Phóng to

Nước trên sông Sài Gòn (thuộc lưu vực hệ thống sông Đồng Nai) chảy qua khu vực Nhà máy nước Tân Hiệp (TP.HCM) thường có các chỉ số ô nhiễm vượt tiêu chuẩn, nhất là vào mùa khô - Ảnh: Q.Khải

Nói vậy bởi theo ông Thới, ô nhiễm môi trường lưu vực sông Đồng Nai hiện nay vẫn chưa có điểm dừng.

Đã giảm ô nhiễm?

Tại hội nghị, các tỉnh thành viên UBBVMT thống nhất đề cử lãnh đạo tỉnh Bình Dương sẽ là chủ tịch UBBVMT nhiệm kỳ tiếp theo (giai đoạn 2013-2015).

Mở đầu hội nghị, ông Nguyễn Hoài Đức, phó chánh văn phòng Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai (UBBVMT), cho biết có những thời điểm ô nhiễm cục bộ gia tăng nơi này nơi khác, đặc biệt những khu vực hạ nguồn - nơi tập trung hoạt động công nghiệp, nhưng nhìn chung chất lượng nước trên hệ thống sông Đồng Nai có cải thiện, ý thức bảo vệ môi trường mang tính liên vùng của 11 tỉnh thành viên được nâng lên.

Tuy nhiên, ông Thới cho rằng kết quả trên chưa rõ ràng, chưa cụ thể. Ông cho biết đã nhiều lần kiến nghị UBBVMT thống kê các nguồn xả thải ra sông. Trên cơ sở đó phân loại những đơn vị nào gây ô nhiễm nặng để xử lý triệt để, đến nay chỉ xử lý được 62 cơ sở gây ô nhiễm là con số lẻ so với những doanh nghiệp đang xả thải trên toàn lưu vực, nhưng cũng phải mất gần mười năm để xử lý.

Ông Thới nêu bất cập trong công tác kiểm tra, xử lý về ô nhiễm môi trường hiện nay là các cuộc kiểm tra đều được thông báo trước nên doanh nghiệp đối phó. Chính ông Thới thừa nhận từng đi kiểm tra tại các đơn vị gây ô nhiễm, thậm chí cả khu xử lý nước thải tập trung tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đến nơi thì mùi hóa chất nồng nặc xộc lên. “Xin thưa, đó không phải là mùi ô nhiễm mà là mùi hóa chất xử lý ô nhiễm được đổ vào để đối phó. Kiểm tra như thế thì đâu lại vào đấy, không giải quyết được vấn đề gì. Đến một lúc nào đó ô nhiễm không khắc phục được nữa là một nguy cơ rất lớn đối với 20 triệu dân sống dọc lưu vực sông Đồng Nai” - ông Thới cảnh báo.

Kết quả quan trắc công bố tại hội nghị cũng làm không ít người nghi ngờ về tính xác thực. Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - đầu tư Nguyễn Thế Phương cho rằng ở miền Nam có hai mùa mưa nắng. Vì vậy việc lấy mẫu xét nghiệm thời điểm mùa mưa nồng độ ô nhiễm bị pha loãng nhưng chưa chắc các nguồn xả thải đã giảm ô nhiễm.

Không thể đổ lỗi do thiếu tiền

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên - môi trường kiêm phó chủ tịch UBBVMT Bùi Cách Tuyến, Bộ Tài nguyên - môi trường cho rằng việc thiếu kinh phí là một trong những khó khăn khiến công tác bảo vệ môi trường của hệ thống lưu vực sông Đồng Nai chưa đạt được kết quả như mong muốn. Tuy nhiên, ông Trần Ngọc Thới không đồng tình vì: “Ô nhiễm đang là vấn đề bức xúc, diễn ra từng ngày, đe dọa đến hàng triệu hộ dân. Nếu cứ đổ lỗi do thiếu tài chính, do nghèo là không chấp nhận được”.

Ông nhắc lại lời của nguyên thủ tướng Phan Văn Khải trong một hội nghị tổng kết ở trung ương: “Thà chúng ta đói một chút, ăn không ngon một chút mà chúng ta sống trong môi trường tốt, còn hơn chúng ta ăn no, ăn ngon để rồi sau đó đổ bệnh mà chết vì môi trường quá ô nhiễm”.

Ông Nguyễn Thanh Nguyên, phó chủ tịch UBND tỉnh Long An, đề nghị “chủ tịch UBBVMT sắp tới phải là một phó thủ tướng. Có như vậy nói các tỉnh mới nghe”.