Lực lượng công binh xuống các hầm kiểm tra thuốc nổ trước khi đánh sập hầm vàng - Ảnh: Trần Mai

Lần đầu tiên tỉnh Quảng Ngãi sử dụng lực lượng công binh dùng thuốc nổ để đánh sập hàng chục hầm vàng chi chít trên một quả đồi thuộc đỉnh Cà Nhút (xã Trà Quân).

Chính quyền huyện Tây Trà hi vọng việc đánh sập hầm vàng sẽ xóa sổ điểm nóng nhức nhối này. Tuy nhiên, ngay sau khi lực lượng công binh đánh sập các hầm vàng, nhiều đối tượng khai thác vàng đã phản công bằng cách đập phá lán trại của lực lượng công binh đóng trên đỉnh Cà Nhút.

Đánh sập nguyên một quả đồi

Từ năm 2012, đỉnh Cà Nhút không còn bình yên khi khu vực này được phát hiện có vàng sa khoáng. Nhiều đối tượng đào đãi vàng đã đến đào bới núi rừng, thậm chí còn đào cả mồ mả của người dân, khiến cuộc sống người dân ở vùng núi này bị đảo lộn.

Việc khai thác vàng trái phép trên đỉnh Cà Nhút diễn ra nhiều nhất trong năm 2014. Chính quyền huyện Tây Trà phải cử lực lượng truy quét, lập lán trại chốt hơn ba tháng, nhưng khi lực lượng truy quét vừa đi thì các đối tượng đào đãi vàng lập tức trở lại đào xới quả đồi này.

Tháng 7-2014, khi chúng tôi đến đỉnh Cà Nhút, tình trạng khai thác vàng ở đây đã trở nên rất nghiêm trọng, khắp nơi ngổn ngang những thân cây ngã đổ, đất đá nham nhở như xé rách cả một góc rừng.

Sau một năm trở lại tình hình còn tệ hại hơn, cây xanh năm trước còn sót lại ở quả đồi giờ đã biến mất, đâu đâu cũng loang lổ đất đá vương vãi từ đỉnh đồi xuống tới tận dòng suối.

Đại úy Kiều Hồng Phước - Ban chỉ huy quân sự huyện Tây Trà - cho biết từ khi việc khai thác vàng ở đỉnh Cà Nhút rộ lên, ông đã nhiều lần tham gia truy quét, thậm chí bắt được không ít đối tượng vàng tặc, thế nhưng việc khai thác vàng vẫn tái diễn.

Thời gian gần đây các nhóm người khai thác còn sử dụng cả máy móc và các chất hóa học để đào đãi vàng. “Sợ nhất là dùng xyanua và thủy ngân để lọc vàng, những chất độc hại này đổ ra suối sẽ hủy hoại nguồn nước mà người dân đi rẫy vẫn sử dụng” - ông Phước nói.

Trước việc khai thác vàng trái phép diễn ra phức tạp, lãnh đạo huyện Tây Trà đã kiến nghị tỉnh Quảng Ngãi cho lực lượng công binh dùng thuốc nổ đánh sập quả đồi để ngăn chặn triệt để việc khai thác vàng trái phép.

Từ ngày 19-7, ông Lê Viết Chữ - bí thư Tỉnh ủy kiêm chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi - ra quyết định chấp thuận việc dùng thuốc nổ đánh sập hai điểm khai thác vàng ở xã Trà Quân và Trà Thanh, trong đó quan trọng nhất là đỉnh Cà Nhút.

Trong bốn ngày liên tục gùi thuốc nổ băng rừng vào đỉnh Cà Nhút, lực lượng công binh đã đánh sập nguyên một quả đồi đầy những hầm vàng.

Thượng úy Trà Ngọc Du, chỉ huy lực lượng công binh đánh thuốc nổ phá hủy các hầm vàng ở huyện Tây Trà, cho biết: “Tại đỉnh Cà Nhút, khi lực lượng công binh vào phá các hầm vàng thì vẫn còn nhiều đối tượng đào đãi vàng trái phép ở trong các lán trại trên núi. Thấy cơ quan chức năng, các đối tượng này liền lẩn trốn vào rừng.

Với sự giúp sức của lực lượng công an tỉnh, huyện và xã, sau bốn ngày chúng tôi đã đánh sập tất cả các hầm vàng ở đây. Một quả đồi được san bằng.

Tuy nhiên, theo quan sát của chúng tôi, các nhóm vàng tặc sẽ còn quay trở lại nếu như lực lượng chức năng không chốt chặn sau khi hoàn thành việc đánh sập các hầm vàng”.

Kiểm tra thuốc nổ trước khi đánh sập hầm vàng - Ảnh: Trần Mai

Vàng tặc vẫn chưa chịu thua

Dù quả đồi đã bị xóa sổ, nhưng các đối tượng khai thác vàng trái phép vẫn lẩn trốn ở các khu rừng rậm chưa chịu bỏ đi. Theo thượng úy Du, trong ngày 21-7, khi lực lượng công binh dùng 300kg thuốc nổ đánh sập nhiều hầm vàng đã phát hiện nhiều máy móc được vàng tặc chôn trong đất đá.

“Khi lực lượng công binh rời khỏi hiện trường, nhiều đối tượng đã hung hăng cầm dao rựa đập phá lán trại của lực lượng công binh. Công an xã Trà Quân đứng bên quả đồi bên kia cũng thấy rõ sự hung hăng của các đối tượng này” - thượng úy Du nói.

Trước sự hung hăng của nhóm đối tượng khai thác vàng, lực lượng công binh đã phải nghỉ một ngày chờ lực lượng công an tăng cường truy quét, đảm bảo an toàn để công binh tiếp tục phá các hầm vàng còn lại.

“Nhóm vàng tặc vẫn chưa chịu rút đi. Khi chúng tôi phát hiện và phá hủy máy móc, nhiều khả năng nhóm này xót của nên đập phá lán trại của công binh” - thượng úy Du nói.

Trung úy Hồ Văn Sơn (Công an huyện Tây Trà) cho biết sau khi nghe có đối tượng khai thác vàng trái phép hung hăng đập phá lán trại của lực lượng công binh, công an huyện phối hợp cùng với các cơ quan liên quan kiểm tra truy quét nhưng vẫn chưa bắt được đối tượng nào. “Có khả năng nhóm đối tượng này quay lại lấy đồ rồi bỏ đi” - trung úy Sơn nhận định.

Về việc ngăn không cho các đối tượng vàng tặc trở lại đỉnh Cà Nhút sau khi lực lượng công binh rút đi, ông Hoàng Như Lâm - phó chủ tịch UBND huyện Tây Trà - cho biết sẽ giao lại cho chính quyền địa phương phối hợp với Phòng TN-MT huyện Tây Trà quản lý.

Nếu việc khai thác diễn ra với quy mô lớn thì phải báo ngay với huyện để có phương án xử lý. “Huyện đã có văn bản chỉ đạo công an huyện trong những ngày tới tiếp tục truy quét các nhóm đối tượng khai thác vàng trái phép còn lẩn trốn trong núi.

Về việc quản lý trong thời gian tới, nếu xã nào để xảy ra tình trạng khai thác vàng trái phép thì lãnh đạo xã đó phải chịu trách nhiệm” - ông Lâm nhấn mạnh.