23/11/2022 09:06 GMT+7

Tết về nhớ vị chè lam

NGUYỄN TUẤN KHANG
NGUYỄN TUẤN KHANG

TTO - Tết trong tôi là hương trầm lảng bảng, sum vầy với tách trà, nhấm nháp bánh chè lam, kể cho nhau nghe chuyện cũ của năm qua, cùng chúc những điều tốt lành trong năm mới. Một trong những nỗi nhớ da diết nhất của tôi về Tết là món chè lam mẹ làm.

Tết về nhớ vị chè lam - Ảnh 1.

Tôi nhớ, năm nào cũng vậy, cứ qua ngày 23 Tết là mẹ tôi lại tỉ mỉ ngồi chọn những hạt gạo nếp hoa vàng thơm ngon nhất để làm bánh.

Món bánh giản dị được làm từ bột nếp, thêm vào chút lạc, vài lát gừng thôi mà gây nỗi thương nhớ đến nao lòng.

Các cụ trong làng tôi bảo loại bánh thơm ngon này xuất phát từ lòng thành kính của người dân muốn dâng lên Đức Phật những sản vật địa phương vào mỗi dịp lễ, Tết.

Nhờ thế mà nghề làm bánh dân dã này được cha truyền con nối ở làng tôi bao đời nay như một sợi dây kết nối.

Món chè lam cũng gắn với một kỷ niệm rất buồn cười của hai vợ chồng tôi. Chồng tôi, vốn là người Nam, khi ra thăm quê vợ, được mẹ vợ đãi món chè lam, bèn hăng hái đi mua đá viên.

Cũng bởi, tên gọi "chè lam" khiến chồng tôi cho rằng đây là món chè ngọt tráng miệng ăn với đá hoặc là món nước nấu từ lá chè (trà). Dẫu bỡ ngỡ, nhưng chồng tôi lại cực kỳ mê món chè lam.

Những dịp Tết về sau ở Sài Gòn, chồng tôi vẫn hay gợi tôi làm món đặc sản quê nhà này cho anh ăn.

Gạo sau khi được đem đãi sạch sẽ được đem rang cho chín vàng, phảng phất hương thơm. Phải chia ra gạo rang từng ít một và cho thật nhỏ lửa để cho gạo chín, giòn mà không bị cháy.

Mẹ tôi thường tranh thủ rang gạo vào buổi tối nên phải qua mấy đêm liền mới xong. Có nhiều hôm tỉnh giấc, tôi vẫn thấy mẹ cặm cụi bên bếp lửa hồng, tay đảo đều trên chiếc chảo gang.

Thương mẹ vất vả nên bao giờ tôi cũng là người xung phong phụ mẹ trong công việc nặng nhọc ấy. Chiếc cối đá xay tay nặng cực kỳ, bản thân tôi cố gắng được hai chục vòng là thở hổn hển. Mẹ nhẹ nhàng đỡ tay tôi: "Thôi để mẹ làm tiếp!".

Mẹ cần mẫn xoay mỗi vòng quay, từng chút bột nhỏ lại dồn xuống thêm một ít. Đến khi đầy rãnh cối, tôi lại có nhiệm vụ là gạt bột ra nia, lấy rây để rây lọc lấy phần bột mịn.

Chiều ba mươi Tết, bên cạnh nồi bánh chưng đang sôi, mẹ tôi lại bắc thêm một cái bếp nhỏ để làm chè lam. Đây là khâu quan trọng nhất chỉ mình mẹ mới đảm nhiệm được. Hai anh em tôi lăng xăng rang lạc, giã gừng giúp mẹ.

Nước đường được đun lên thành mật, bên cạnh bao giờ cũng có bát nước lã. Mẹ tôi sẽ thử bằng cách rỏ mật xuống bát nước, nếu kết lại thành giọt mẹ mới cho gừng, rắc bột xuống từng ít một rồi nhanh tay đảo đều cho bột chín và keo lại sền sệt.

Mồ hôi mẹ lấm tấm trên trán trong cái rét chiều ba mươi đủ để thấy công đoạn làm chè lam vất vả ra sao. Cuối cùng, mẻ chè lam cũng được lấy ra, mẹ tôi thường cho thêm lạc rang rồi dàn đều trên mâm, rắc thêm chút bột áo cho khỏi dính.

Chè lam được cắt nhỏ theo hình chữ nhật hoặc hình thoi. Mẻ chè lam vừa xong cũng là lúc trời đã xế chiều. Vẳng nghe trong gió tiếng người đi làm đồng về, tiếng bọn trẻ chăn trâu gọi nhau í ới. Anh trai tôi ra vườn chọn cành hoa đào đẹp nhất đem về chưng Tết.

