Phóng to

Con nhớ buổi đầu tiên lên lớp, mấy đứa kháo nhau hôm nay cô sẽ dạy môn tâm lý đầu tiên. Tên tuổi của cô lúc đó nhiều người biết lắm, con cũng tò mò muốn biết cô ở ngoài đời ra sao. Sau khi chào làm quen nhau, cô đã dạy tụi con “bài học đầu tiên của cuộc sống”, chứ không phải bài học đầu tiên của lớp học. Cô hỏi tụi con: “Trong cuộc sống này khi gặp bất kỳ một khó khăn nào mà không thể vượt qua, tụi con sẽ làm gì?”. Có đứa nói cái gì khó quá thì bỏ qua đi cô. Cô cười: “Nhưng chúng ta là tư vấn viên, một người bạn giấu mặt tin cậy, chúng ta không thể bỏ qua khi khách hàng đang cần chúng ta tư vấn”. Cô dạy: “Tụi con muốn tư vấn tốt phải luôn nhớ điều này: "Trong cuộc sống, mọi việc khó khăn đến cực đỉnh đều có cách giải quyết của nó hết”.

12 năm rồi con vẫn còn nhớ câu nói ấy của cô. Quả thật, trong cuộc sống 12 năm qua con đã thay đổi nhiều công việc, nhiều lần vấp ngã, nhiều lần con rơi vào trạng thái tuyệt vọng. Nhưng rồi lời dạy của cô đã giúp con đứng dậy được, vượt qua và tự tin bước tiếp. Trong cuộc sống này mọi điều khó khăn đều có cách giải quyết, vấn đề là chúng ta cứ nóng lòng muốn bước ra khỏi cái khó khăn đó càng nhanh càng tốt, càng nóng lòng chúng ta càng thấy mình bị rối.

Trong một lần ngoài giờ học, cô ngồi nói chuyện với đám học trò. Có đứa hỏi cô: “Trước giờ có gì khó khăn mà cô chưa vượt qua được không?”. Cô cười kể cho tụi con nghe câu chuyện: “Cô là con gái thành phố, gặp thầy khi còn là sinh viên, rồi thầy và cô yêu nhau. Khi cưới nhau, cô theo thầy về làm dâu mấy tháng. Má chồng cô biết cô là con gái thành phố nên buổi sáng thứ hai sau khi cô về làm dâu, má đã nói với cô: “Con xách xô nước ra ruộng cho mấy chị uống. Con là con gái thành phố chắc không biết làm ruộng là gì đâu, cứ ngồi trên bờ cao mà nhìn là được rồi”. Lúc đó cô không biết má chồng nói thiệt hay nói chơi, nhưng cô không biết làm ruộng thiệt. Chưa bao giờ cô đặt chân xuống sình chứ đừng nói là lội ruộng. Cô ngồi trên bờ cao nhìn mấy chị cắm cúi cấy mạ, những hàng mạ non thẳng tắp đều đặn, cô nghĩ: "Sao họ cũng là con gái như mình mà họ làm được, còn mình thì không?". Nghĩ vậy nên cô lội xuống sình, vì không quen nên cô chới với và ngã nhào ra ruộng. Cô theo mấy chị “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” mấy ngày thì cô cũng cấy mạ được. Cô nhận ra: Trong cuộc sống, những gì người khác làm được thì mình cũng làm được, vấn đề là mình có quyết tâm làm nó hay không?”.

Những bài giảng của cô về con người, về cuộc sống luôn sống động với những tình huống dở khóc dở cười. Nhưng cô cũng là một người khá nghiêm khắc trong từng ca tư vấn. Cô luôn muốn chúng con giải quyết tốt vấn đề của khách hàng trong từng ca tư vấn. Lắng nghe, đặt mình là người ngoài cuộc, đồng cảm và trò chuyện với khách hàng thật tâm, giúp khách hàng hiểu những vấn đề rắc rối của họ. Trong số những nghiệp vụ ấy, lắng nghe là một nghiệp vụ khó nhất. Cô nói: “Lắng nghe không phải là bản năng mà là nghệ thuật! Nghe chỉ là một hoạt động vô ý thức của con người. Chúng ta nghe những âm thanh xung quanh nhưng không nhất thiết phải hiểu chúng. Còn lắng nghe thì lại khác. Lắng nghe đòi hỏi người nghe phải hiểu và cảm thông với người nói”.

12 năm qua, cuộc đời con với nhiều thăng trầm nhưng con đã cố gắng sống tốt. Con luôn tự nhủ, cuộc sống này có muôn vàn khó khăn vất vả, nếu có quyết tâm thì con cũng “giải quyết” được. Không có điều gì khó mà không thể vượt qua được, phải không cô? Chuyên viên tư vấn là một công việc khó, chứ không dễ và hấp dẫn như nhiều người vẫn nghĩ. Cô dạy: “Mình tư vấn cho người ta là người ta đang tin mình. Họ kể cho mình nghe khó khăn của họ, ngoài lắng nghe ra người tư vấn còn phải có một lý trí bình tĩnh, biết phân tích để tìm ra sự thật. Chuyên viên tư vấn phải biết tìm ra nguyên nhân, giúp khách hàng hiểu ra vấn đề chứ không nên hùa theo khách hàng. Mọi việc đều có nguyên nhân của nó”.

Trong quá trình công tác, không ít lần con đã tư vấn theo cảm tính của mình. Cô đã nghe lại cuộc gọi và nhắc nhở con: “Giá trị đạo đức trong cuộc sống là rất quan trọng, có thể con hiểu, cô hiểu, chị khách hàng kia hiểu vấn đề là họ cần làm gì. Nhưng chúng ta là chuyên viên tư vấn, chúng ta không được “xúi” khách hàng làm như vậy. Chúng ta chỉ hướng dẫn cho khách hàng hiểu là họ nên nghĩ như vậy để họ nhận ra và hành động”. Con còn nhớ đó là ca tư vấn cho cô gái 17 tuổi đã yêu và có thai, người yêu của cô gái đã từ chối trách nhiệm…

Cô đáng quý không chỉ ở kiến thức sâu rộng mà còn ở phương pháp truyền đạt cho chúng con hiểu giá trị của công việc mình đang thực hiện là rất quan trọng. Cô luôn đứng thật gần học trò để giảng bài. Đối với cô, góc lớp nào cũng là trung tâm của lớp. Học trò nào cũng được cô gọi để thảo luận và trình bày ý kiến trước một tình huống nào đó. Những ý kiến đúng cô khen, những ý kiến chưa hoàn thiện, cô gợi ý để học trò đó có được hướng suy nghĩ tốt hơn.

Cảm ơn cô - chuyên viên tư vấn Lý Thị Mai. Cô đã cho chúng con bài học sâu sắc từ cái tâm với nghề, với người. Mai này nếu có dịp trò chuyện với những thế hệ sau, con cũng sẽ truyền trao những điều hay, lẽ phải như cô đã giảng dạy cho con.

Phóng to Áo Trắng số 21 ra ngày 15/11/2013 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.