Trước mũi xe của các tân tài xế là lối về an toàn với tổ ấm gia đình hay bất trắc cho mình và người khác. Làm sao để lái xe an toàn? Những chia sẻ của chính người trong cuộc.

Hồi hộp, lo lắng ở những ngày đầu một mình điều khiển một chiếc xe lưu thông trên đường là tâm trạng chung của người mới có giấy phép lái xe (GPLX). Những tài xế mới tham gia giao thông trên đường khó tránh khỏi va chạm và chỉ mong đó là va chạm nhỏ để còn có cơ hội sửa chữa, rút kinh nghiệm

Chuyến xe nhớ đời

"Là chị cả trong gia đình bốn chị em, gần 30 tuổi mà tôi chỉ loay hoay việc nhà nên khi thấy tôi đi học lái và có GPLX, không khí gia đình tôi vui lắm. Chuyến công tác từ Buôn Ma Thuột đến Krông Nô, tôi quyết định tự lái chiếc xe 7 chỗ của gia đình khiến ba mẹ tôi lo đến mất ăn, mất ngủ nhưng cả hai vẫn khuyến khích tôi mạnh dạn.

Buổi sáng tôi ra xe chuẩn bị khởi hành, cả nhà vây quanh nhắc nhở, dặn dò đủ thứ" - cô Nguyễn Thị Hiền (sinh năm 1990, ở phường Ea Kao, Đắk Lắk) kể về những chuyến xe đầu tiên sau khi có GPLX.

"Tôi cố gắng trấn tĩnh từ bước đi, cử chỉ để mọi người yên tâm, dù biết trái tim trong ngực có nhịp thất thường. Những điều học được ở trường lái được tôi thực hiện đầy đủ. Đi vòng quanh xe nhìn ngó, kiểm tra bốn cái lốp, mở nắp ca pô phía trước kiểm tra nước làm mát, rút thước thăm nhớt... rồi nhờ đứa em châm cho đầy nước ở bình nước rửa kính.

Ngồi lên ghế lái, tôi liếc hai gương chiếu hậu, cả gương nhìn ra phía sau ngay trước mặt để thấy khuôn mặt khá xinh đang cố che giấu cảm xúc. 

Vuốt mái tóc dài cho thật tự nhiên, tôi cúi xuống chỉnh ghế, thắt dây an toàn, bật khóa khởi động và nhớ lời ông thầy dạy lái: "Để hạn chế nhầm chân ga, trước khi khởi hành cần nhịp ga, đạp chân phanh bằng chân phải vài lần, lắng nghe tiếng ga tăng đều, ngớt nhanh và chuyển sang đạp phanh...".

Tôi cho xe di chuyển chậm, tay nhấn còi chào cả nhà với nụ cười hiền như cái tên ba mẹ đặt cho tôi vậy. Nhập vào quốc lộ 14 chân vẫn hơi run, tay vẫn lạnh nên tôi điều khiển xe đi ở làn bên phải để không gây cản trở cho các xe cùng chiều. Chuyến đi đầu đời của tôi cùng chiếc xe 7 chỗ với hành trình gần 200 cây số từ phố vào rừng và ngược lại đã trở về an toàn.

Sau vài ngày, tôi thực hiện chuyến thứ hai cũng trên hành trình đó. Mọi người trong nhà đã không còn phải quá sốt sắng và tôi cũng đã có hơi hướng chủ quan, xem thường nên có ngay bài học suốt đời tôi sẽ không bao giờ quên.

Xe qua hết trung tâm Krông Nô, quẹo vào con đường nhỏ hơn hướng về công viên địa chất Đắk Nông. Đường vắng, tôi bắt đầu tăng tốc và xi nhan, kéo vô lăng sang trái để vượt chiếc xe máy chở thùng hàng phế liệu chạy trước mặt...

Ôi, một tình huống bất ngờ đã xảy ra! Chiếc xe chở phế liệu đang chạy sát lề bên phải như kiểu sẵn sàng nhường cho tôi vượt đã bất ngờ quẹo trái mà không có tín hiệu đèn xi nhan. Khoảng cách đã quá gần, tôi phản ứng bằng cách đạp hết chân thắng. Chiếc xe còn đà lết trên mặt đường đâm trực tiếp vào thùng chiếc xe ấy.

Xe chở phế liệu mất kiểm soát văng vào lề. Tôi kéo phanh tay và phải mất một lúc cho hết run mới xuống khỏi xe đến hỏi thăm sức khỏe người điều khiển xe máy. Anh ta mặt cũng không còn giọt máu. Xe tôi bị hỏng nặng hơn, đầu xe móp méo nhưng may mắn cả hai không ai bị thương.

Tôi chủ động hỗ trợ cho người chở phế liệu một ít kính phí. Còn xe mình, tôi tự sửa. Ngẫm nghĩ lại, tôi cảm thấy bản thân mình quá may mắn vì đã đạp chân thắng kịp lúc mà không bị nhầm chân ga như nhiều lái mới. Nếu nhầm chân ga thì không biết hậu quả sẽ thế nào?

