Dây chuyền lắp ráp xe Ford Focus tại Thái Lan - Ảnh: Bloomberg

Cuối tháng 3-2014, chính phủ Thái Lan báo cáo doanh số ôtô trong nước tháng 2-2015 giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng thứ 21 liên tục sa sút.

Những con số bi quan đó đến ngay khi các nhà sản xuất tung ra một loạt chương trình khuyến mãi trước thềm triển lãm Bangkok Motor Show 2015 - mà theo truyền thống sẽ là giai đoạn buôn bán đắt hàng nhất của ngành công nghiệp này.

Chuyên gia phân tích Chukiat Wongtaveerat tại Ipsos Business Consulting cảnh báo tình hình sẽ tệ hơn nếu nhu cầu trong các tháng tới không phục hồi.

Tuy nhiên, Thái Lan vẫn hy vọng vào hoạt động xuất khẩu xe đang tăng lên. Lượng xe bán ra nước ngoái trong tháng 2-2015 tăng hơn 11%, nhờ thị trường Úc khởi sắc và phân khúc xe xanh ở châu Âu tăng trưởng tốt, theo Federation of Thai Industries' Automotive Industry Club.

Thái Lan từng thu hút các nhà sản xuất ôtô nhờ chuỗi cung ứng được xây dựng trong hơn 50 năm. Nhưng những bất ổn chính trị kéo dài, cộng với nợ hộ gia đình quá cao - chiếm 84,7% GDP tính đến quý 3-2014 theo dữ liệu từ ngân hàng trung ương, đang đè nặng áp lực lên ngành công nghiệp xe hơi trong nước.

Theo ông, Indonesia là ứng cử viên có tính cạnh tranh nhất cho ngành sản xuất ôtô, nhờ đồng rupiah mất giá từ năm 2012, chi phí nhân công thấp và nhu cầu xe hơi tăng mạnh từ tầng lớp trung lưu của nước này.

Hồi giữa tháng 3-2015, Giám đốc điều hành Mitsubishi Motors Corp Osamu Masuko trả lời Wall Street Journal rằng các nhà sản xuất ôtô Nhật đang mở rộng tại Indonesia và Philippines, thay vì Thái Lan.

Trong khi đó, Nissan Motor Co. đã gia tăng hoạt động tại Indonesia trong vài năm qua, do thiếu năng lực sản xuất ở Thái Lan, theo Phó Chủ tịch cấp cao Nissan Motor Thailand Prapat Choeychom.

Thị trường yếu kém cũng tác động tiêu cực lên chương trình xe xanh của chính phủ Thái Lan. Giai đoạn 2 của sáng kiến này, khởi động trong năm 2013, đã thu hút được 10 nhà sản xuất cam kết sản xuất một số linh kiện ôtô chủ chốt tại đây.

Họ sẽ bắt đầu sản xuất từ nay đến năm 2019, nhưng giới phân tích thừa nhận rằng sẽ có một số công ty sẽ không thể theo đuổi vì nhu cầu trong nước không tăng.

Ông Masuko khẳng định đây không phải lúc cho Mitsubishi bắt đầu sản xuất theo giai đoạn 2 của chương trình. Những năm gần đây, Mitsubishi tập trung làm xe cỡ lớn và lợi nhuận cao, như xe bán tải hay SUV thay vì các dòng xe nhỏ thuộc chương trình xe xanh.

General Motors đã chính thức rút lui khỏi chương trình xe xanh như một phần trong chiến lược tái cơ cấu hoạt động tại Thái Lan, để tập trung sản xuất xe tải và xe thể thao đa dụng.

Còn người phát ngôn hãng Honda Motor Thái Lan chỉ lấp lửng rằng công ty đang cân nhắc sản xuất theo chương trình dựa vào "thị trường tương lai và tình hình cạnh tranh khả quan trong phân khúc xe hơi cỡ nhỏ".