Ảnh minh họa. Nguồn: outlookeyecare.com

Bạn đôi khi có thể nhìn thấy những đốm hoặc đám mây di chuyển trong thị trường. Đây được gọi là thể nổi. Bạn có thể thường xuyên thấy chúng khi nhìn vào một khoảng nền trơn, như bức tường trống hoặc bầu trời. Thể nổi thật ra là những đám tế bào hoặc vật chất trong dịch thủy tinh, là một chất dịch giống gel, trong suốt trong mắt bạn.

Những thể này trông như đang ở trước mắt bạn, thực chất chúng trôi trong mắt bạn. Những gì bạn thấy là bóng của chúng chiếu trên võng mạc, một lớp tế bào lót ở đáy mắt cảm nhận ánh sáng và cho phép ta nhìn thấy. Thể nổi có thể xuất hiện ở các hình dạng khác nhau, như chấm nhỏ, hình tròn, các đường thẳng, đám mây hay mạng nhện.

Khi dịch thủy tinh bị co kéo trên võng mạc, bạn có thể nhìn thấy những tia sáng nhấp nháy hoặc những vệt sáng. Những dấu hiệu này được gọi là chớp sáng. Bạn có thể trải qua cảm giác tương tự nếu bạn từng bị đập vào mắt và nhìn thấy "sao". Tia sáng lấp lánh có thể xuất hiện và biến mất trong vài tuần hoặc vài tháng.

Nguyên nhân của thể nổi và chớp sáng

Khi chúng ta già đi, ta thường xuyên nhìn thấy thể nổi và chớp sáng. Khi đến tuổi trung niên, dịch thủy tinh có thể bắt đầu co lại, tạo thành các đám hoặc nhúm trong mắt. Dịch thủy tinh kéo dãn khỏi đáy mắt, gây bong dịch kính sau. Đây là nguyên nhân thường gặp gây nên thể nổi.

Thể nổi và chớp sáng cũng được gây ra do bong dịch kính sau, tại vị trí mà dịch thủy tinh kéo dãn khỏi đáy mắt. Tình trạng này phổ biến ở những người:

- Cận thị;

- Từng phẫu thuật đục thủy tinh thể;

- Từng phẫu thuật bằng lazer YAG ở mắt;

- Từng bị viêm trong mắt;

- Từng bị thương ở mắt.

Sự xuất hiện của thể nổi và chớp sáng có thể là cảnh báo, đặc biệt nếu chúng phát triển đột ngột. Để biết võng mạc có bị rách hay bong ra hay không, bạn nên gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức nếu bạn thấy có những triệu chứng sau, đặc biệt nếu bạn trên 45 tuổi, đã từng bị thương ở mắt hoặc đầu, hoặc nếu bị cận thị:

- Đột ngột tăng số lượng và kích thước thể nổi;

- Đột ngột xuất hiện chớp sáng;

- Có bóng hoặc rèm mờ xuất hiện trong tầm nhìn ngoại vi;

- Thấy rèm xám di chuyển qua lại trong tầm nhìn;

- Đột ngột suy giảm tầm nhìn.

Triệu chứng của thể nổi và chớp sáng

Các triệu chứng của thể nổi dịch thủy tinh bao gồm nhìn thấy những đốm nhỏ hoặc đám mây di chuyển trong thị trường, hoặc nhìn thấy những chấm nhỏ, hình tròn, đường thẳng hoặc mạng nhện. Các triệu chứng của thể nổi bao gồm nhìn thấy các tia sáng nhấp nháy hoặc nhìn thấy "sao".

Nếu dịch thủy tinh co lại và kéo khỏi đáy mắt, võng mạc có thể rách. Điều này đôi khi gây ra chảy máu trong mắt và làm xuất hiện các thể nổi.

Võng mạc bị rách là một vấn đề nghiêm trọng, vì nó có thể dẫn đến bong võng mạc. Bạn nên gặp bác sĩ nhãn khoa càng sớm càng tốt nếu bạn bỗng nhiên nhìn thấy thể nổi tăng lên về số lượng và kích thước, và/hoặc nhìn thấy tia sáng nhấp nháy.

