Về khuya, trẻ nhỏ sẽ phá cỗ mâm ngũ quả, còn ông tiến sĩ giấy sẽ được để trước bàn học. Tiến sĩ giấy đủ bộ phải có ba ông, một ông chính ngồi giữa có ghế và lọng, hai ông nhỏ bên cạnh múa gậy để bảo vệ ông ngồi giữa gọi là ông đánh gậy, tượng trưng cho quân tướng đi theo để bảo vệ ông tiến sĩ.

Tính từ khi tìm nguyên liệu đến lúc hoàn thành ông tiến sĩ giấy phải qua 25 công đoạn, để làm hai ông đánh gậy đi kèm phải qua 36 công đoạn. Đồ chơi ông tiến sĩ giấy sẽ khích lệ trẻ nhỏ chăm ngoan để cuối năm học nhận nhiều bằng khen và đỗ đạt.

Tiến sĩ thật ngày xưa phải 10 năm đèn sách, trải qua ba vòng thi gắt gao là thi hương, thi hội, thi đình. Muốn qua được kỳ thi đình phải thi trực tiếp với nhà vua và phải hiểu được thực tế của đất nước mới giúp vua đưa ra được những biện pháp xây dựng triều chính vững mạnh, giúp dân có cuộc sống ấm no.

Câu chuyện tiến sĩ giấy ngày xưa hay thật và Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã mời PGS.TS Nguyễn Văn Thịnh kể lại cho các em nhỏ nghe câu chuyện ông tiến sĩ và đồ chơi dân gian truyền thống ông tiến sĩ giấy, nhân mùa Trung thu năm nay.

Muốn làm ra tiến sĩ giấy ngày xưa cũng cầu kỳ gian khổ, chả bù cho tiến sĩ giấy thời nay. Mà tiến sĩ giấy thời nay chắc không ai dám lấy ra làm tấm gương cho các em nhỏ.

Người xưa hay thật là hay...