Phóng to

NĐT chứng khoán sẽ thực hiện nộp thuế TNCN từ 1-1-2009 - Ảnh: D.Đ.Minh

Ông Nam, một NĐT chứng khoán tại Công ty chứng khoán Rồng Việt, than là đến giờ ông vẫn chưa hiểu sẽ phải thực hiện đóng thuế TNCN như thế nào. Thông tin về vấn đề này cũng rất ít ngoại trừ những thông tin ít ỏi trên báo đài.

Rất nhiều vấn đề ông Nam cần được biết, chẳng hạn như NĐT phải lưu giữ các chứng từ gì khi giao dịch chứng khoán để chứng minh giá mua, giá bán, chi phí... Bà Nga, một NĐT giao dịch ở Công ty chứng khoán Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín, cũng thắc mắc: giữa năm 2007, bà mua một loại cổ phiếu (CP) với giá 245.000 đồng/CP, đến nay CP này chưa đến 100.000 đồng/CP. Lỗ rất nặng như vậy có được cấn trừ qua các khoản lời khác không?

Tổng giám đốc một công ty chứng khoán có trụ sở tại TP.HCM nhận xét trong 2 cách tính thuế đối với giao dịch chứng khoán, thì cách tính 0,1% trên doanh thu đơn giản hơn đối với NĐT. Tuy nhiên đối với những NĐT thường xuyên giao dịch hay NĐT "lướt sóng", cách tính 0,1% trên doanh thu không có lợi bởi NĐT phải chịu thuế cả đối với khoản đầu tư bị thua lỗ. Đó là chưa kể các loại phí như phí giao dịch, lãi vay ngân hàng... cũng không được trừ.

Theo khảo sát của chúng tôi, rất nhiều NĐT khác đều không hiểu phải đóng thuế TNCN sắp tới ra sao.

Trao đổi với PV chung quanh vấn đề này, bà Trịnh Thu Thủy - trưởng phòng thuế TNCN, Cục Thuế TP.HCM - giải thích: về cách thức nộp thuế TNCN, khi Luật thuế TNCN có hiệu lực từ ngày 1-1-2009, các NĐT chứng khoán trên sàn khi có giao dịch thì ngay trên phiếu đặt lệnh mua/bán chứng khoán sẽ phải có thêm mã số thuế TNCN.

Mỗi cá nhân chỉ có 1 mã số thuế TNCN. Trường hợp người làm công ăn lương đầu tư chứng khoán thì mã số thuế TNCN tại công ty chi trả thu nhập cũng là mã số thuế TNCN trong đầu tư chứng khoán. Còn những NĐT chuyên về đầu tư chứng khoán có thể liên hệ trực tiếp chi cục thuế địa phương để xin cấp mã số thuế. Tiền lương, tiền công tại công ty được xét đến mức giảm trừ gia cảnh (4 triệu đồng/người/tháng đối với người nộp thuế và 1,6 triệu đồng/người/tháng đối với người phụ thuộc), còn NĐT chứng khoán thì không được xét giảm trừ gia cảnh.

Riêng việc quyết toán thuế đối với những cá nhân có từ 2 nơi thu nhập trở lên, bà Trịnh Thu Thủy cho biết hiện vẫn chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện như thế nào. Theo quy định hiện hành thì NĐT tập hợp lại tất cả các khoản thu nhập rồi quyết toán cuối năm. Vì vậy, NĐT cần tập trung các loại chứng từ khi cơ quan chi trả, công ty chứng khoán khấu trừ thuế.

Cũng theo bà Trịnh Thu Thủy, đối với trường hợp NĐT không chứng minh được giá mua bán, chi phí liên quan đến chứng khoán thì áp dụng mức thuế suất 0,1% trên tổng số tiền bán chứng khoán. Trường hợp NĐT chứng minh được giá mua bán, chi phí chứng khoán thì áp dụng mức thuế suất 20%. Thu nhập chịu thuế sẽ được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập.

Như vậy NĐT được tính thuế từng lần chuyển nhượng hoặc theo năm đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán. Trường hợp cá nhân áp dụng tính thuế theo năm thì phải đăng ký từ đầu năm với cơ quan thuế. Đối với những cá nhân không cư trú (không đáp ứng điều kiện có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong 1 năm dương lịch hoặc theo 12 tháng liên tục) sẽ áp dụng thuế suất 0,1% trên tổng số tiền chuyển nhượng.

Về công tác quản lý thu, bà Trịnh Thu Thủy cho biết các loại chứng khoán niêm yết giao dịch trên sàn dễ xác định giá mua bán; riêng với các loại chứng khoán chưa niêm yết trên thị trường OTC thì quả thật rất khó xác định giá mua bán. Về trường hợp NĐT mua một loại CP nhưng với nhiều giá khác nhau, bà Thủy nói sẽ xác định giá theo phương pháp bình quân gia quyền. NĐT cần yêu cầu công ty chứng khoán cung cấp bảng sao kê các giao dịch.

Trả lời Thanh Niên về trường hợp các giao dịch chứng khoán diễn ra cuối năm 2008 nhưng thời điểm nhận tiền thanh toán rơi vào những ngày đầu năm 2009 có chịu thuế TNCN, bà Trần Thị Lệ Nga - trưởng Phòng tuyên truyền và hỗ trợ Cục Thuế TP.HCM - khẳng định thời điểm xác định thu nhập chịu thuế là thời điểm giao dịch vốn chuyển nhượng hoàn thành.