Cha mẹ tôi thường hối hả vớt bánh chưng, bày biện mâm quả, bánh mứt lên bàn thờ tổ tiên, rồi quay ra làm mâm cơm cúng tất niên. Năm nào tôi cũng được giao xếp món chè lam lên bàn thờ.

Sau bữa cơm tất niên là thời điểm cả nhà tôi quây quần bên ấm trà nóng, nhấm nháp hương vị nồng cay thơm ngọt của món chè lam, chờ đón khoảnh khắc chuyển giao cực kỳ thiêng liêng của đất trời sang xuân.

Thời điểm đó, khi ngồi quây quần bên cha mẹ, nỗi khó khăn, nhọc nhằn của năm cũ bỗng dưng tan biến, nhường lại cho biết bao yêu thương, khát khao và hy vọng mới hồi sinh. Món bánh để tiến vua của người xứ Thanh ngày xưa qua bàn tay khéo léo, kiên nhẫn của mẹ mang dư vị đặc biệt của tình yêu thương, sẻ chia và bao tần tảo.

Để rồi thi thoảng giữa những gắt gao mạch đời, hương vị ngọt ngào nồng ấm ấy lại đánh thức tôi, khiến cứ hoài mong ngóng ngày được về nhà, cùng cha mẹ hưởng một mùa xuân an hòa, yên vui.

"Món Tết quê nhà" cảm ơn 270 bạn đọc đã gửi bài

Capture 19-11 1(Read-Only)

Cuộc thi là nơi chia sẻ những bí quyết về các món ăn truyền thống ngày Tết, cũng là cơ hội cho những người con xa quê được dịp chia sẻ những cảm xúc về ngày Tết, những câu chuyện đón Tết, ký ức sum họp ấm áp, mâm Tết xa quê của bạn...

Bạn đọc có thể viết về những câu chuyện thú vị quanh mâm cơm Tết, những món ăn tình thân sum họp gia đình, những món ăn "bắt buộc" phải có trong mâm cơm ngày Tết của từng vùng miền, những món ăn đặc trưng... cũng như tâm tư về ngày Tết quê mình qua ẩm thực.

Thời gian nhận tác phẩm từ ngày 20-10 đến hết ngày 15-12-2022. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 31-12-2022, tác giả và tác phẩm đoạt giải cuộc thi sẽ được công bố trên giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân Quý Mão 2023. Các bài sơ khảo sẽ được in thành sách. Bài dự thi tối đa 1.500 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi về email montetquenha@tuoitre.com.vn.

Ban tổ chức đã nhận được hơn 300 bài của bạn đọc. Danh sách bạn đọc gửi bài từ 20-10 đến ngày 23-11:

Tương Quan, Nguyễn Tín, lê tuyết, kim cương, Tuan bui thanh, Hoang Tran, Đinh Trung, Đình Tuấn Đào, Chung Thanh Huy, tran van tam, Van Hung Nguyen, Trang nguyen Thi, Mai Trang, Dung Huynh Thi, phương phương trần, Thanh Xuân Nguyễn, Anh Tu Nguyen, Ngọc Diễm, Hạnh Bảo, Anh Tran, Nhu Phuong, Le Phuc An Nguyen, An nhiên Lý, anhhung phamtruong, Khiem Thi Hoang, Dung Tran, mỹ liên phạm, Phạm Anh Tuấn, Sửu Nguyễn, Hậu Nguyễn, Quang Ngo, Quynh nhu, Thanh Nga Nguyen, Đức Anh, thuy luong, yen pham, lưu thị bình, Mai Nguyen Van, Tuan Dao Minh, Nguyễn Thị Thu, Phú Hữu Huỳnh, Đức Thọ Phạm, Vu ta tu, Le Quoc Ky, Hoà Nguyễn Văn, Le Dieu, Tuan cuong, Hải Yến Trịnh Thị, Minh Trinh, Nhien Phuong, Lê Thanh An, Tuyết Lan Lê Thị, Dũng mai Đức, Thai Hoang, Diệu Lê, Trang Nguyễn Thuỳ, Thanh Kỳ Võ, Bếp của Sen, em Nguyên, thoai ngo, Le Hoang Hiep, Tuấn Khang Nguyễn, Lê Phương Thảo, Vũ Trần,My Nguyen, Dung Ha, Yến Trinh, Minh Phung, Quang Ngo, Minh Loc Duong Van, Nguyễn Hiên, Nga Cao, Thanh Thu Nguyen, Pham Anh Tuan, Hiển Bùi, Hoai Le Thi, Lieu Nguyen, Quynh Truc, thuy chu minh, Sinh Nguyen, Ngoc Tran, phuong hoai, Toản Cao Ngọc, hoan doan, Nguyen Tuong Van, van tu nguyen, huuthinh do, Ruby Pham, Si Lecong, Cao Phan Thanh, My Nguyen, Long Bao quynh, Tôi yêu Việt Nam, Nhung Mai, Thinh Nguyen, nhi Nguyễn, Huyền Nguyễn, Thảo Ngô, Hữu Đức Nguyễn, Tuandao Minh, Duong Le Duc, Nguyen Thi Huyen Nga, Tran Hieu Nguyen, Thanh Tam, phuong hoai, Hoai Vu, Trung mai, van luong, Duc Nguyen Huu, Thi Thuy Tran, Như Hiền, Uc Nguyen, Ngoan Do, Lai Nguye, Binh Nguyen Thanh, Ha Nguyen, Thao Nguyen Hoang, Khanh Ha Ca Vo, lưu thị bình, Quốc rin Pham, Ma Tân Xứ Nẫu, duyên hồng pt, Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trần Hiếu Nguyễn, my Nguyễn, Dinh Trung, Tho Ton, Tuyen nguyen, Nguyễn Thị Thùy Trang, Dung ha, Vu ta tu, Tèo cao minh, Thi dao mai, Trần Mẫn Đạt Huỳnh, giang vy, Thu Nguyễn, ngoc nguyen, Nguyễn Thi lê My, Thanh Nga Nguyen, Cook Tom, Hoc Nguyen van, tuyethuynh1964, Dieu Linh ha Thi, Dong Nguyen The, Quỳnh Iris de Prelle, Mỹ Hà Đoàn, Duy Buu, Tường Anh Linh, Tuyết Nhung Triệu, Song Dai, Dong Mây Thong, Trang Nguyễn Thị Thùy, Hạnh Bảo, Trần Hiếu Nguyễn, phước vothi, Trần Thị Thoan, vinh hoa nguyen, Đạt Nguyễn Huỳnh, Thị Hiền Lê, Phùng Mỹ Lâm, Hien Duong, Minh Út Nguyễn, Loc Le, Phuong Hoai, Binh An, Ha Thu, Nguyễn Ngọc Hùng, Kim Ngân Cao, Nga Cao, Nguyễn Văn Mai, Hồng Thắm, duc nguyen nguyen, Thi Thuy Tran, Phạm Huỳnh Luân, Dương lê Đức, Tường Anh Linh, ngoc nguyen, Thanh Tú Nguyen dat vo, Hien Le, Hoa Mai, trang pham, lang Ton That, Kim Ha Tran, ngoc nguyen, thanhtuantqn, Trieu Ve, Le Minh Hai PT, Quỳnh Chi Ngô, Chau Que Huynh Ngoc, Diep Bui, Hoi Le Quang, Peter Ben, Anh Thư Pham, Luu Cam Van, khue viet truong, Minh La Thao, Van Hung Nguyen, Xuan Thi, Nhu Y Le Huynh, Si Lecong, Dũng Mai Duc, ngoc nguyen, Nguyen Khanh Linh, Nhung Pham, Kieu Nguyen, Hương Giang Nguyen Thi, Thanh chung chi, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hải Bùi Thị, Nguyễn Thị Huyền Nga, Thuy Ho, Khải Trần Kym nè, Nguyễn Nhật Thanh, Yên Trám, Lê Lê, Bích Ngọc, Vũ Thần, Tạ Thanh Hải, Nhà Mây, Tùng Minh, Huong nguyen, Thị Thúy Trần, Hoàng Trần, Thanh chung chi, Vu ta tu, Hạnh Nhân Le, Kim Anh Huynh, Trương Minh Thua...

BAN TỔ CHỨC

Nhớ những bữa mì Quảng cuối năm Nhớ những bữa mì Quảng cuối năm

TTO - Món mì trộn của mẹ có vị ngọt của tôm, thịt hòa quyện với mùi rau thơm, mùi đậu phộng rang; cái dẻo của những sợi mì, cái giòn thơm của hành tây cùng các màu sắc trông rất bắt mắt, ăn thật thấm thía với hương vị quê nhà.

NGUYỄN TUẤN KHANG
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên