệp Nhà nước như thế nào, Luật ngân hàng, Luật tín dụng thế nào, chúng ta đều đã biết. Rồi vấn đề hỗ trợ giá lúa cho đồng bào Đồng bằng sông Cửu Long, vấn đề điều chỉnh việc xuất nhập khẩu gạo ra sao, một loạt biện pháp sau phiên chất vấn cuối năm ngoái rõ ràng tình hình có cải thiện v.v... Tôi xin lấy một số ví dụ thế thôi, tất cả các báo cáo đã nêu đều đủ rồi. Để muốn nói tác dụng, hiệu quả của phiên chất vấn không phải chỉ trong Hội trường, mà phải ngoài Hội trường, trong thực tiễn cuộc sống, mà mỗi bước tiến trong thực tiễn cuộc sống còn quý rất nhiều lần, như lần trước tôi nói là những lời nói hay ho, hoa mỹ thì đó là điều đúng hướng.

Tôi cũng rất mừng đây là một phong cách làm việc mới để Thủ tướng và các thành viên Chính phủ, các Bộ trưởng rất tôn trọng ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, đều có báo cáo giải trình tiếp thu việc gì đã làm, đang làm, sắp tới cần làm và dự kiến ra sao. Đương nhiên không phải được tất cả, chưa phải hết tất cả các Bộ trưởng làm được như thế, nhưng đây là hướng đi tốt, chúng tôi muốn báo cáo về tác dụng, hiệu quả của phiên chất vấn.

Nhưng hạn chế là gì, nói như vậy chất vấn là được tất cả ngay tại phiên này thôi thì cũng còn những hạn chế, đó là vẫn còn những vấn đề đào chưa sâu, phân tích mổ xẻ chưa đến nơi đến chốn, chưa đến đầu đến đũa, chưa đi vào gốc rễ của vấn đề để thấy hết nguyên nhân, phân tích tìm ra những giải pháp sắp tới chứ chưa nói là quy trách nhiệm, nếu chúng ta làm thế này một lần, hai lần, ba lần mà mỗi vị Bộ trưởng đều làm tốt thì chắc chắn làm trước tiên tốt, còn nếu bỏ qua thì lần sau Quốc hội lại giám sát lại chất vấn, rồi đi đến cùng, lúc bấy giờ có thể xem xét trách nhiệm.

Đó là theo đúng luật, đúng đạo lý, đúng tình cảm với mong muốn là thúc đẩy công việc phát triển thôi, nhưng phân tích mổ xẻ đi sâu vào gốc rễ để thấy hết nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp thì vẫn còn hạn chế. Vẫn còn những trường hợp hỏi dài như phát biểu, trả lời thì như giải trình và thuyết trình chứ chưa phải là đối thoại, chưa phải là tranh luận và nhiều trường hợp làm đại biểu không hài lòng, chúng ta xem không khí ở bên dưới là thấy.

Tính tổng hợp khái quát trong trả lời còn hạn chế, một số đại biểu chưa được chất vấn do không còn thời gian, sự sắp xếp các vị đại biểu Quốc hội phát biểu trước, sau vẫn cần nghiên cứu thêm để cải tiến tiếp, nếu muốn theo nhóm vấn đề để kết hợp giữa các vị đại biểu đăng ký là phân các vùng miền khác nhau sao cho đều. vị đại biểu trước vị đại biểu sau là không đơn giản, mong đại biểu Quốc hội thông cảm cho để rút kinh nghiệm. Đó là những hạn chế qua phiên này vậy thì sắp tới làm gì, xin kiến nghị với Quốc hội mấy việc sau.

Thứ nhất, là tiếp tục cho phép chúng tôi chỉ đạo Đoàn thư ký và Văn phòng Quốc hội gỡ băng ghi âm, ghi lại biên bản, tóm tắt thành biên bản tiếp tục gửi đến các vị được chất vấn để lưu ý rằng đó là những việc sắp tới phải làm tiếp. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ nghiên cứu xem Quốc hội lần này có ra Nghị quyết không, khả năng có thể ra được, với tinh thần trong pháp luật nói khi cần thiết thì ra Nghị quyết về trách nhiệm và chất vấn. Năm ngoái chúng ta đã Nghị quyết một lần mang tính thử nghiệm, năm nay có thể ra Nghị quyết được không, xin phép chúng tôi sẽ báo cáo sau khi họp Thường vụ Quốc hội quyết định sẽ báo cáo với các vị đại biểu Quốc hội.

Thứ hai, trên cơ sở những biên bản như vậy, rất mong Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các vị Bộ trưởng, Trưởng ngành nghiên cứu tiếp thu, phần nào cần phải hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn, phần nào khắc phục thiếu sót và cố gắng giải quyết có hiệu quả những công việc đã nêu, những điều đã hứa để kỳ sau tiếp tục báo cáo lại kết quả trước Quốc hội.

Thứ ba, đề nghị các vị đại biểu Quốc hội, các đoàn đại biểu Quốc hội tiếp tục theo dõi, giám sát việc thực hiện những lời hứa sau chất vấn. Xin phép Quốc hội cho Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn tại các phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và có thể gọi là những báo cáo điều trần tiếp tục làm ở Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội giữa hai kỳ họp.

Kính thưa Quốc hội,

Phiên chất vấn tại Kỳ họp thứ 6 đã khép lại, nhưng đồng thời mở ra những việc mới phải tiếp tục làm với nhiều triển vọng tốt đẹp hơn. Hy vọng sau kỳ họp này, sau phiên chất vấn này những việc hậu chất vấn sẽ được triển khai tốt, nối tiếp và thể hiện rõ những kết quả của phiên chất vấn, làm cho chất vấn cũng như hoạt động giám sát nói chung đạt được kết quả thiết thực hơn, thấy được, nắm được trong thực hiện hành động. Xin trân trọng cảm ơn Quốc hội, cảm ơn các vị đại biểu và các vị khách quý. Chúng ta kết thúc phiên chất vấn tại đây.

Nguồn: Trung tâm tin học Văn phòng quốc hội