29/01/2011 09:04 GMT+7

Thay đổi nguyên tắc kế toán ảnh hưởng đến doanh thu?

ThS LÊ VĂN THÀNH(Trung tâm Nghiên cứu khoa học và đào tạo chứng khoán chi nhánh TP.HCM)
ThS LÊ VĂN THÀNH(Trung tâm Nghiên cứu khoa học và đào tạo chứng khoán chi nhánh TP.HCM)

TTO - * Hội đồng quản trị một tập đoàn bất động sản lớn vừa ra nghị quyết thay đổi chính sách kế toán về ghi nhận doanh thu hoạt động bán căn hộ, áp dụng trên cơ sở phi hồi tố kể từ ngày 1-1-2011 để phù hợp hơn với những thay đổi gần đây của các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế.

Vấn đề này thời gian gần đây đang có nhiều tranh cãi, để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn, TTO xin giới thiệu bài viết của ThS LÊ VĂN THÀNH - Trung tâm Nghiên cứu khoa học và đào tạo chứng khoán chi nhánh TP.HCM - Ủy ban Chứng khoán nhà nước.

xG1vgRK3.jpgPhóng to
Ảnh minh họa
Quyết định thay đổi phương pháp hạch toán doanh thu của tập đoàn này để phù hợp hơn với thông lệ quốc tế có thể nhằm chuẩn bị cho việc phát hành 200 triệu USD ra thị trường trái phiếu quốc tế trong năm 2011 và việc niêm yết trên thị trường chứng khoán quốc tế trong những năm tới.

Điều này đặt ra hai vấn đề:

Thứ nhất, có thể các chuẩn mực kế toán Việt Nam trong việc hạch toán doanh thu trong ngành bất động sản Việt Nam vẫn chưa tương đồng các chuẩn mực kế toán quốc tế hiện nay.

Thứ hai, việc thay đổi nguyên tắc kế toán mà không hồi tố sẽ làm cho việc so sánh thu nhập giữa các năm sẽ trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Nguyên tắc kế toán mới của tập đoàn này được áp dụng từ năm 2011 trở đi, trong khi những năm trước đó vẫn áp dụng nguyên tắc kế toán trước đây.

Rõ ràng nhà đầu tư rất khó dự báo được việc thay đổi nguyên tắc kế toán sẽ ảnh hưởng như thế nào đến lợi nhuận từ mảng bất động sản của tập đoàn trong năm 2011 và vấn đề so sánh thu nhập từ mảng bất động sản của tập đoàn này từ năm 2011 trở đi so với các năm trước đó sẽ gặp nhiều khó khăn.

Nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng thu nhập từ mảng kinh doanh bất động sản là phần thu nhập chủ yếu của tập đoàn này trong nhiều năm qua cũng như trong thời gian tới.

Trên thế giới, chuẩn mực kế toán về việc không hồi tố báo cáo thu nhập khi một nguyên tắc kế toán thay đổi là một trường hợp khá phổ biến.

Tuy nhiên cũng có những trường hợp mà chuẩn mực báo cáo yêu cầu báo cáo thu nhập trước đây phải thay đổi hồi tố khi sử dụng các nguyên tắc kế toán mới. Trong trường hợp này, nếu tác động tích lũy đến thu nhập trong những năm trước đây không thể xác định được, công ty có thể đưa ra một ghi chú giải thích sự thay đổi trong nguyên tắc kế toán và nói rõ là không thể xác định được tác động tích lũy.

Khi có sự thay đổi nguyên tắc kế toán mà gây ra tác động tích lũy, những chuẩn mực về báo cáo thu nhập hướng dẫn rằng tác động tích lũy của việc thay đổi thu nhập phải được báo cáo với giá trị ròng trước thuế và được trình bày tách ra thành một dòng riêng lẻ trên báo cáo thu nhập vào năm bắt đầu thay đổi cho tất cả những kỳ kế toán trước đó (hình minh họa bên dưới). Tuy nhiên trên thực tế, số liệu ước tính về tác động tích lũy này thường không được trình bày hoặc chỉ được trình bày một phần.

Chuẩn mực kế toán cho phép thay đổi nguyên tắc kế toán mà không hồi tố sẽ dẫn đến những khó khăn trong việc phân tích báo cáo thu nhập doanh nghiệp. Đó có thể là một lý thuyết chưa thỏa đáng vì vào năm nguyên tắc kế toán thay đổi, báo cáo thu nhập có thể xuất hiện một khoản lợi nhuận hoặc một khoản lỗ tiềm năng bất thường mà không có hoạt động gì tương ứng diễn ra trong năm đó. Việc so sánh với những năm trước đó (sự nhất quán) chính là vấn đề ở đây.

Không có cách nào lý tưởng để giải quyết vấn đề phân tích mang tính so sánh khi sự thay đổi trong nguyên tắc kế toán mà không được hồi tố. Khi phân tích sơ lược về báo cáo thu nhập thì có thể bỏ qua nó.

Tuy nhiên, nếu tác động thu nhập là lớn thì việc so sánh thu nhập qua các năm sẽ không còn tương thích nữa, khi đó không nên sử dụng thu nhập những năm trước khi có sự thay đổi để phân tích so sánh. Cho dù có những con số hình thức được tính toán hồi tố để so sánh thì sự tương thích cũng ở một mức giới hạn nào đó.

Minh họa trình bày báo cáo thu nhập hợp nhất của Công ty ABC có trình bày tác động tích lũy của việc thay đổi nguyên tắc kế toán để chúng ta dễ hình dung về vấn đề trên:

<?xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" />

NmBUzn95.jpgPhóng to

Vấn đề thay đổi nguyên tắc kế toán mà không hồi tố ảnh hưởng như thế nào đến thu nhập của doanh nghiệp trong những năm tiếp theo và việc so sánh thu nhập giữa các năm để phân tích là khá khó khăn. Tuy nhiên nhà đầu tư cũng cần lưu ý về vấn đề này với các doanh nghiệp có sự thay đổi để có những quyết định đầu tư hợp lý.

Mọi thắc mắc liên quan đến vấn đề thuế - phí khi giao dịch chứng khoán, thủ tục mua bán, góp vốn doanh nghiệp hoặc bài vở cộng tác, bạn đọc gửi về mục "Tư vấn chứng khoán" tại địa chỉ: tto@tuoitre.com.vn.

Để chính xác về nội dung, vấn đề cần hỏi, bạn đọc vui lòng gõ có dấu (font chữ Unicode). Chân thành cảm ơn.

Tuổi Trẻ Online

ThS LÊ VĂN THÀNH(Trung tâm Nghiên cứu khoa học và đào tạo chứng khoán chi nhánh TP.HCM)
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên