Theo AFP, tay trống jazz huyền thoại Jack DeJohnette ra đi hôm Chủ nhật tại Kingston, bang New York, trong vòng tay của vợ, gia đình và những người bạn thân thiết.

Sinh ngày 9-8-1942 tại Chicago, Jack DeJohnette không chỉ là một tay trống tài năng mà còn là nghệ sĩ piano, nhạc trưởng và nhà soạn nhạc được giới jazz tôn kính. 

Jazz vừa mất đi một người khổng lồ

Ông khởi đầu với piano cổ điển từ năm 4 tuổi, theo học tại Nhạc viện Chicago, trước khi chuyển sang chơi trống khi mới 14 tuổi. 

DeJohnette bước vào làng nhạc Chicago giữa thập niên 1960, trở thành thành viên của Hiệp hội Phát triển nhạc sĩ sáng tạo (Association for the Advancement of Creative Musicians). 

Ông nhanh chóng gây chú ý khi tham gia nhóm tứ tấu của Charles Lloyd - nơi lần đầu ông diễn cùng Keith Jarrett, người sau này trở thành bạn diễn lâu năm của ông. 

Chính màn trình diễn cùng nhóm này đã đưa DeJohnette ra sân khấu quốc tế.

Năm 1968, ông gia nhập ban nhạc của huyền thoại Miles Davis - bước ngoặt lớn trong sự nghiệp. Hai năm sau, DeJohnette tham gia thu âm album Bitches Brew, tác phẩm đánh dấu thời kỳ giao thoa jazz với rock và funk, mở đường cho trào lưu "fusion jazz" đầy táo bạo. 

"Miles khi ấy đang trong tâm trạng sáng tạo mãnh liệt. Mỗi ngày chúng tôi vào phòng thu và thử nghiệm những nhịp điệu mới. Chẳng ai biết những bản thu đó sau này sẽ trở thành huyền thoại", ông kể trong một buổi phỏng vấn.

Quỹ Nghệ thuật quốc gia Mỹ (National Endowment for the Arts) từng nhận xét ông là "người đã làm việc với gần như mọi huyền thoại jazz kể từ thập niên 1960".

Trong một cuộc phỏng vấn với NEA năm 2012 - năm ông được vinh danh với danh hiệu Jazz Master Fellowship, DeJohnette chia sẻ: "Món quà lớn nhất của tôi là khả năng lắng nghe - không chỉ bằng tai mà bằng cả trái tim. Tôi may mắn được chơi cùng nhiều nhạc sĩ cho phép tôi được tự do thể hiện điều đó".

Suốt sự nghiệp, DeJohnette luôn được đánh giá cao bởi nhịp trống linh hoạt, cảm xúc và khả năng hòa quyện với các nhạc cụ khác. 

Bên cạnh vai trò tay trống, ông còn là nghệ sĩ sáng tác đầy tài năng. Album đầu tay The DeJohnette Complex (1969) đánh dấu bước chuyển của ông từ nghệ sĩ hỗ trợ sang thủ lĩnh ban nhạc. 

Trong suốt sự nghiệp kéo dài hơn nửa thế kỷ, ông phát hành hàng chục album dưới nhiều nhãn khác nhau, trong đó phần lớn là với Hãng ECM - mái nhà của những bản thu jazz tinh tế và giàu tính thể nghiệm.

Ngoài ra, ông còn đoạt hai giải Grammy: hạng mục Album New Age (Peace Time, 2009) và Album Jazz Instrumental (Skyline, 2022).

Bức chân dung về huyền thoại Miles Davis

TTO - Nếu như chỉ thổi lên vài nốt nhạc, ông đã khiến người ta cảm nhận đầy đủ sự lãng mạn, nhưng cũng có lúc ông đánh bạn gái đến nhập viện. Và đó là hai nửa của một tượng đài nghệ thuật thế kỷ 20: Miles Davis.