Một số người nhìn thấy tia sáng nhấp nháy xuất hiện giống như những đường thẳng gấp khúc hay "sóng nhiệt" ở cả hai mắt, thường kéo dài 10 đến 20 phút. Chúng không phải là ánh sáng nhấp nháy từ dịch thủy tinh kéo trên võng mạc, mà những dạng đường sáng nhấp nháy này thường gây ra bởi co thắt mạch máu trong não, được gọi là chứng đau nửa đầu. Nếu có cơn đau đầu sau đường sáng nhấp nháy, đây được gọi là cơn đau đầu nửa đầu. Tuy nhiên, các đường thẳng gấp khúc hay sóng nhiệt có thể xảy ra mà không có cơn đau đầu. Trong trường hợp này, ánh sáng nhấp nháy được gọi là chứng nhãn khoa nửa đầu, hay chứng nửa đầu không đau đầu. Liên hệ với bác sĩ nhãn khoa nếu bạn có các triệu chứng trên.

Nếu bạn thấy có những triệu chứng khác, như mất tầm nhìn bên, bạn nên đến gặp bác sĩ nhãn khoa.

Chẩn đoán thể nổi và chớp sáng

Thể nổi trong dịch thủy tinh và chớp sáng trở nên thường xuyên hơn khi ta già đi. Tuy nhiên, không phải tất cả thể nổi và chớp sáng đều nghiêm trọng, nhưng bạn cũng nên đi khám mắt ở một bác sĩ nhãn khoa để chắc chắn rằng không có tổn thương nào ở võng mạc.

Khi bác sĩ nhãn khoa khám mắt của bạn, con ngươi mắt của bạn sẽ được dãn ra (mở rộng) bằng thuốc nhỏ mắt. Trong suốt cuộc kiểm tra không đau này, bác sĩ nhãn khoa sẽ cẩn thận quan sát tất cả các vùng trong mắt bạn, bao gồm võng mạc và dịch thủy tinh. Nếu mắt bạn được dãn ra, bạn cần thu xếp để có người đưa về nhà sau khi được thăm khám.

Điều trị thể nổi và chớp sáng

Thể nổi dịch thủy tinh có thể là một triệu chứng của rách võng mạc, đây là một vấn đề nghiêm trọng. Nếu rách võng mạc không được điều trị, võng mạc có thể bị bong ra khỏi đáy mắt. Phương pháp điều trị duy nhất của bong võng mạc là phẫu thuật laser.

Các thể nổi khác vô hại và sẽ mờ đi qua thời gian hoặc trở nên ít phiền phức hơn mà không cần điều trị. Phẫu thuật để loại bỏ thể nổi là không cần thiết. Liệu pháp vitamin sẽ không làm thể nổi biến mất.

Ngay cả khi bạn nhìn thấy thể nổi trong nhiều năm, bạn nên đến gặp bác sĩ kiểm tra nếu bạn thấy có sự tăng đột ngột về số lượng và kích thước thể nổi hay sự xuất hiện chớp sáng đột ngột - nhất là khi các triệu chứng trên đi kèm với sự thay đổi tầm nhìn.

Biết được nguy cơ có thể giữ gìn được đôi mắt

Viện Nhãn khoa Hoa Kỳ khuyến cáo người trưởng thành không có bất kỳ dấu hiệu hoặc yếu tố nguy cơ bị bệnh về mắt nên tầm soát các bệnh về mắt bắt đầu ở tuổi 40 - độ tuổi mà các dấu hiệu sớm hoặc sự thay đổi tầm nhìn bắt đầu diễn ra. Dựa vào kết quả kiểm tra ban đầu mà bác sĩ sẽ đề nghị khoảng thời gian cần thiết cho lần kiểm tra tiếp theo.

Đối với mỗi cá nhân ở bất kỳ độ tuổi nào có các triệu chứng hay nguy cơ bị bệnh về mắt, như tiền sử gia đình có bệnh về mắt, đái tháo đường hay huyết áp cao, Viện khuyến cáo các cá nhân nên đến gặp bác sĩ để xác định tần suất nên kiểm tra mắt./.