Theo ông Nguyễn Như Cường, cục trưởng Cục Trồng trọt - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cuộc họp để giải quyết hai vấn đề. Thứ nhất, quyền lợi giống thanh long ruột đỏ như thế nào cho hài hòa. Thứ hai, Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit tháo gỡ quyền lợi cho nông dân trong thực nghiệm giống thanh long ruột đỏ trước năm 2017 ra sao?

Tuy nhiên, trước khi tìm hướng gỡ vướng, nông dân, doanh nghiệp có những tranh cãi không nhỏ xoay quanh bản quyền và thu phí bản quyền.

Thu phí bản quyền thị trường Nhật - Hàn, còn lại miễn phí 5 năm

Về vấn đề chia sẻ bản quyền giống LĐ1, đại diện Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit nói: "Ngoài thị trường Nhật, Hàn, nội địa, công ty sẵn sàng hỗ trợ bản quyền về mã số vùng trồng miễn phí 5 năm. Nơi nào đang trồng giống LĐ1 cho thị trường Nhật, Hàn công ty sẽ ký bao tiêu sản phẩm với giá hợp lý, cao hơn thị trường 20 - 30%. 

Hợp tác xã nào có sử dụng giống LĐ1 muốn mở rộng sản xuất, có nhu cầu xuất đi Nhật Bản, Hoàng Phát sẽ hướng dẫn sản xuất theo tiêu chuẩn thị trường. Còn xuất vào thị trường Nhật, Hàn, công ty sẽ thu phí".

Cũng theo công ty này, mức phí đưa ra cụ thể: khoảng 5.000 - 15.000 tấn mức phí 30 đồng/kg (tức 30 triệu đồng cho 1.000 tấn), mức phí 20 đồng/kg cho 20.000 - 25.000 tấn và mức phí 10 đồng/kg cho trên 25.000 tấn.

"Doanh nghiệp nào muốn xuất khẩu, công ty sẽ kết hợp ba bên: chính quyền địa phương, bà con nông dân ký kết bao tiêu sản phẩm giá 40.000 đồng/kg để xuất vào thị trường Nhật Bản, công ty muốn xuất khẩu và đặt cọc 30% với sự chứng kiến ba bên đó", đại diện Hoàng Phát nói thêm.

"Hãy để nông dân được hưởng!?"

Trước giải pháp của công ty có bản quyền về giống LĐ1 đưa ra, nhiều doanh nghiệp, đại diện nông dân, hợp tác xã có những ý kiến tranh cãi "nảy lửa".

Cũng là công ty có giống độc quyền thanh long LĐ5, ông Trần Hữu Hậu, giám đốc Công ty TNHH thanh long Hoàng Hậu, ủng hộ Luật sở hữu trí tuệ. 

"Tôi kiến nghị làm sao đó để có sự hợp tác tốt. Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit nhượng quyền là phù hợp. Nó sẽ dễ dàng hơn để tất cả doanh nghiệp cùng kinh doanh sản xuất tốt. Tuy nhiên, mức giá 10, 20, 30 đồng không nhiều nhưng sản lượng lại nhiều. Số lượng thanh long cần giảm xuống 10.000 tấn thôi, để tất cả anh em cùng làm", ông Hậu nói.

Còn theo ông Mai Xuân Thìn, giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Rồng Đỏ, giống thanh long ruột đỏ bà con đang trồng không thể xác định là LĐ1 hay lai, hay giống phổ thông.

"Cần tạo điều kiện bà con xuất khẩu được, nhưng cũng nên bảo vệ Hoàng Phát. Ngoài ra, Nhà nước nên bỏ tiền ra mua lại bản quyền Hoàng Phát hay Hoàng Hậu mà sử dụng cho toàn quốc. Bản quyền giống là của quốc gia, hãy để toàn dân được hưởng", ông Thìn nêu ý kiến.

Phản bác, ông Phan Thanh Sơn, giám đốc Hợp tác xã Dương Xuân, huyện Châu Thành, Long An, cho rằng: "Giống do nông dân bỏ tiền ra mua. Viện Cây ăn quả miền Nam lấy tiền từ việc bán bản quyền cho Công ty TNHH Hoàng Phát Fruit, thậm chí bán 2-3 đầu. Đây là tài sản quốc gia, giờ doanh nghiệp có bản quyền lại bán, thì Nhà nước thu lại. Viện bán là viện trật".

Đồng tình với ý kiến không đồng tình thu phí nếu Hoàng Phát hỗ trợ, một số nông dân khác cũng đặt vấn đề Viện Cây ăn quả miền Nam bán quyền không thông báo; bán "ngang xương"; doanh nghiệp mua bản quyền đúng nhưng bán có đúng không?

Thanh long ruột đỏ tắc đường sang Nhật: Phải thương lượng với Hoàng Phát Fruit

Ngày 5-2, ông Võ Hữu Thoại - viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam (VCAQMN) - có trao đổi với Tuổi Trẻ xung quanh việc xin chứng nhận bản quyền để xuất khẩu thanh long ruột đỏ LĐ1 sang Nhật.