Nhiều người dân thường không chú ý, xịt thuốc muỗi thoải mái ở nhà - Ảnh minh họa: Châu Anh

Cũng theo nghiên cứu này, thuốc diệt côn trùng liên quan đến rối loạn hành vi trẻ em. Ghi nhận trên thị trường pyrethroid là hóa chất sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp, ngoài ra còn được tìm thấy trong thuốc xịt muỗi, kiến, gián và thuốc điều trị chấy rận, ghẻ, bọ chét.

Nhiều người dân thường không chú ý, vô tư xịt thuốc diệt muỗi thoải mái trong nhà, xịt nhiều, không tránh xa sau khi xịt.

Vô tư xịt tràn lan

Tại nhiều cửa hàng tạp hóa, các loại bình xịt côn trùng (kiến, gián, ruồi, muỗi...) được bày bán với nhiều chủng loại, giá dao động từ 35.000 đồng (loại nhỏ) đến 55.000 đồng (loại lớn). Đa số bình xịt có mùi “quyến rũ” như hương chanh, cam, hoa... làm cho người dùng cảm thấy dễ chịu khi sử dụng.

Bà Hoàng Kim (kinh doanh tạp hóa tại Q.5, TP.HCM) cho biết: “Chỉ cần một con kiến hay gián ăn phải chất này thì sẽ lây cho cả ổ”. Theo bà Kim, một số sản phẩm xuất xứ từ Trung Quốc, không ghi tiếng Việt trên nhãn nên bà cũng “không rành về tác hại” để báo người mua trước khi bán.

Tại nhiều gia đình, bình xịt, chế phẩm diệt côn trùng được người dân dùng thoải mái, tràn lan, không lường trước tác hại. Chị K. (bán bánh ngọt ở Q.Bình Thạnh, TP.HCM) cho biết mỗi khi thấy kiến bò bên ngoài bao bì các loại bánh thì chị “xịt, xịt ngay, không chần chờ”. Khi được hỏi có sợ chất xịt dính vào bánh không, chị K. vô tư đáp: “Có bịch nilông, có dây thun cột kín bên ngoài rồi thì... sợ gì?”.

“Mẹ tôi thường xuyên xịt muỗi khi có các con tôi ở trong phòng mà không biết rằng con tôi có thể hít phải, thấm qua da”- chị L.H. kể.

Về thành phần hóa học, các loại bình xịt, chế phẩm đều chứa hoạt chất prallethrin, phenothrin, allethrin... mà theo các chuyên gia hóa học, hợp chất có đuôi “thrin” đều thuộc nhóm pyrethroid - chất được sử dụng phổ biến trong các loại chất diệt côn trùng.

Trên nhãn các bình xịt đều có chỉ dẫn an toàn viết chữ nhỏ. Theo đó, tránh tiếp xúc trực tiếp chất xịt lên da, mắt hoặc hít phải hơi, không ăn uống, hút thuốc trong lúc đang xịt, không xịt lên thức ăn hay dụng cụ chứa thức ăn... Tuy nhiên, nhiều người đặc biệt là người lớn tuổi thường không để ý đến những thông tin này.

Ảnh hưởng phát triển trí não, hành vi của trẻ

Theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe quốc gia và nghiên cứu y khoa Pháp, pyrethroid là những hóa chất mà người dân thường phải tiếp xúc với hóa chất này qua ăn uống, các sinh hoạt trong nhà như qua đường tiêu hóa, da và hít vào.

Các chuyên gia Pháp đánh giá 3.421 phụ nữ mang thai ở Pháp, trong số đó có 287 bà mẹ được chọn lọc theo dõi tâm thần kinh của trẻ. Hành vi của các bé được theo dõi để tầm soát và xác định nguy cơ rối loạn sức khỏe tâm thần.

Kết quả cho thấy mối liên quan giữa nồng độ cis-DCCA và rối loạn nội tại và giữa nồng độ 3-PBA với rối loạn ngoại lai của trẻ. Người hay vật nuôi đều dễ ngộ độc.

Hiện thị trường có khoảng 3.500 sản phẩm thuốc diệt côn trùng loại này được bày bán, một số loại tiêu biểu bao gồm: thuốc xịt gián, xịt bọ, các loại thuốc gội diệt bọ chét hoặc ve cho chó.

Người hay vật nuôi đều dễ bị ngộ độc các loại thuốc diệt côn trùng nhóm pyrethroid nếu người dùng thuốc này không đúng cách và không có hướng dẫn của bác sĩ thú y.

Cách đơn giản để xác định các sản phẩm thuộc nhóm pyrethroid đó là đọc thành phần có ghi trên nhãn. Những tên hợp chất có đuôi “thrin” như bifenthrin, permethrin và cypermethrin đều thuộc nhóm pyrethroid.

Theo các chuyên gia y tế, việc chuyển từ dùng các loại thuốc có chứa photpho sang sử dụng nhóm pyrethroid không phải là một sự thay đổi khôn ngoan vì các nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng các loại thuốc nhóm pyrethroid cũng gây hại đến hệ thần kinh, hệ miễn dịch và khả năng sinh sản của động vật.

Dù vậy, các loại thuốc này vẫn đang được dùng rộng rãi nhưng ít ai biết đến những tác hại của nó đối với sức khỏe con người.

Các loại thuốc nhóm pyrethroid tiêu diệt côn trùng bằng cách phá hủy hệ thần kinh của chúng. Vì vậy, các nhà khoa học đang nghi ngờ về tính an toàn của các hợp chất thuộc nhóm pyrethroid, liệu loại thuốc này có gây ra những ảnh hưởng nào đối với sự phát triển trí não của trẻ hay không khi chúng đang được dùng phổ biến tại các hộ gia đình, trường học, trang trại.

Thêm một nghiên cứu mới đây tại Canada, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện ra nhóm pyrethroid có thể là tác nhân gây ra các biểu hiện ứng xử bất thường ở trẻ. Họ đã thực hiện nghiên cứu bằng cách phân tích các mẫu nước tiểu của 779 trẻ em Canada trong độ tuổi từ 6-11 và yêu cầu các bậc phụ huynh trả lời các câu hỏi liên quan đến cách cư xử của con mình.

Kết quả thu về khiến các nhà nghiên cứu vô cùng ngạc nhiên, ngay cả khi còn rất nhỏ, đã có tới 97% số trẻ em này có nước tiểu chứa chất pyrethroid.

Ngoài ra, họ cũng phát hiện ra dấu vết của thuốc diệt côn trùng có chứa photpho trong 90% mẫu nước tiểu nói trên.

Nghiên cứu chỉ ra rằng nồng độ pyrethroid trong nước tiểu tăng lên 10 lần thì những biểu hiện khác thường của một đứa trẻ sẽ tăng gấp đôi. Những biểu hiện này hoàn toàn trùng hợp với những gì mà các bậc phụ huynh đã cho biết trước đó như là lơ đãng, mất tập trung và quá hiếu động.