Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh các mốc thời gian thực hiện lộ trình tinh gọn và "ngày chủ nhật vẫn phải triển khai không ngừng nghỉ".

Việc Chính phủ, Quốc hội, các địa phương đã đưa ra những phương án tinh gọn, sắp xếp lại càng khiến không khí "ai đi, ai ở" lại còn nóng hơn. Người trong cuộc của các phương án càng thêm tự vấn "mình sẽ thế nào?".

Việc tinh gọn rõ ràng phải có hy sinh nhưng lần này, yếu tố nhân văn cũng được đặt ra. Bên cạnh việc tính toán chế độ cho người trong diện tinh gọn thì việc chuẩn bị tư tưởng cho những vị trí liên quan, thậm chí là cho toàn xã hội là việc cần thiết vì ai cũng biết "tư tưởng không thông, vác bình tông cũng nặng".

Tư tưởng đó là gì? Đó có thể hiểu đơn giản nhất: tinh gọn để chọn phù hợp, từ phù hợp sẽ sinh ra hiệu năng - hiệu quả.

Quả thật, nghe tinh gọn bộ máy không ít người nghĩ ngay đến chuyện cán bộ "yếu kém, bị cho nghỉ việc". Không thể võ đoán, chụp mũ, lấy cá nhân để khái quát tập thể một cách đầy định kiến như thế.

Ở đây phải khách quan để thấy rõ trong quá trình phát triển, bộ máy của chúng ta đã tự sinh ra nhiều đơn vị, vị trí, có thể đã rất cần thiết và hữu dụng.

Đến thời điểm này đơn vị, vị trí ấy không còn phù hợp nữa. Chưa kể, không phải không có những công chức muốn tha thiết, cả đời hy sinh đóng góp sức mình làm việc gì đó cụ thể nhưng vì lý do chủ quan, khách quan mà mong muốn này chưa thành hiện thực (xin đừng nghĩ ai đi làm cũng chỉ vì đồng tiền). Họ không xứng đáng bị nghi ngờ rằng "yếu kém, bị cho nghỉ việc".

Dư luận cần phải có góc nhìn nhân văn này vì chắc chắn số người hiểu tường tận về các đơn vị, vị trí nói trên là không nhiều.

Có như thế, người "ra đi" mới thấy mình được tôn trọng và nhẹ nhõm hơn, khi việc tinh gọn chung quy vẫn là tìm người phù hợp trong tình hình mới.

Với những người "ra đi", nói như nhiều cấp lãnh đạo đã chia sẻ là cần sự dũng cảm, hy sinh.

Tại lễ trao giải thưởng Lương Định Của năm 2024, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nói nếu không phù hợp làm việc trong cơ quan nhà nước thì dũng cảm bước ra sản xuất, kinh doanh, tạo sản phẩm cho xã hội.

Đó là một góc nhìn cần phải suy ngẫm. Ông Chiến nhắc đến chữ "không phù hợp" là góc nhìn nhân văn. Công chức chuẩn bị được tâm lý này, tất cả tóm gọn trong mấy chữ "không phù hợp" thì cũng nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Hãy nhìn việc sử dụng người qua chuyện bóng đá. Một siêu sao bóng đá vẫn có thể thường xuyên bị huấn luyện viên đội tuyển không gọi lên khi ông ấy cho rằng "không phù hợp" với ý đồ phát triển đội tuyển, vào lối chơi chung.

Ở cấp câu lạc bộ, một cầu thủ có tự tin vào năng lực của mình mà bị ngồi dự bị mãi cũng sẵn sàng ra đi, đến câu lạc bộ khác để được thi đấu nhiều hơn, khẳng định mình cũng không phải là chuyện lạ.

Việc tinh gọn cũng nên nhìn qua cách sử dụng nhân sự ở các đơn vị tư nhân. Ở đó chuyện lên - xuống, vào - ra là bình thường, cũng như không có một mức lương và phụ cấp bằng nhau cho các vị trí tương đồng.

Như vậy, khi thực hiện việc tinh gọn bộ máy, chắc chắn cũng sẽ có đánh giá về tính "phù hợp" với phù hợp nhất, phù hợp và ít phù hợp hơn... chứ không phải ai ra đi cũng là "yếu kém, bị sa thải".

Khi tất cả đã có được góc nhìn nhân văn như trên, chắc chắn rằng việc tinh gọn bộ máy sẽ nhận được sự đồng thuận hơn, quá trình tinh gọn sẽ thuận lợi hơn, đạt được cả lý lẫn tình.

Bộ Nội vụ nói về việc giải quyết nhân sự dôi dư sau sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Sẽ có chính sách mới, tính toán đến việc ưu tiên bố trí sử dụng người có trình độ, phẩm chất, năng lực vượt trội, người có thâm niên kinh nghiệm công tác để giữ chân người tài khi sắp xếp.