Đây là kinh nghiệm nhớ đời của tôi, khi vượt xe phía trước cần cẩn thận báo hiệu bằng còi ban ngày và nháy đèn ban đêm, nhất là những phương tiện thô sơ chở hàng cồng kềnh..." - Hiền vẫn không quên bài học quá nguy hiểm những ngày đầu mới cầm lái.

Những sự cố do thiếu kinh nghiệm

Cùng xứ sở đường nhiều dốc đèo Tây Nguyên của Hiền, chị H'Oanh cũng có một trải nghiệm khó quên về lần đầu được chồng giao tay lái sau khi cô có GPLX. Hôm đó xe nhà cô bị non lốp nhưng hệ thống báo áp suất lốp bị lỗi nên không biết.

Xe chở hàng nặng, chồng cô lái trước, sau đổi tài cho vợ chạy nên cũng không kiểm tra lốp gì cả. Cô chạy 40-50km/h, đến ổ gà sâu không né và phanh không kịp dẫn đến nổ lốp. Do va chạm mạnh nên lốp nứt tét, phải thay luôn, không vá được.

Đến khi vợ chồng họ thay lốp dự phòng, đi được khoảng 10km rồi hệ thống mới báo lỗi.

Người chồng và H'Oanh rút kinh nghiệm phải kiểm tra xe trước khi chạy, không nên tin tưởng là xe xịn, xe mới mà không kiểm tra.

Trường hợp của tay lái mới Hồng Ngọc ở Buôn Ma Thuột thì chồng luôn nhắc nhở khi được anh giao tay lái. 

"Ảnh khó tính hơn thầy dạy lái luôn. Ông thầy sau khi la rồi thì dỗ ngọt, chỉ cho cách khắc phục, còn ông xã em thì thôi khỏi nói. Cái mặt cứ hầm hầm... Lỗi của em là hay bị lạc tay lái, vào cua xi nhan một đàng thì đầu xe đi một nẻo, lơ đãng một tí là xe chạy quá tốc độ..." - cô kể người thầy dạy lái thứ hai của mình là... ông chồng.

Còn lái xe Nguyễn Anh Ký, sau khi có GPLX thi thoảng thuê xe 4 chỗ chở gia đình gồm vợ và hai con nhỏ về thăm ngoại ở xã Liên Sơn Lắk (Đắk Lắk). Hôm đó cũng như mọi lần, xe vẫn bon bon theo quốc lộ 27.

Thấy tay lái nặng một bên, anh Ký cho xe tấp vào sát lề đường kiểm tra thì thấy lốp trước xe bên phải xẹp hết hơi. Anh loay hoay tháo lốp dự phòng thay vào chạy tiếp. Sau khi chơi nhà ngoại anh đang lái về, bất ngờ: Đùng! Nổ lốp. Chiếc xe mất kiểm soát tông đổ hộ lan bên phải đường.

Chiếc lốp dự phòng đã mòn chỉ dùng để chạy tạm một đoạn. Lý ra sau khi đi đến đoạn có trạm làm lốp phải vá lốp chính để thay vào chạy, anh Ký đã không làm như vậy.

Hành trình trở về, lốp dự phòng đã phát nổ! Không còn lốp thay thế và cản trước cũng như két nước bị thủng, anh phải gọi xe cứu hộ kéo xe về. Sau chuyến ấy anh Ký phải đền gần 20 triệu. Cả chiếc lốp xẹp trước đó do anh Ký phát hiện muộn, bị gãy bố không vá được cũng phải đền cái lốp mới. Cũng từ đó anh không dám thuê xe tự lái nữa...

Những điều cơ bản cần nhớ

Với những tài xế kinh nghiệm, kiểm tra tình trạng kỹ thuật phương tiện trước mỗi chuyến đi là hết sức quan trọng, nhất là đối với lái mới. Kinh nghiệm, khả năng quan sát, phán đoán và xử lý của lái mới không thể nhanh bằng các bác tài chuyên nghiệp.

Lời khuyên của những lái xe từng trải với các lái mới: tốt nhất sau khi có GPLX, các lái mới nên nhờ người có kinh nghiệm kèm cặp thêm. Ban đầu phải tập chạy chậm, tập quan sát hai gương chiếu hậu để nhanh chóng làm chủ không gian quanh chiếc xe của mình. Tập với độ khó tăng dần rồi mới lái trong phố đông người.

Hãy nhớ: lái thẳng, đi đúng phần đường, làn đường, trong quá trình di chuyển phải giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước. Nếu có chướng ngại vật hay tình huống bất ngờ thì phanh giảm tốc độ, cần thiết thì phanh dừng tại chỗ, bật đèn báo nguy. Muốn chuyển làn hay quay đầu phải giảm tốc độ, bật xi nhan báo hướng rẽ và chuyển hướng từ từ.

Hạn chế lùi xe, nếu phải lùi xe thì lùi thật chậm, ngắn nhất có thể để đảm bảo an toàn.

-------------------------------------------

Kỳ tới: Bị đuổi khỏi ghế lái

Tông xe 4 người chết: Tài xế xe khách lái xe liên tục 5 giờ, nhưng cao tốc không có trạm dừng nghỉ

Cục Cảnh sát giao thông cho biết khi đi trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, lái xe không thể dừng nghỉ vì trên toàn tuyến không có trạm dừng nghỉ.