Thủ tướng Nhật từ chối nhận lương vì khủng hoảng hạt nhân

Phóng to

Thủ tướng Nhật Naoto Kan. Ảnh: Reuters

Hạ viện Nhật Bản đã bỏ phiếu với tỉ lệ 293-152 không thông qua yêu cầu đòi ông Kan từ chức bởi những nghị sĩ đối lập đã không kiếm được đủ sự ủng hộ từ Đảng Dân chủ Nhật Bản (DPJ) cầm quyền của chính ông Kan.

Cựu thủ tướng của DPJ Yukio Hatoyama đã lên tiếng kêu gọi đảng này không thông qua dự luật bất tín nhiệm sau khi ông Kan nói ông sẽ ra đi một khi thảm họa hiện giờ được kiểm soát.

Cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm có nguyên nhân từ sự bất đồng sâu sắc trên chính trường về cách chính phủ hiện đang đối phó với thảm họa động đất sóng thần và hạt nhân bắt đầu từ tháng 3.

“Chính phủ của ông Kan sẽ không thể tránh khỏi bị lung lay”, hãng tin Bloomberg dẫn lời Yasunori Sone, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Keio, Tokyo. “Ngay cả nếu ông Kan được thay thế, rất khó cho bất kỳ ai lãnh đạo một đảng bị chia rẽ và một chính phủ không kiểm soát quốc hội”.

Phát biểu trên đài truyền hình quốc gia trong một cuộc gặp với các nghị sĩ DPJ ngay trước cuộc bỏ phiếu, ông Kan nói ông “muốn trao trách nhiệm cho một thế hệ trẻ hơn khi đạt đến một giai đoạn nhất định trong việc đối phó với thảm họa và tôi đã hoàn tất vai trò của mình”.

Tuyên bố của ông Kan cũng đã làm dấy lên những tin đồn thổi về khả năng ai sẽ thay thế ông. Những cái tên được báo chí trong nước nhắc đến bao gồm Chánh văn phòng nội các Yukio Edano, cựu ngoại trưởng Seiji Maehara và Tổng thư ký DPJ Katsuya Okada.

Theo một cuộc thăm dò dư luận trên tờ Asaha ngày 16-5, tỉ lệ ủng hộ ông Kan chỉ ở mức 26%, nhưng đã tăng năm điểm phần trăm so với một tháng trước, trong khi tỉ lệ phản đối lên tới 51%. Gần hai phần ba những người được hỏi không đồng ý với phản ứng của ông trước cuộc khủng hoảng ở nhà máy hạt nhân Fukushima Daiichi.

Dự luật bất tín nhiệm được đảng đối lập chính, Đảng Dân chủ tự do (LDP), Đảng Komeito mới và Đảng Thái dương cùng nhau trình ở Hạ viện. Một số nhóm chính trị đối lập đã cùng nhau đứng ra thành lập DPJ năm 1998 và đảng này lên nắm quyền năm 2009, kết thúc sự thống trị của LDP suốt từ năm 1955.

Bản thân ông Kan lên làm thủ tướng sau khi ông Hatoyama từ chức tháng 6 năm ngoái vì không thực hiện được cam kết di chuyển một căn cứ quân sự Mỹ ra khỏi đảo Okinawa.