Phóng to

Thủ tướng Kosovo Hashim Thaci - Ảnh: Reuters

Báo cáo điều tra của COE kết luận sau khi chiến tranh Kosovo kết thúc năm 1999, Quân đội giải phóng Kosovo (KLA), gồm các thành viên là người gốc Albania, đã xử tử tù binh Serbia ở khu vực phía bắc Albania để lấy thận của họ và bán ra chợ đen. Thủ tướng Hashim Thaci, khi đó là một trong những lãnh đạo KLA, là người đứng đầu đường dây này.

Nghị sĩ Thụy Sĩ Dick Marty đã dẫn đầu nhóm thanh sát viên COE - có trụ sở tại Strasbourg (Pháp) - đến Kosovo và Albania năm 2009 để mở cuộc điều tra sau khi công tố viên Tòa án xét xử tội ác chiến tranh Nam Tư cũ (ICTY) Carla Del Ponte tố cáo các hành vi tội phạm của KLA trong cuốn hồi ký năm 2008.

Hôm nay 16-12, ông Marty sẽ trình bản báo cáo 55 trang cho các nhà ngoại giao đại diện 47 quốc gia châu Âu trong cuộc họp tại Paris (Pháp).

Giết tù nhân lấy thận

Trong cuộc chiến Kosovo, lính Serbia của nhà lãnh đạo Slobodan Milosevic đã sát hại khoảng 10.000 người gốc Albania tại Kosovo. Lên án tội ác của quân đội Serbia, nhưng ông Dick Marty cũng khẳng định cộng đồng quốc tế đã cố tình chọn cách ngó lơ những tội ác chiến tranh do KLA - được phía Mỹ chống lưng - gây ra vì mục tiêu ổn định chính trị tạm thời.

Các nhà điều tra của COE phát hiện một mạng lưới gồm sáu trại giam ở miền bắc Albania, nơi KLA giam giữ cả những người Kosovo chống đối KLA và tù binh người Serbia. Trong số đó có một “trung tâm buôn lậu nội tạng hiện đại”.

Tại đây, các “bác sĩ” người Albania có quan hệ thân cận với KLA ở thị trấn Rripe và Fushe-Kruje xét nghiệm máu các tù binh để kiểm tra xem nội tạng của họ có phù hợp hay không. Sau khi xét nghiệm, các tay súng KLA “tặng” mỗi nạn nhân một viên đạn vào đầu rồi chuyển thi thể họ lên bàn mổ để lấy thận và các bộ phận khác trong cơ thể.

Điều tra cho biết KLA chọn các thị trấn Rripe và Fushe-Kruje làm trung tâm bởi chúng nằm gần sân bay chính ở Albania, thuận lợi cho việc tiếp nhận khách hàng mua nội tạng và vận chuyển loại hàng hóa này ra nước ngoài.

Ông Marty cho biết một nhóm nhỏ các nhà lãnh đạo KLA đầy quyền lực, mang tên Drenica, chịu trách nhiệm điều chuyển tù binh từ Kosovo sang Albania để lấy nội tạng của họ. “Bố già” đứng đầu nhóm Drenica chính là đương kim Thủ tướng Kosovo Hashim Thaci.

Theo ông Marty, các điều tra viên đã khai thác thông tin từ “nguồn bên trong KLA”, bao gồm tài xế, vệ sĩ, những kẻ chuyên hối lộ để phục vụ hoạt động hậu cần, cũng như những “chuyên gia tổ chức”.

Báo cáo không tiết lộ tên tuổi của nguồn tin và tổng số nạn nhân thiệt mạng. Báo cáo nhấn mạnh vai trò quan trọng của Shaip Muja, một thành viên KLA cao cấp và là một nhà phẫu thuật, trong đường dây buôn bán nội tạng người.

“Chúng tôi phát hiện nhiều dữ liệu cho thấy vai trò trung tâm của Muja trong mạng lưới buôn người quốc tế, cò mồi phẫu thuật cấy ghép nội tạng phi pháp và các hình thức tội phạm khác trong vòng hơn một thập niên qua” - ông Marty tiết lộ. Hiện tại, ông Muja đang là một trong những cố vấn thân cận nhất của Thủ tướng Thaci.

Kosovo phản ứng dữ dội COE đưa ra báo cáo gây sốc trên đúng vào thời điểm nhạy cảm, khi đảng của Thủ tướng Thaci vừa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội đầu tiên ở Kosovo kể từ khi tách khỏi Serbia.

Ngày 26-1-2011, Nghị viện Hội đồng châu Âu sẽ thảo luận về báo cáo này tại Strasbourg, Pháp.

Công tố viên Serbia phụ trách vấn đề tội ác chiến tranh Bruno Vekaric ca ngợi báo cáo của COE là “một chiến thắng vĩ đại của chân lý và công lý”.

“Chiến thắng này đem lại hi vọng cho gia đình các nạn nhân bị bắt cóc” - ông Vekaric tuyên bố. Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố sẵn sàng điều tra vụ việc.

Ngược lại, chính quyền Kosovo đã phản ứng dữ dội. Chính quyền Pristina mô tả báo cáo trên “vô căn cứ” và mang tính phỉ báng, bôi nhọ.

“Chính quyền Kosovo và Thủ tướng Thaci sẽ thực hiện mọi bước đi cần thiết, bao gồm cả các biện pháp pháp lý và chính trị, để bác bỏ cáo buộc này” - chính quyền Kosovo tuyên bố.

Chính trị gia Agim Ceku, một cựu lãnh đạo KLA, cáo buộc Belgrade đứng sau báo cáo này. “Mọi cáo buộc chống lại KLA đều đến từ Serbia và những kẻ giúp đỡ họ” - ông Ceku tuyên bố.

Trước khi COE công bố báo cáo gây sốc này, hôm thứ ba 14-12, một tòa án ở Pristina (Kosovo) cũng đang mở phiên xét xử bảy người Kosovo buôn lậu nội tạng người nghèo. Tại phiên tòa, công tố viên Liên minh châu Âu Jonathan Ratel cáo buộc các nghi can, trong đó có một cựu quan chức Bộ Y tế Kosovo, đã hứa sẽ trả cho người nghèo ở Moldova, Kazakhstan, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tới 20.000 USD cho mỗi bộ phận nội tạng họ bán ra.

Tuy nhiên, cuối cùng chúng không hề bỏ ra một đồng xu nào. Ngược lại, những người mua nội tạng ở Canada, Đức, Ba Lan và Israel đã bỏ ra từ 110.000-137.000 USD để mua nội tạng từ băng nhóm này.

Cáo trạng khẳng định bác sĩ người Kosovo Lutfi Dervishi là kẻ cầm đầu nhóm tội phạm này. Báo Serbia Blic đăng bài khẳng định Dervishi có quan hệ với KLA và từng tham gia hoạt động bắt cóc, giết người Serbia để lấy nội tạng.

Hãng tin BBC cho biết báo cáo điều tra của COE không chỉ khẳng định những nghi vấn mà công tố viên Carla Del Ponte đã đưa ra, mà còn có nhiều điểm giống với kết quả cuộc điều tra riêng của BBC vào tháng 4-2009. Khi đó, BBC phát hiện nhiều bằng chứng cho thấy KLA đã chuyển nhiều tù binh người Serbia và người Kosovo từ Kosovo sang Albania.